IPN opublikuje 24 stycznia wykaz dokumentacji, wyłączonej w 2016 r. z tzw. zbioru zastrzeżonego, a nie jej treść. W indeksie znajdą się wyłącznie sygnatury jednostek archiwalnych oraz ich krótki opis. W większości są to dokumenty jawne już od dłuższego czasu.
Wykaz - jak poinformował wiceprezes IPN Mateusz Szpytma - zostanie opublikowany we wtorek 24 stycznia, a nie - jak wcześniej podawały "Wiadomości" TVP - w poniedziałek 23 stycznia. Jak dodał, we wtorek w związku z publikacją wykazu planowana jest konferencja prasowa.
W wykazie, który IPN opublikuje na swojej stronie internetowej, znajdą się informacje dotyczące ok. 6,5 tys. jednostek archiwalnych m.in. akt osobowych funkcjonariuszy SB oraz ich materiały operacyjne. Część z tych informacji dotyczyć będzie agentury, czyli tajnych współpracowników służb komunistycznego państwa. W wykazie mogą znaleźć się również dane osób, które obecnie pełnią istotną rolę w życiu publicznym.
Informacje te dotyczyć będą tylko tych dokumentów, które w 2016 r. cywilne i wojskowe służby specjalne uznały za nadające się do udostępnienia na ogólnych zasadach, m.in. dla dziennikarzy i pracowników naukowych. To oznacza, że każdy zainteresowany już od dłuższego czasu może do nich dotrzeć w archiwum IPN.
Wykaz odtajnionych w 2016 r. dokumentów będzie zawierał wyłącznie sygnaturę akt (dzięki niej będzie można sprawdzić to, co już jest umieszczone w zasobie cyfrowym IPN lub w czytelni Instytutu) oraz krótki opis danej jednostki archiwalnej. W części z tych opisów będą też dane osobowe z informacją, czy konkretne dokumenty dotyczą np. tajnego współpracownika komunistycznych służb czy tzw. kontaktu informacyjnego lub też np. kontaktu poufnego.
"Cały wykaz będzie zaopatrzony w prostą wyszukiwarkę, tak by można było łatwiej się w tym poruszać i, co ważne, w słownik. W tym opisie nieraz stosujemy skróty, akronimy, a dzięki temu słownikowi będzie łatwiej się poruszać w samym opisie tych materiałów; będzie łatwiej je rozszyfrować" - powiedział wicedyrektor Archiwum IPN Mariusz Kwaśniak.
Publikacja wykazu ma pomóc uprawnionym osobom, m.in. badaczom historii, odnaleźć te dokumenty, które ich interesują. Mimo to w dotychczasowej historii IPN to pierwsze tak daleko idące przedstawienie dokumentacji zgromadzonej w tzw. zbiorze zastrzeżonym. Wcześniej takie wykazy nie były publikowane.
W wykazie znajdą się informacje nie tylko o teczkach osobowych funkcjonariuszy SB, ale także wojskowych służb specjalnych, w tym wywiadu i kontrwywiadu. Ponadto materiały dotyczące ich wewnętrznego funkcjonowania - np. rozkazy lub rozpracowania poszczególnych osób. Część dokumentów może dotyczyć agentury, czyli tajnych współpracowników służb PRL (być może również tych, którzy po 1989 r. zostali przejęci przez nowe służby). W wykazie można spodziewać się również informacji o tzw. sprawach obiektowych, czyli prowadzonych przez służby obserwacjach ambasad, parafii, uczelni; mogą tam być również akta śledcze oraz informacje o zagranicznych placówkach dyplomatycznych, w których SB np. zakładała podsłuchy.
(łł)
