Oczy całego świata są dziś zwrócone na Amerykę, która wybiera głowę państwa. Kto zostanie 47. prezydentem USA i przekroczy próg Białego Domu? Kamala Harris czy Donald Trump? Kiedy 5 listopada zamkną się ostatnie lokale wyborcze na Zachodnim Wybrzeżu i Alasce, będzie to koniec wyborczego maratonu i jednocześnie początek kolejnego długiego procesu, na który składają się: liczenie głosów, rozstrzyganie prawdopodobnych sporów, zatwierdzanie wyników, głosowanie w Kolegium Elektorów, aż po formalne zatwierdzenie zwycięzcy przez Kongres i inaugurację nowego prezydenta. Zapraszamy do śledzenia naszej relacji na żywo z ostatniego dnia wyborów oraz na Amerykański wieczór wyborczy w RMF FM i RMF24.
Chciałbym - jako polityk, ale też społecznik - żeby wygrała Kamala Harris, ale polski rząd będzie współpracował z każdą administracją, bez względu na to, czy będzie republikańska, czy demokratyczna. Moim zdaniem wygra Kamala Harris. Na ostatniej prostej jej kampania przyspieszyła i wierzę, że to będzie ona - powiedział w Rozmowie o 7:00 w Radiu RMF24 Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji z Lewicy.
Czytaj więcej na ten temat:
Kandydaci, którzy we wtorek zmierzą się w wyborach, mogą wydawać się bardzo różni, jeśli chodzi o programy gospodarcze, ale tak naprawdę wiele ich łączy. Zgodnie nie podważają fundamentów amerykańskiego systemu ekonomicznego, który charakteryzuje się w sferze finansów publicznych narastającym coraz gwałtowniej długiem i wykorzystywaniem supremacji dolara jako waluty światowej, a w sferze działalności gospodarczej stosunkowo niskim stopniem regulacji i podatków. Łączy ich też podejrzana ogólnikowość w programach oraz niepokojąca beztroska w zwiększaniu dziury w budżecie państwa.
Przeczytaj więcej na ten temat:
Wybory w Stanach odbywają się w czasie, gdy Afryka przeżywa jeden z najgorszych od dziesięcioleci kryzysów. W czterech zachodnioafrykańskich krajach - Gwinei, Mali, Nigrze i Burkina Faso - rządzą junty wojskowe, nie radzące sobie z zagrożeniem terrorystycznym, które już przenika przez granice do Togo, Beninu, na Wybrzeże Kości Słoniowej. Trwa wojna w Sudanie i w Demokratycznej Republice Konga, kolejna może wybuchnąć w Rogu Afryki, angażując niemal wszystkie leżące w nim państwa. Zagrożone terroryzmem są kraje położone w kotlinie Jeziora Czad.
W środkowej i zachodniej części kontynentu ulewne deszcze doprowadziły do powodzi i przyniosły biedę i głód. Na południu podobne spustoszenia poczyniła trwająca niemal rok susza. Większość z tych krajów dotkniętych skutkami zmian klimatu jest dodatkowo mocno zadłużona.
Afryka liczy na wsparcia przy rozwiązywaniu tych problemów ze strony Stanów Zjednoczonych, swojego największego sojusznika, zastanawiając się, czy nowy prezydent wykaże wystarczające zainteresowanie i wrażliwość.
Ktokolwiek zostanie kolejnym prezydentem w USA będzie musiał poświęcić część swojej uwagi Afryce, ponieważ tam rozegra się istotna walka z Chinami o kluczowe dla światowej gospodarki minerały. A Chiny wykorzystały niepokój, jaki wzbudza na kontynencie obecność rosyjskich najemników i przejęły kopalnie i porty w kolejnych krajach. Najświeższym nabytkiem jest Liberia, która zawsze miała wyjątkowo bliskie relacje ze Stanami Zjednoczonymi, do których upodobniła nawet swoje symbole narodowe. Chińska spółka China Railways zamierza wybudować port w Greenville, mieście położonym około 240 km na południowy wschód od Monrowii. Już położyła linię kolejową, która przecięła Liberię z północy na południe, którą transportowana jest ruda żelaza.
W 2022 r. wolumen handlu między Chinami a Afryką sięgnął 300 mld dolarów, czyli był trzykrotnie wyższy od wielkości wymiany handlowej między USA a krajami afrykańskimi. Chińskie firmy górnicze i produkujące akumulatory zainwestowały 4,5 mld dolarów w kopalnie litu w Namibii, Zimbabwe i Mali, a w Demokratycznej Republice Konga wydobywają kobalt w 15 z 17 istniejących w tym kraju kopalni, w których pozyskuje się ten pierwiastek.
Afryka nie była istotną częścią dyskusji na temat polityki zagranicznej przed wyborami prezydenckimi w USA, choć ich wynik będzie miał na kontynent znaczący wpływ. Zarówno Donald Trump podczas swojej pierwszej kadencji, Joe Biden podczas mijającej, jak i Kamala Harris jako wiceprezydent nie poświęcali Afryce wiele uwagi.
Trump nie odbył żadnej podróży na kontynent. W Afryce jego prezydentura wzbudza obawy związane z wprowadzeniem bardziej rygorystycznej polityki migracyjnej. Pamięta się mu też jego pogardliwą wypowiedź z 2018 r., kiedy nazwał Haiti i kraje afrykańskie krajami "gównianymi". Ale to Trump uruchomił inicjatywę Prosper Africa, rozkręcającą dwustronny handel i przynoszącą zyski głównie amerykańskim inwestorom.
Joe Biden jako prezydent również nie postawił nogi na afrykańskiej ziemi, choć obiecał wizytę w Angoli. Nie doszło do niej w pierwotnie planowanym na październik terminie, ale została przełożona na początek grudnia, gdy Biden jeszcze formalnie będzie głową państwa, choć już nic nie mogącą obiecać.
Tylko wiceprezydent Kamala Harris odwiedziła kontynent; w marcu 2023 r. była w Ghanie, Tanzanii i w Zambii. A w czasie swej kampanii zgromadziła 25-osobowy zespół, który ma opracować kompleksową politykę USA-Afryka, jeśli to ona wygra wybory.
Wybory w USA nie będą miały większego wpływu na decyzje Polaków w nadchodzących wyborach prezydenckich; nie będą też miały strategicznego wpływu dla PiS czy KO - ocenia politolog, dr hab. Olgierd Annusewicz. Jego zdaniem, w wyborach w Polsce kluczowe będą czynniki ekonomiczne i skala konfliktu politycznego.
Donald Trump smażył frytki w McDonald’s, a zamiast politycznej mowy zafundował publiczności 30-minutową wiązankę ulubionych przebojów wraz z autorskim układem choreograficznym. Kamala Harris za to dała się ponieść limonkowo-kokosowej fali i stanęła na czele "bezdzietnych kociar". W tej kampanii wyborczej równie ważne co klasyczne wiece polityczne były memy i zdobywanie popkulturowego terenu.
Przeczytaj więcej na ten temat:
Zdobycie większości głosów w amerykańskich wyborach prezydenckich nie gwarantuje objęcia urzędu głowy państwa. "Przegrany" głosowania zwyciężał w wyborach Kolegium Elektorów pięciokrotnie, z czego dwukrotnie w ostatnim ćwierćwieczu. W czterech przypadkach przegranymi zwycięzcami byli Republikanie.
Korespondent RMF FM Paweł Żuchowski poinformował, że na finałowym wiecu Kamali Harris, który odbył się w Filadelfii - w kluczowej Pensylwanii - na scenie pojawiła się Lady Gaga.
Usiadła przy fortepianie i zaśpiewała "God Bless America" - amerykańską pieśń patriotyczną, niekiedy uważaną za nieoficjalny hymn państwowy Stanów Zjednoczonych.
