Egipscy archeolodzy odkryli cmentarz sprzed ponad 2 tys. lat z 40 wapiennymi sarkofagami - poinformowało egipskie ministerstwo ds. zabytków starożytności. Cmentarz znajduje się w Dolinie Nilu, 250 km na południe od Kairu.
Minister do spraw zabytków starożytności Chalid el-Anani powiedział, że koło miejscowości Tuna el-Dżebel znaleziono szyby grobowe z tzw. Okresu Późnego (664-323 p.n.e) i początków czasów ptolemejskich (323 r. p.n.e.-30 r.n.e.). Znaleziono w nich sarkofagi różnych rozmiarów i kształtów, w tym również antropoidalne. Jeden z szybów należał do jednej rodziny, inne - do różnych osób, w tym wysokiego rangą kapłana Herse Essei.
W Tuna el-Dżebel znajduje się nekropolia niedalekiego starożytnego miasta Hermopolis, leżącego niedaleko obecnego El-Aszmunejn. Hermopolis było stolicą XV nomu (starożytnej egipskiej jednostki terytorialno-administracyjnej), któremu patronował Tot, egipskie bóstwo przedstawiane m.in. w postaci pawiana lub ibisa albo człowiek z głową ibisa bądź pawiana. W mitologii greckiej utożsamiane z Hermesem. Miasto, oprócz kultu Tota związane było z kultem tzw. bóstw pierwotnych, dzięki którym powstał świat.
Prace wykopaliskowe na odkrytym cmentarzu potrwają co najmniej pięć lat. "To dopiero początek" - powiedział minister Anani. Do odkrycia doprowadziły prace podjęte w końcu zeszłego roku, kierowane przez Mostafę Waziriego, szefa egipskiej Najwyższej Rady ds. Starożytności (SCA).
Nowe stanowisko archeologiczne leży na skraju pustyni. Do tej pory na nowym stanowisku znaleziono również około tysiąca małych ceramicznych figurek i zawieszkę z inskrypcją "szczęśliwego nowego roku" oraz cztery dobrze zachowane specjalne alabastrowe wazy rytualne - urny kanopskie - z pokrywami w kształcie głów synów Horusa.
Służyły one do przechowywania wnętrzności mumifikowanych zmarłych; ozdabiać je głowami synów Horusa zaczęto w Okresie Późnym. Jeden z synów Horusa - Hapi o głowie pawiana - strzegł płuc zmarłego, Imset z ludzką głowa strzegł wątroby, Kebehsenuf o głowie sokoła - jelit, a Duamutef o głowie psa podobnego do szakala - żołądka.
Jedna z kanop podpisana była imieniem Dżehuti-Irdi-Es; Dżehuti to egipskie imię Tota, którego znamy z greckiej transkrypcji.