Wybory w USA. Nie ufajcie wstępnym wynikom głosowania [RELACJA NA ŻYWO]

Oczy całego świata są dziś zwrócone na Amerykę, która wybiera głowę państwa. Kto zostanie 47. prezydentem USA i przekroczy próg Białego Domu? Kamala Harris czy Donald Trump? 

Kiedy 5 listopada zamkną się ostatnie lokale wyborcze na Zachodnim Wybrzeżu i Alasce, będzie to koniec wyborczego maratonu i jednocześnie początek kolejnego długiego procesu, na który składają się: liczenie głosów, rozstrzyganie prawdopodobnych sporów, zatwierdzanie wyników, głosowanie w Kolegium Elektorów, aż po formalne zatwierdzenie zwycięzcy przez Kongres i inaugurację nowego prezydenta.

Zobaczcie, jak wygląda miejsce, w którym kandydat republikanów będzie miał swój wieczór wyborczy. Palm Beach Convention Centre w obiektywie dziennikarza RMF FM Tomasza Staniszewskiego.

Wygrana Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich byłaby podwójną katastrofą dla demokracji UE: doprowadziłaby do izolacjonistycznego kursu USA, pozostawiając Unię narażoną na ataki Rosji i Chin i ośmieliła populistów w Europie takich jak Viktor Orban - ocenił w rozmowie z PAP ekspert prof. John Morijn.

Powołując się na ekspertów, agencja Reutera informuje, by nie dać się zwieść wstępnym wynikom głosowania. Pod czas wyborów 2020 roku - przypomina agencja - w niektórych stanach wystąpiło zjawisko, nazwane "czerwonym mirażem". Donald Trump prowadził w głosowaniu w noc wyborczą, ale zliczenie głosów korespondencyjnych, spowodowało, że na ostatniej prostej wyprzedził go Joe Biden.

Podobne zjawisko może wystąpić także w tym roku, także w kontekście ewentualnego prowadzenia Kamali Harris. W grę wchodzić mogą decydujące zmiany na prowadzeniu w stanach Karolina Północna i Georgia.

Kolejnym z czynników jest fakt, że wyborcy demokratów zwykle mieszkają w gęściej zaludnionych obszarach miejskich, gdzie liczenie głosów trwa dłużej. Poszczególne stany mają również różne systemy zliczania głosów.

Oprócz prezydenta, mieszkańcy wszystkich 50 stanów wybiorą także swoich kongresmenów, w 34 stanach - senatorów, a w 11 stanach - gubernatorów. 

W 10 stanach odbędą się dodatkowo referenda na temat zagwarantowania prawa do aborcji, zaś w 5 na temat legalizacji rekreacyjnej marihuany i psychodelików.

"Ameryko, to jest moment, aby Twój głos został usłyszany" - napisała Kamala Harris na platformie X tuż po godz. 12 czasu polskiego, kiedy nastąpiło otwarcie lokali wyborczych w kolejnych stanach, m.in. w Connecticut, Indianie, Kentucky, Maine, New Jersey, Nowym Jorku i Wirginii.

Elektorzy, stany wahające się, głosowanie korespondencyjne. Amerykański system wyborczy znacząco różni się od tego, który znamy z Europy. 5 listopada to oficjalny dzień wyborów w USA, ale są stany, w których głosowanie zaczęło się znacznie wcześniej. Co więcej, w Ameryce nie ma odpowiednika polskiej Państwowej Komisji Wyborczej.

W USA nie ma ciszy wyborczej, także walka o głosy trwa do ostatniej chwili - przypomina korespondent RMF FM Paweł Żuchowski.

"Dwuipółmetrowe ogrodzenie postawiono wokół Białego Domu na wypadek, gdyby w środę po zakończeniu głosowania w wyborach prezydenckich wybuchły zamieszki" - podał w poniedziałek amerykański "Newsweek".

Witryny sklepowe są zabite drewnem, rozkładane są też siatki. Lokalna policja zapewnia jednak, że nie ma powodu do niepokoju. 

"Mój wielki, polski przyjaciel" powiedział o Andrzeju Dudzie Donald Trump we wrześniu tego roku. "Ucieleśnienie amerykańskiego bohatera" - tak z kolei o republikaninie wypowiedział się polski prezydent w wywiadzie dla brytyjskiej gazety "The Sunday Times" pod koniec października. Czy te i podobne słowa są prognozą dalszego wsparcia Polski m.in. kwestii agresywnej polityki Kremla?

Jeśli spojrzymy na to, jakie osoby Trump nazywa swoimi „przyjaciółmi”, to znajdzie się tam na przykład Viktor Orbán. Pozytywnie wypowiadał się wielokrotnie o przywódcy Korei Północnej. Czemu akurat nasz prezydent, Andrzej Duda, przywiązuje do tej „relacji” tak dużą wagę? Ponieważ trudno Andrzejowi Dudzie znaleźć miłych i sympatycznych rozmówców czy zaprzyjaźnionych prezydentów w Unii Europejskiej. Z wyjątkiem może przedstawicieli Węgier - mówi RMF FM prof. Radosław Rybkowski, dyrektor Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ.

Bardzo chciałabym wierzyć, że prezydent Duda ma taki przemożny wpływ na być może przyszłego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Gdybyśmy natomiast mieli opierać się na danych - one zwyczajnie na to nie wskazują - dodaje prof. UJ dr hab. Małgorzata Zachara-Szymańska z Instytutu Amerykanistyki i Studiów Polonijnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Republikanie czy demokraci? Przypomnijmy, do jakich partii należeli poprzedni prezydenci USA (od 1970 roku).

Licząca sześcioro mieszkańców wioska Dixville Notch w stanie New Hampshire, zgodnie z tradycją, rozpoczęła i zakończyła głosowanie w wyborach prezydenckich jako pierwsza w kraju. Głosowanie zakończyło się remisem - oboje kandydaci otrzymali po trzy głosy.

Ten wynik jak w soczewce pokazuje to, jak wyrównana jest walka między Trumpem a Harris i jak wielka niepewność będzie im towarzyszyła aż do ogłoszenia ostatecznych wyników.

Wygrana Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA, może ośmielić premiera Węgier Viktora Orbana do realizacji jego konserwatywnych planów względem Unii Europejskiej - podał we wtorek portal Politico.

W czwartek i piątek w Budapeszcie odbędą się posiedzenia przywódców UE, a według Politico europejscy liderzy już dzisiaj szykują się na to, co "najlepszy przyjaciel Trumpa", czyli Viktor Orban może próbować zrobić, jeśli to Trump wygra prezydenturę w USA.

Część obawia się, że Orban może wykorzystać spotkanie w stolicy do promowania proputinowskiej i antyimigrancjiej wizji, którą dzieli z nim m.in. słowacki premier Robert Fico. 

Co wiemy o demokratce Kamali Harris?

A co o republikaninie Donaldzie Trumpie?

W ostatnim dniu kampanii Harris wzywała do jedności; Trump do "wyzwolenia".

Wygramy, ponieważ (...) my mamy okazję w tych wyborach, aby w końcu zamknąć rozdział dekady polityki, która była napędzana strachem i podziałami. Mamy tego dość. Dość. Jesteśmy tym wyczerpani. Ameryka jest gotowa na nowy początek, gotowa na nową drogę naprzód, w której będziemy postrzegać naszego współobywatela nie jako wroga, ale jako sąsiada - zadeklarowała Harris, występując przed schodami Philadelphia Museum of Art, znanymi z kultowej sceny z filmu "Rocky".

Donald Trump na swój ostatni wiec wyborczy wyszedł na scenę z dwugodzinnym opóźnieniem. Zapowiedział, że jeśli wygra (swoje szanse szacował na 95 proc.), będzie to początek "złotego wieku Ameryki". Powiedział, że "Bóg ocalił go, by ocalić Amerykę". 

Chciałbym - jako polityk, ale też społecznik - żeby wygrała Kamala Harris, ale polski rząd będzie współpracował z każdą administracją, bez względu na to, czy będzie republikańska, czy demokratyczna. Moim zdaniem wygra Kamala Harris. Na ostatniej prostej jej kampania przyspieszyła i wierzę, że to będzie ona - powiedział w Rozmowie o 7:00 w Radiu RMF24 Krzysztof Gawkowski, wicepremier i minister cyfryzacji z Lewicy.

Kandydaci, którzy we wtorek zmierzą się w wyborach, mogą wydawać się bardzo różni, jeśli chodzi o programy gospodarcze, ale tak naprawdę wiele ich łączy. Zgodnie nie podważają fundamentów amerykańskiego systemu ekonomicznego, który charakteryzuje się w sferze finansów publicznych narastającym coraz gwałtowniej długiem i wykorzystywaniem supremacji dolara jako waluty światowej, a w sferze działalności gospodarczej stosunkowo niskim stopniem regulacji i podatków. Łączy ich też podejrzana ogólnikowość w programach oraz niepokojąca beztroska w zwiększaniu dziury w budżecie państwa.

Wybory w Stanach odbywają się w czasie, gdy Afryka przeżywa jeden z najgorszych od dziesięcioleci kryzysów. W czterech zachodnioafrykańskich krajach - Gwinei, Mali, Nigrze i Burkina Faso - rządzą junty wojskowe, nie radzące sobie z zagrożeniem terrorystycznym, które już przenika przez granice do Togo, Beninu, na Wybrzeże Kości Słoniowej. Trwa wojna w Sudanie i w Demokratycznej Republice Konga, kolejna może wybuchnąć w Rogu Afryki, angażując niemal wszystkie leżące w nim państwa. Zagrożone terroryzmem są kraje położone w kotlinie Jeziora Czad.

W środkowej i zachodniej części kontynentu ulewne deszcze doprowadziły do powodzi i przyniosły biedę i głód. Na południu podobne spustoszenia poczyniła trwająca niemal rok susza. Większość z tych krajów dotkniętych skutkami zmian klimatu jest dodatkowo mocno zadłużona.

Afryka liczy na wsparcia przy rozwiązywaniu tych problemów ze strony Stanów Zjednoczonych, swojego największego sojusznika, zastanawiając się, czy nowy prezydent wykaże wystarczające zainteresowanie i wrażliwość.

Ktokolwiek zostanie kolejnym prezydentem w USA będzie musiał poświęcić część swojej uwagi Afryce, ponieważ tam rozegra się istotna walka z Chinami o kluczowe dla światowej gospodarki minerały. A Chiny wykorzystały niepokój, jaki wzbudza na kontynencie obecność rosyjskich najemników i przejęły kopalnie i porty w kolejnych krajach. Najświeższym nabytkiem jest Liberia, która zawsze miała wyjątkowo bliskie relacje ze Stanami Zjednoczonymi, do których upodobniła nawet swoje symbole narodowe. Chińska spółka China Railways zamierza wybudować port w Greenville, mieście położonym około 240 km na południowy wschód od Monrowii. Już położyła linię kolejową, która przecięła Liberię z północy na południe, którą transportowana jest ruda żelaza.

W 2022 r. wolumen handlu między Chinami a Afryką sięgnął 300 mld dolarów, czyli był trzykrotnie wyższy od wielkości wymiany handlowej między USA a krajami afrykańskimi. Chińskie firmy górnicze i produkujące akumulatory zainwestowały 4,5 mld dolarów w kopalnie litu w Namibii, Zimbabwe i Mali, a w Demokratycznej Republice Konga wydobywają kobalt w 15 z 17 istniejących w tym kraju kopalni, w których pozyskuje się ten pierwiastek.

Afryka nie była istotną częścią dyskusji na temat polityki zagranicznej przed wyborami prezydenckimi w USA, choć ich wynik będzie miał na kontynent znaczący wpływ. Zarówno Donald Trump podczas swojej pierwszej kadencji, Joe Biden podczas mijającej, jak i Kamala Harris jako wiceprezydent nie poświęcali Afryce wiele uwagi.

Trump nie odbył żadnej podróży na kontynent. W Afryce jego prezydentura wzbudza obawy związane z wprowadzeniem bardziej rygorystycznej polityki migracyjnej. Pamięta się mu też jego pogardliwą wypowiedź z 2018 r., kiedy nazwał Haiti i kraje afrykańskie krajami "gównianymi". Ale to Trump uruchomił inicjatywę Prosper Africa, rozkręcającą dwustronny handel i przynoszącą zyski głównie amerykańskim inwestorom.

Joe Biden jako prezydent również nie postawił nogi na afrykańskiej ziemi, choć obiecał wizytę w Angoli. Nie doszło do niej w pierwotnie planowanym na październik terminie, ale została przełożona na początek grudnia, gdy Biden jeszcze formalnie będzie głową państwa, choć już nic nie mogącą obiecać.

Tylko wiceprezydent Kamala Harris odwiedziła kontynent; w marcu 2023 r. była w Ghanie, Tanzanii i w Zambii. A w czasie swej kampanii zgromadziła 25-osobowy zespół, który ma opracować kompleksową politykę USA-Afryka, jeśli to ona wygra wybory.

Wybory w USA nie będą miały większego wpływu na decyzje Polaków w nadchodzących wyborach prezydenckich; nie będą też miały strategicznego wpływu dla PiS czy KO - ocenia politolog, dr hab. Olgierd Annusewicz. Jego zdaniem, w wyborach w Polsce kluczowe będą czynniki ekonomiczne i skala konfliktu politycznego.

Donald Trump smażył frytki w McDonald’s, a zamiast politycznej mowy zafundował publiczności 30-minutową wiązankę ulubionych przebojów wraz z autorskim układem choreograficznym. Kamala Harris za to dała się ponieść limonkowo-kokosowej fali i stanęła na czele "bezdzietnych kociar". W tej kampanii wyborczej równie ważne co klasyczne wiece polityczne były memy i zdobywanie popkulturowego terenu.  

Zdobycie większości głosów w amerykańskich wyborach prezydenckich nie gwarantuje objęcia urzędu głowy państwa. "Przegrany" głosowania zwyciężał w wyborach Kolegium Elektorów pięciokrotnie, z czego dwukrotnie w ostatnim ćwierćwieczu. W czterech przypadkach przegranymi zwycięzcami byli Republikanie.

Korespondent RMF FM Paweł Żuchowski poinformował, że na finałowym wiecu Kamali Harris, który odbył się w Filadelfii - w kluczowej Pensylwanii - na scenie pojawiła się Lady Gaga. 

Usiadła przy fortepianie i zaśpiewała "God Bless America" - amerykańską pieśń patriotyczną, niekiedy uważaną za nieoficjalny hymn państwowy Stanów Zjednoczonych. 

Czy jesteście gotowi, aby wasz głos został usłyszany? - zapytała Kamala Harris na północno-wschodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych w stanie Pensylwania. 

Towarzyszyła jej Oprah Winfrey, jedna z najwybitniejszych dziennikarek w USA, autorka i prowadząca talk-show "The Oprah Winfrey Show", zaliczanego do najbardziej znanych i liczących się amerykańskich audycji telewizyjnych.

Mam nadzieję, że to będzie święto demokracji - powiedział RMF FM Daniel Fried, były ambasador USA w Polsce, a obecnie ekspert Atlantic Council. 

Chcecie zobaczyć, jak wygląda amerykańska karta wyborcza? 

TUTAJ znajduje się przykładowa karta do głosowania w wyborach powszechnych 2024 w USA.

Amerykańskie służby wywiadowcze ostrzegły o kolejnych próbach siania dezinformacji w mediach społecznościowych przez Rosję dotyczących fikcyjnych fałszerstw wyborczych w niektórych stanach. 

Według wywiadu, zagrożeniem pozostaje też Iran, który wciąż chce dokonać zemsty na Donaldzie Trumpie.

Służby w Waszyngtonie postawione są w stan najwyższej gotowości. Zabezpieczono dodatkowo Biały Dom oraz Kapitol.

Mam nadzieję, że to będzie święto demokracji - powiedział Daniel Fried były ambasador USA w Polsce, a obecnie ekspert Atlantic Council o wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych.

Amerykański korespondent RMF FM Paweł Żuchowski rozmawiał z nim w wygrodzonym dodatkowym płotem parku przed Białym Domem. Dookoła właściciele sklepów i restauracji pozabijali witryny deskami w obawie przed wybuchem zamieszek.

"W historii amerykańskiej polityki nie było bardziej wyrównanej walki o prezydenturę jak Kamala Harris kontra Donald Trump" - podał "New York Times".

Cały świat musi zapiąć pasy, ewentualna wygrana Donalda Trumpa oznacza konieczność przygotowania się na trudniejsze relacje z USA - ostrzegła była ambasador USA w Kanadzie Kelly Craft w rozmowie z publicznym francuskojęzycznym nadawcą Radio-Canada.

Publiczny angielskojęzyczny nadawca CBC przypomniał, że Trump chce wprowadzić minimalne cła w wysokości 10 proc. na cały import, co dla Kanady oznacza poważne kłopoty ze względu na obecne silne powiązanie gospodarek Kanady i USA. Rząd Kanady podaje, że codzienna transgraniczna wymiana handlowa z USA wynosi 3,6 mld CAD.