Orędzie prezydenta przed Zgromadzeniem Narodowym. "To czas na zakończenie starcia wrogich plemion"

Inaugurujemy dzisiaj obchody wielkiego święta wolności. Jubileusz stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości będzie z jednej strony okazją do namysłu nad przeszłością, ale z drugiej strony też chciałbym, aby był istotną cezurą. Momentem ważnym z punktu widzenia naszej przyszłości, naszej drogi ku nowym czasom - oświadczył prezydent.

Andrzej Duda podkreślił, że po stu latach od odzyskania niepodległości "o narodzinach, rozwoju i końcu II Rzeczypospolitej dyskutujemy dziś spokojniej, z większą dozą obiektywizmu". Dzięki temu - dodał - możemy pełniej korzystać z doświadczeń Polaków z tamtego okresu.

Uczymy się na ich sukcesach. Podziwiamy ich wielką wizję, ich rozmach, ofiarność i odwagę, ale także analizujemy ich porażki, analizujemy niedostatki i wszystkie stracone szanse - mówił Andrzej Duda. Jak zaznaczył, "czynimy tak, bo potrafimy czerpać siłę i inspirację z każdego zrządzenia losu, bo umiemy przezwyciężyć każdą trudność, bo jesteśmy narodem silnym, dumnym i wytrwałym". I nigdy, przenigdy się nie poddajemy - podkreślił prezydent.

Andrzej Duda zaznaczył, że jubileusz stulecia odzyskania niepodległości to czas ostatecznego odrzucenia niewiary we własną wartość i własne siły. Odrzućmy wpajany nam od lat fałszywy wstyd dotyczący naszej narodowej historii i tożsamości. Dosyć poczucia zależności - niepewności co do tego, czy możemy podążać własną drogą. Dość wmawiania, że nie stać nas na własne, suwerennie określane cele i aspiracje. Nie tak powinno się kierować polskimi sprawami - oświadczył prezydent.

Nadeszła pora, aby istotą naszego życia publicznego przestało być nieustanne, wyniszczające starcie wrogich plemion. Czas na rzeczową debatę w gronie rodaków. Na rozmowę pomiędzy depozytariuszami bezcennego dobra, którym jest nasze wspólne, niepodległe państwo - podkreślił prezydent w orędziu przed Zgromadzeniem Narodowym.

Polska nie jest niczyją własnością. Polska nie jest nawet własnością naszą, naszego pokolenia. Jesteśmy jej wybrańcami, jej sługami i opiekunami. Polska - wiecznie młoda i zniewalająco piękna, groźna, ale i pełna majestatu - wciąż budzi w nas nowe siły i zdolności, dumę i odwagę, wielkie idee i żywe uczucia. Wzrasta razem z nami. Jest silna naszą siłą i naszymi sukcesami - mówił prezydent.

Jak podkreślił, "opiekę nad tym skarbem przekażemy kiedyś naszym dzieciom i wnukom, dlatego nie tylko nie możemy go roztrwonić". "Przeciwnie, mamy obowiązek, powinniśmy go pomnażać. Wykonamy to zadanie, jeżeli zostawimy po sobie silniejsze państwo i dojrzalsze, bardziej zjednoczone społeczeństwo" - oświadczył.

Andrzej Duda zaznaczył, że jeżeli się to nie uda, historia nazwie nas pokoleniem straconym. Zaznaczył, że nikt już nie pamięta nazwisk parlamentarzystów z okresu międzywojnia, którzy tu, w tym gmachu Sejmu dopuszczali się gorszących ekscesów i wypowiedzi nie licujących z powagą sprawowanej przez nich funkcji.

Natomiast pozostała pamięć o tych, którzy swoją wiedzą, rzetelną pracą i umiejętnością dialogu zasłużyli na miano mężów stanu. To oni - podobnie jak szerokie rzesze zwykłych, ciężko pracujących Polaków - nieśli na swoich barkach tysiącletnie dziedzictwo polskiej kultury, tradycji i niezawisłej państwowości. To o nich myślimy dzisiaj z wdzięcznością i podziwem. To w ich dokonaniach, doświadczeniach i przemyśleniach widzimy źródło inspiracji, dumy i nadziei - mówił Andrzej Duda.

Piłsudski, Dmowski, Paderewski, Daszyński, Witos, Korfanty - to ojcowie niepodległości; podjąłem decyzję o pośmiertnym nadaniu Orderu Orła Białego tym spośród tych mężów stanu, którzy jeszcze nie dostąpili tego wyróżnienia - powiedział prezydent. 

Ojców niepodległości dzieliło niemal wszystko, łączyła suwerenna Polska - mówił prezydent Andrzej Duda. Zaznaczył, że zdecydował o pośmiertnym nadaniu Orderu Orła Białego tym spośród nich, którzy jeszcze nie dostąpili tego wyróżnienia.

Prezydent zaznaczył, że przed stuleciem dla "odtworzenia, a potem ocalenia" ojczyzny zjednoczył się cały naród. Polacy poszli za przykładem sześciu głównych przywódców, których dzisiaj nazywamy ojcami niepodległości. Tych wybitnych ówczesnych indywidualistów dzieliło niemal wszystko, zwłaszcza w sferze polityki, ale łączyła jedna, fundamentalna idea - suwerenna Rzeczpospolita, wolne polskie państwo - oświadczył.

Prezydent wymienił w tym kontekście: Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Ignacego Daszyńskiego, Wincentego Witosa oraz Wojciecha Korfantego.  

Jak mówił, w nadchodzącym roku będzie uczestniczył w wielu uroczystościach upamiętniających ich zasługi. "Podjąłem też decyzję o pośmiertnym nadaniu Orderu Orła Białego tym spośród nich, którzy jeszcze nie dostąpili tego wyróżnienia" - powiedział prezydent. 

Zaznaczył, że w 150. rocznicę urodzin marszałka Józefa Piłsudskiego, "oddajemy uroczysty hołd konspiratorowi i żołnierzowi, dowódcy i strategowi bez reszty oddanemu sprawie wolnej Polski". Czcimy dziś pamięć dowódcy, który 6 sierpnia 1914 roku z zaledwie 150 żołnierzami Kadrówki wyruszył z krakowskich Oleandrów w drogę, która doprowadziła cały naród do odzyskania niepodległości i który sześć lat później dowodził już przeszło milionową polską armią - mówił Andrzej Duda. 

Z wdzięcznością i szacunkiem - zaznaczył prezydent - wspominamy także Romana Dmowskiego, "współtwórcę i niestrudzonego realizatora programu +unarodowienia mas+, upowszechniania postaw obywatelskich, patriotycznych, społecznikowskich". 

Andrzej Duda zaznaczył, że nie byłoby niepodległości bez Ignacego Jana Paderewskiego, który wraz z Romanem Dmowskim odniósł spektakularny sukces dyplomatyczny, jakim były postanowienia traktatu wersalskiego dotyczące Polski. 

Nie byłoby wolnej Polski, gdyby nie Ignacy Daszyński i jego manifest, wzywający ludność polską do budowy "gmachu niepodległej i zjednoczonej Rzeczypospolitej", do zajęcia "należnego miejsca w rodzinie wolnych narodów", do przyjęcia roli "gospodarza na swojej własnej ziemi" - podkreślił prezydent. 

Suwerennej, niepodległej Rzeczypospolitej - mówił Duda - nie byłoby też bez Wincentego Witosa, który "dla sprawy wolności wiele poświęcił i wiele wycierpiał". Zaznaczył, że "cześć i pamięć pokoleń należą się również Wojciechowi Korfantemu, a w jego osobie także wszystkim działaczom ruchu plebiscytowego na Śląsku oraz uczestnikom śląskich powstań". 

Wymienionym tu mężom stanu zawdzięczamy nie tylko wolność, nie tylko suwerenność, nie tylko niepodległość. Otrzymaliśmy od nich wszystkich lekcję mądrego, dojrzałego patriotyzmu - wyrażającego się zgodnym współdziałaniem w sprawach, w których każda inna postawa byłaby nielojalnością wobec ojczyzny i narodu - podkreślił Andrzej Duda.

Obchody jubileuszu stulecia niepodległości nie mogą być zwrócone tylko ku przeszłości; Polska powinna pozostać pełnoprawnym, lojalnym, a jednocześnie samodzielnym i niezależnym członkiem NATO i UE - powiedział Duda.

Zwracając się do posłów i senatorów Duda podkreślił, że jubileusz stulecia polskiej niepodległości "nie jest i nie może być zwrócony tylko ku przeszłości". To wyjątkowa okazja, aby spojrzeć także na nas samych, aby na nowo przemyśleć cele, zasady i wartości, które uznajemy za najważniejsze - przekonywał.

Prezydent zwrócił uwagę, że obecnie, na naszych oczach "kształtuje się Polska kolejnego stulecia - gotowa podjąć wszelkie wyzwania, jakie niesie ze sobą współczesność". Jak dodał, w związku z tym "pojęcia niepodległości, suwerenności i demokracji muszą wciąż być wypełniane treścią w zmieniającym się często bardzo świecie".

Prezydent ocenił, iż Polska jako jedno "z większych i ludniejszych państw naszego kontynentu" jest i powinna pozostać "pełnoprawnym, lojalnym, a jednocześnie samodzielnym i niezależnym członkiem Paktu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej". 

Rzeczpospolita wnosi - i nadal powinna wnosić także w przyszłości - swój indywidualny wkład w budowę ładu i bezpieczeństwa na świecie, także jako przez najbliższe dwa lata członek Rady Bezpieczeństwa ONZ, aktywny uczestnik Inicjatywy Trójmorza oraz innych ważnych przedsięwzięć międzynarodowych, w tym wojskowych misji pokojowych i stabilizacyjnych - mówił. 

Musimy też postawić na jakość i skuteczność służb dyplomatycznych oraz instytucji je wspomagających - zaznaczył prezydent. 

Duda, który przemawia przed Zgromadzeniem Narodowym w związku z obchodami stulecia niepodległej Polski, podkreślił, że Polska potrzebuje "sił zbrojnych, dzięki którym sojusz z Rzecząpospolitą będzie dla innych państw bardzo pożądanym atutem, zaś ryzyko konfliktu z nią - źródłem poważnych obaw". 

Potrzebujemy wojska nowocześnie dowodzonego, dobrze wyposażonego, o bardzo wysokim morale. Armii, która wie, że ma mocne, jednoznaczne oparcie w strukturach państwa, że wszelkie jej potrzeby będą zaspokojone sprawnie i na czas - dodał prezydent.

Prezydent zaznaczył też, że pora, by Polska była państwem, które służy wszystkim obywatelom i gwarantuje "pełną, rzeczywistą równość wszystkich Polaków wobec prawa - bez względu na poglądy, pochodzenie, pozycję materialną czy status społeczny". Czas na bezwzględne respektowanie swobód obywatelskich, ale i równe, konsekwentne egzekwowanie obywatelskich powinności - oświadczył. 

Czas na funkcjonalny system polityczny na miarę wyzwań obecnego czasu, ujęty w przepisy nowej konstytucji - powiedział w orędziu prezydent. Nowy ład ustrojowy powinien - według niego - jasno rozgraniczać kompetencje poszczególnych władz.

Prezydent zaakcentował również znaczenie trwałego, dobrego i sprawiedliwego prawa, sprawiedliwych i sprawnych sądów oraz nowoczesnych urzędów.

W swoim przemówieniu Duda opowiedział się za ładem ustrojowym, w którym "kompetencje władz ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej będą jasno rozgraniczone", a "na konkretnych osobach sprawujących funkcje publiczne spoczywać będą konkretne, jasno określone obowiązki". Za ich wypełnienie - przekonywał - powinno się ponosić "pełną osobistą odpowiedzialność".

Zdaniem prezydenta Polsce potrzebny jest dziś także "funkcjonalny system polityczny na miarę wyzwań obecnego czasu, ujęty w przepisy nowej konstytucji". Jej główne zasady - podkreślił - powinny zostać określone "przez sam naród, w drodze referendum, w sposób bezpośredni i nieskrępowany".

Zwracając się do posłów i senatorów prezydent Duda apelował także o zadbanie "o to, aby procedury wyborcze były bardziej transparentne, w pełni godne zaufania". Od tego w wielkim stopniu zależy jakość naszej demokracji - argumentował.

Oprócz zdrowych instytucji, które są niejako ciałem organizmu państwowego, potrzebujemy również zdrowego ducha - scalającego nas jako wspólnotę, sprawiającego, że rzeczywiście chcemy trwać jako jeden naród - powiedział Andrzej Duda.

Prezydent Duda przed Zgromadzeniem Narodowym ocenił, że ten duch to "nasza tradycja, historia, nasz język i nasza kultura" oraz "wartości, które uznajemy za wspólne i najważniejsze".

Zagrożeniem dla "ducha narodu" są - według prezydenta - fałszywe ideologie: "komunizm, nazizm, kosmopolityzm czy nihilistyczna negacja chrześcijańskiego systemu wartości", które "niszczą łączącą nas delikatną więź kulturową".

Ideologie wprowadzają wrogość między społeczności, powodują rozpad wspólnot. Usiłują postawić się na szczycie hierarchii wartości, odsuwając na dalszy plan naturalne, odwieczne dążenia i aspiracje człowieka - mówił Duda. Musimy to rozumieć i zdecydowanie temu przeciwdziałać - dodał.

Stulecie niepodległości to być może najlepsza w ostatnich latach szansa na odbudowanie poczucia wspólnoty narodowej - powiedział we wtorkowym orędziu prezydent Andrzej Duda. Miejmy świadomość, że patriotą jest każdy, kto nosi w sercu miłość do ojczyzny i zabiega o jej dobro - zaznaczył.

Zwracając się do posłów i senatorów prezydent Duda podkreślił, że nadchodzące stulecie polskiej niepodległości to "być może najlepsza w ostatnich latach szansa na odbudowanie poczucia wspólnoty narodowej". Bez tej świadomości nie zdołamy zbudować nowoczesnego, sprawiedliwego, rzeczywiście silnego państwa - mówił.

Miejmy świadomość, że patriotą jest każdy, kto nosi w sercu miłość do ojczyzny i zabiega o jej dobro - bez względu na swoje poglądy, religię czy status społeczny - mówił prezydent, zaznaczając, że kieruje swoje słowa także do klasy politycznej.

Apeluję też do klasy politycznej, spory, często wychodzące poza granice naszego kraju nie budują pozycji naszej ojczyzny. Powodują przede wszystkim strach, agresję, poczucie beznadziei i nieuchronności wewnętrznego konfliktu - dodał. 

Odwołał się w tym kontekście do przykładu zaborów, których "bezpośrednią przyczyną" było - jak mówił - "niefrasobliwe i niegodne odwoływanie się do arbitrażu oraz interwencji obcych potęg". Nie powtarzajmy tego błędu! - podkreślił Duda.

Politycy PO i Nowoczesnej przynieśli na salę plenarną białe róże. Część polityków Nowoczesnej miała też egzemplarze konstytucji. Po wygłoszeniu przez prezydenta orędzia, opozycja skandowała "konstytucja, konstytucja". Obóz rządzący entuzjastycznie reagował na słowa Andrzeja Dudy, wznosząc oklaski, podczas gdy politycy opozycji wyrażali swoją dezaprobatę.

Prezydent Duda zwrócił się z wnioskiem o zwołanie Zgromadzenia Narodowego w październiku. Urodziny marszałka Józefa Piłsudskiego, to taka inauguracja obchodów stulecia odzyskania niepodległości - mówił wówczas.

Jak zapowiadał prezydencki minister Wojciech Kolarski, Duda przedstawić ma w orędziu swoją "wizję tych obchodów, czym powinny być, i w jaki sposób powinniśmy ten wyjątkowy jubileusz wykorzystać".

Przed wygłoszeniem orędzia prezydent złożył w Sejmie kwiaty pod tablicą upamiętniającą parlamentarzystów - ofiary II Wojny Światowej, a także pod tablicą upamiętniającą parlamentarzystów, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej.

W czasie gdy Sejmie prezydent wygłaszał orędzie, przed gmachem ponad tysiąc osób protestowało przeciwko zmianom w sądownictwie - informuje dziennikarz RMF FM Michał Dobrołowicz. 

Manifestacja pod hasłem "Suweren mówi 'Dość" nadal trwa. Protestujący domagają się, by Andrzej Duda odrzucił projekty PiS-owskich ustaw reformujących sądownictwo.

My tu nie przychodzimy na spacery, ani dla rozrywki, ani dlatego że lubimy marznąć - bo moment, w którym te ustawy będą przyjęte, to jest tak naprawdę koniec demokracji w Polsce - powiedziała jedna z demonstrujących osób. 

Protestujący mają ze sobą kanistry. Co kilka chwil uderzają w nie tak, aby dźwięk dało się usłyszeć w sejmowej Sali, w której orędzie wygłaszał Andrzej Duda. 

(ph)