Turystyczna Lista Przebojów: Małopolska

Miasto - historia. Najczęściej odwiedzane miejsce w Polsce przez turystów. Dawna stolica, miasto królów i najstarszego Uniwersytetu. Miejsce o niezliczonej liczbie zabytków i muzeów. Dla turystów wyjątkowo ceny jest Rynek Główny. To jeden z największych tego typu placów w Europie. Można tam zobaczyć Sukiennice, Kościół Mariacki, kościół św. Wojciecha, Ratusz i pomnik Adama Mickiewicza. Wokół znajduje się kilkaset restauracji i pubów.

Tuż obok tego turystycznego hitu obowiązkowym miejscem wycieczek jest Kazimierz. Dawna żydowska dzielnica, która w ostatnich latach odzyskuje swój blask. Odnowione kamienice, synagogi, kluby muzyczne - szczególnie przyciągają turystów.

Nowa Huta to z kolei gratka dla miłośników niedawnej historii Polski. Ta niegdysiejsza robotnicza dzielnica to naoczny świadek wszystkiego co zdarzyło się w kraju w czasach PRL-u. Nie ma w niej już pomnika Lenina ale są ślady komunistycznych czasów. Typowe socrealistyczne rozwiązania architektoniczne, drogowe i kulturalne.

Kopalnia Soli w Wieliczce to najstarsze na ziemiach polskich przedsiębiorstwo solne, którego początki sięgają średniowiecza. Przez całe stulecia była źródłem bogactwa kraju i materialnym fundamentem kultury - dzisiaj jest jednym z najchętniej odwiedzanych polskich obiektów turystycznych. Kilkusetletnia eksploatacja złoża soli kamiennej ukształtowała obecny układ przestrzenny wyrobisk górniczych. Skryte pod miastem, usytuowane na dziewięciu poziomach, sięgają głębokości 327 m. Podziemna Wieliczka to ponad 245 km chodników i ok. 2500 komór. Część udostępniona do zwiedzania obejmuje kilka kilometrów wyrobisk położonych na głębokości od 64 m do 135 m.

Wspaniałe kaplice, urokliwe podziemne jeziora, oryginalne urządzenia i sprzęt, zachowane ślady prac górniczych dają wyobrażenie o zmaganiach ludzi z żywiołami, ich pracy, pasjach, wierzeniach. Wieliccy górnicy pozostawili po sobie dziesiątki rzeźb i płaskorzeźb solnych. Wielicka kopalnia została w 1976r. wpisana do krajowego rejestru zabytków. Dwa lata później, w 1978r. znalazła się na Pierwszej Światowej Liście Dziedzictwa Kulturalnego i Naturalnego UNESCO, a w roku 1994 uznana została przez Prezydenta RP za Pomnik Historii Narodowej. Obecnie podziemną trasę turystyczną wielickiej kopalni odwiedza ponad milion turystów rocznie.

Bezcenny obraz namalowany w latach 1483-90 przez włoskiego artystę Leonarda da Vinci w Mediolanie. Portret został wykonany w technice olejnej, z użyciem tempery, na desce orzechowej o wymiarach 54,7 na 40,3 cm. Przedstawia Cecylię Gallerani. Obraz znajduje się w zbiorach Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie. Jest jednym z najcenniejszych krajowych muzealiów i jedynym dziełem Leonarda da Vinci w Polsce. W tej chwili obraz jest na wystawie w Berlinie, później odwiedzi Londyn a do Krakowa powróci w 2012 roku. Dzieło jest jednym z najlepiej strzeżonych obrazów na świecie - jego ubezpieczenie wynosi ponad 300 milionów euro.

Wysowa-Zdrój leży w pięknej, słonecznej kotlinie, otoczonej wzgórzami południowo-zachodniej części Beskidu Niskiego ok. 530 m n.p.m, tuż przy granicy ze Słowacją. Rozległe bezpieczne przestrzenie stanowią doskonałe warunki do spacerów pieszych, a powietrze pozbawione zanieczyszczeń pozwala na swobodny oddech. Wiosną można tu podziwiać bujną, soczystą zieleń, latem smakować maliny z okolicznych lasów, jesienią zbierać grzyby, zimą uprawiać sporty zimowe. To jedno z nieodkrytych jeszcze miejsc małopolski. Nie skażone przemysłem ani ruchem samochodowym. Wysowa jest uzdrowiskiem z Parkiem Zdrojowym położony w centrum wsi, turyści chętnie odwiedzają malowniczą Dolinę Łopacińskiego położoną 2 km na wschód od centrum i Hutę Wysowską oraz wzniesienia Wysoty i górę Jawor, z kapliczką łemkowską i stanowiącą miejsce święte dla miejscowej ludności.

Wysowa to także historia. Pierwsze wzmianki o osadzie pochodzą z początku XV wieku, kiedy to przebiegał tędy szlak handlowy wiodący przez Karpaty a w samej miejscowości znajdowały się składy wina węgierskiego przywożonego przez kupców greckich i ormiańskich. Pierwszy historyczny przekaz o wysowskich źródłach pochodzi z XVII wieku a za początek uzdrowiska uznaje się rok 1812, kiedy to zbudowano budynek zdrojowy z 6 łazienkami i 9 pokojami mieszkalnymi.

Przełom Dunajca jest jednym z najpiękniejszych miejsc na naszym kontynencie. Trasa spływu ma obecnie 15 km długości oraz 36 m. spadku rzeki. Samo powstanie przełomu Dunajca owiane jest tajemnicą. Wśród miejscowych górali krąży wiele legend, które próbują wyjaśnić jego historię. Jedna z nich mówi o walecznym rycerzu Ferkowiczu, który gonił tędy króla węży. Trasa jaką się poruszał miała właśnie stać się owym Przełomem Dunajca. Inna z kolei głosi, że ujście Dunajcowi wyrąbał sam król Bolesław Chrobry. Przełom Dunajca można podzielić na trzy odcinki. Pierwszym odcinkiem jest Przełom Czorsztyński, gdzie dno doliny dochodzi do szerokości 300m.

Drugi odcinek to strefa pomiędzy Niedzicą a Czerwonym Klasztorem o szerokości dna około 700m.Trzeci odcinek zaczyna się w Sromowcach Niżnych a kończy się w Szczawnicy i to ten odcinek jest najbardziej malowniczy. Na długości 9 km Dunajec tworzy 3 pętle i 7 ostrych zakrętów. Dolina w niektórych miejscach jest bardzo zwężona a ściany przełomu są bardzo strome wręcz płaskie. Silny nurt spiętrza fale, które przelewają się w łożysku rzeki to znów w innych miejscach woda płynie niezwykle spokojnie. Spływ Dunajcem to główna atrakcja Pienin. Spływ flisackimi tratwami rozpoczyna się w miejscowości Kąty leżącej niedaleko Sromowiec.

Tatry to góry o charakterze alpejskim, położone w Karpatach Zachodnich na granicy Polski i Słowacji. Tatry charakteryzują się złożoną budową geologiczną, masyw przypomina budową Alpy i charakteryzuje się ostrymi i strzelistymi szczytami opadającymi ku głębokim dolinom, licznymi żłobami lodowcowymi, cyrkami, i wiszącymi dolinami. Charakterystyczne dla ich budowy są też powstałe w przegłębieniach jeziora i wysokie wodospady. Największymi jeziorami w Tatrach są Morskie Oko, Wielki Staw, Czarny Staw pod Rysami i Pińczowy Staw.

Wspaniała tatrzańska przyroda, przepiękne krajobrazy, dzikie zwierzęta i czyste górskie powietrze sprawiły, że Tatry stały się jednym z najważniejszych regionów turystycznych Europy Środkowej. Na ich terenie uprawia się turystykę pieszą, narciarstwo i taternictwo. Najważniejsze ośrodki turystyczne w Tatrach Polskich to Zakopane i Bukowina Tatrzańska.

Zbudowana z twardych wapieni skalistych maczuga skalna znajdująca się w Pieskowej Skale na obszarze Ojcowskiego Parku Narodowego . Wysokość samej maczugi wynosi około 25 metrów. Stanowi ona bardzo charakterystyczny element krajobrazu. Jedna z legend mówi, że w czasach panowania ostatnich Jagiellonów żył czarnoksiężnik o nazwisku Twardowski. Podpisał on umowę z diabłem, według której po jego przyjeździe do Rzymu diabeł spełni jego trzy zadania, a w zamian Twardowski odda mu swą duszę. Po wielu latach diabeł spotyka Twardowskiego w karczmie "Rzym". Wśród zadań, jakie czart musiał wykonać, było przeniesienie ogromnej skały do Doliny Prądnika i ustawienie jej cieńszym końcem do dołu. Diabeł wykonał to zadanie, a skała ta stoi do dziś.

Jednym z najchętniej odwiedzanych miejsc w okolicach Zakopanego jest Morskie Oko. To największe jezioro w Tatrach leży w Dolinie Rybiego Potoku w odległości około 25 km od Zakopanego. Miejsce to zawdzięcza swoją popularność niesamowitym widokom, jakie rozciągają się na Tatry Wysoki i najwyższy szczyt - Rysy. Na skraju Morskiego znajduje się też schronisko górskie, gdzie można coś zjeść i z tarasu podziwiać otaczające widoki. Samo jezioro jest pochodzenia polodowcowego i ma powierzchnię 35h a największa głębokość to 51m. Woda jest bardzo przejrzysta, widoczność sięga 12m w głąb. Dawniej nazywane Rybim Stawem ze względu na naturalne zarybienie jeziora, co jest zjawiskiem rzadkim w jeziorach tatrzańskich - żyją w nim głównie pstrągi.

Pierwsze wzmianki o Morskim Oku pochodzą z końca XVI wieku a w roku 1637 król Władysław IV nadał prawo do wykorzystywania pastwisk przy jeziorze Władysławowi Nowobilskiemu. Od 1933 roku Morskie Oko i tereny leżące wokół są własnością państwa. Turystyka nad Morskim Okiem rozpoczęła się na początku XIX wieku. Odwiedzało je wielu sławnych artystów i malarzy, czego wyraz dawali oni w swojej twórczości. Obecnie odwiedzają je w ciągu roku tysiące turystów, którzy podziwiają okoliczne widoki i wyruszają stąd na szlaki górskie. Rekord frekwencji padł 14 sierpnia 2011 roku, kiedy to do Morskiego Oka wybrało się ponad 13 tysięcy osób.

W Chabówce niedaleko Rabki, leżącej po drodze z Krakowa do Zakopanego, znajduje się parowozownia założona jeszcze w XIX w. Niegdyś stacjonowało w niej ponad 80 parowozów, dziś jest to największy w Polsce skansen kolejowy, gdzie możemy zobaczyć 135 pojazdów i urządzeń używanych w kolejnictwie. Wyremontowane, w pełni sprawne parowozy oraz lokomotywy spalinowe i elektryczne, a do tego zabytkowe wagony, pługi i stare żurawie kolejowe dają miłośnikom kolei wiele emocji. Peron retro został wybudowany z materiałów pochodzących z pierwszego peronu Dworca Głównego w Krakowie.

Część eksponatów utrzymanych jest w stanie pełnej sprawności. To właśnie z Chabówki wypożyczano czynny tabor muzealny do realizacji filmów pt. "Lista Schindlera", "Skrawki", "Przedwiośnie", "Sława i Chwała", "Przygody dzielnego wojaka Szwejka", "Złoto Dezerterów", "Aryjska Para", "Karol", "Szatan z siódmej klasy", "Katyń". Parowozjada to doroczny pokaz zabytkowych pociągów retro i parowozów. Tegoroczna, siódma edycja Parowozjady odbędzie się 27 - 28 sierpnia na terenie Skansenu Taboru Kolejowego w Chabówce.

Pustynia Błędowska jest uważana za wielką osobliwość przyrodniczą nie tylko w skali Polski. Położona jest między trzema miejscowościami: Chechło, Klucze i Błędów. To właśnie od tej ostatniej pochodzi jej nazwa. Pustynia znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego "Orlich Gniazd" i jest częściowo objęta specjalną ochroną w postaci użytku ekologicznego. Powierzchnia piasków wynosi 32 km kw (długość 8-9 km, szerokość 3-4 km).

Należy podkreślić, że wyrażenie "Pustynia Błędowska" jest terminem geograficznym, który został wprowadzony do literatury w połowie XIX wieku i mimo, że nie oznacza pustyni w sensie klimatycznym, obszar ten odznacza się specyficznym krajobrazem, którego turysta czy miłośnik przyrody nie zobaczy w żadnym innym zakątku Polski. Pustynia Błędowska to największy w Polsce obszar lotnych piasków. W XX wieku pustynia wykorzystywana była jako poligon. Teraz tylko północna cześć odwiedzana jest przez wojsko. Na Pustyni Błędowskiej została nakręcona ekranizacja "Faraona" Bolesława Prusa. Jest to wyjątkowo atrakcyjny teren wędrówek pieszych oraz konnych.