Komitet Wykonawczy Europejskiej Unii Piłkarskiej (UEFA) przyznał Polsce i Ukrainie prawo do organizacji 14. finałów piłkarskich mistrzostw Europy w 2012 roku. Finały odbywały się już na stadionach dwóch krajów w 2000 roku (Belgia-Holandia), podobnie (w Austrii i Szwajcarii) organizowany jest przyszłoroczny turniej.
Pierwsze mistrzostwa Europy odbyły się w 1960 roku, 30 lat po pierwszych mistrzostwach świata. Międzynarodowa Federacja Piłkarska (FIFA) długo nie chciała zgodzić się na powstanie europejskiej federacji, obawiając się, że zagrozi to integralności futbolu na świecie.
Pomysłodawcą turnieju z udziałem najlepszych drużyn Europy był Francuz Henri Delaunay i to jego imieniem nazwano puchar, wręczany do dnia dzisiejszego zwycięzcom. Pierwsze dwie edycje mistrzostw rozgrywane były pod nazwą Puchar Europy Narodów. Dopiero od 1968 roku turniej otrzymał nazwę mistrzostwa Europy.
Aż do 1976 roku w finałach mistrzostw brały udział tylko 4 drużyny, rozgrywano dwa półfinały, finał i mecz o 3. miejsce. Uczestników finałów wyłaniano najpierw z rozgrywek systemem pucharowym, a później także grupowym. Od 1980 roku skład finalistów poszerzono do 8 zespołów, a od 1996 roku – do 16.
Już w eliminacjach pierwszych mistrzostw doszło do jednej z najbardziej kontrowersyjnych sytuacji w historii ME. W ćwierćfinale, decydującym o awansie do czołowej czwórki, miały się spotkać zespoły Hiszpanii i ZSRR. Napięta sytuacja polityczna panująca wówczas w podzielonej Europie zaostrzyła się po zestrzeleniu nad terytorium ZSRR amerykańskiego samolotu szpiegowskiego. W tych warunkach prawicowy przywódca Hiszpanii generał Franco podjął decyzję o zbojkotowaniu spotkań ze Związkiem Radzieckim. Pierwszym mistrzem Europy został ZSRR, pokonując w finale w Paryżu po dogrywce Jugosławię 2:1.
Cztery lata później turniej odbywał się w Hiszpanii. Tym razem politycy nie ingerowali w sprawy sportowe i w Madrycie mogło dojść do finału z udziałem gospodarzy i ZSRR. Przy szczelnie wypełnionych trybunach Estadio Bernabeu Hiszpanie pokonali rywali 2:1, strzelając decydującą bramkę 5 minut przed zakończeniem meczu. Polska odpadła w pierwszej rundzie eliminacji, dwukrotnie przegrywając z Irlandią Północną (0:2 i 0:2).
W 1968 roku jedyny raz w historii ME zwycięzca został wyłoniony w powtórzonym meczu. Także jedyny raz o wyniku meczu decydowało losowanie. W przypadku remisu regulamin przewidywał powtórzenie tylko spotkania finałowego, natomiast pozostałe mecze miały być rozstrzygane przez rzut monetą. W ten właśnie sposób Włosi wyeliminowali w półfinale piłkarzy ZSRR, po tym, gdy żadnej z drużyn nie udało się mimo dogrywki zdobyć bramki.
W finale gospodarze dopiero w drugim meczu pokonali Jugosłowian 2:0 (pierwszy mecz zakończył się remisem 1:1), którzy wcześniej niespodziewanie wyeliminowali mistrzów świata, Anglików. Polacy odpadli już w rundzie grupowej, zajmując trzecie miejsce – za Francuzami i Belgami.
W finale rozgrywanych w 1972 roku mistrzostw w Belgii Niemcy bez kłopotów pokonali ZSRR 3:0. W Belgii błyszczały gwiazdy przyszłych mistrzów świata, m.in. Franza Beckenbauera, Uli Hoenessa i Gerda Muellera. To właśnie Niemcy wyeliminowali Polaków w eliminacjach grupowych.
Najbardziej pamiętnym wydarzeniem mistrzostw, rozgrywanych w 1976 roku w Jugosławii, był rzut karny, wykonywany w finale przez czeskiego napastnika Antonina Panenkę. Postawa Czechów była wielką niespodzianką mistrzostw – w półfinale wyeliminowali wicemistrzów
świata Holendrów, a w dramatycznym finale pokonali najlepszy zespół tamtych lat, RFN. Polska była bliska awansu z grupy eliminacyjnej, ale minimalnie przegrała z Holandią.
W 1980 roku po raz pierwszy w turnieju finałowym rywalizowało osiem drużyn. Po raz drugi mistrzami Europy zostali piłkarze RFN, pokonując w finale w Rzymie Belgów 2:1. Polacy znów przegrali w grupie eliminacyjnej z Holendrami, o czym przesądziły przede wszystkim nieudane mecze podopiecznych Ryszarda Kuleszy z zespołem NRD.
Cztery lata później bezkonkurencyjni na własnym terenie byli Francuzi. Pierwszoplanową postacią w prowadzonym przez Michela Hidalgo zespole był Michel Platini – to jego bramka zdobyta w przedostatniej minucie dogrywki zapewniła gospodarzom półfinałowe zwycięstwo z Portugalią (3:2). W finale Francuzi pokonali Hiszpanów 2:0. W całym turnieju Platini strzelił 9 bramek – najwięcej ze wszystkich królów strzelców ME. Polacy po raz kolejny zawiedli w eliminacjach, zajmując w swojej grupie 3. miejsce, za Portugalią i ZSRR.
W 1988 roku mistrzostwa odbywały się w RFN. Najlepsza okazała się Holandia, w ataku której królowali Marco van Basten i Ruud Gullit. Do historii przeszły 3 wspaniałe bramki van Bastena w meczu w grupie z Anglią. W finale Holandia pewnie pokonała ZSRR 2:0, a bramki strzelili dwaj najlepsi piłkarze mistrzostw – Gullit i van Basten. W polskiej grupie eliminacyjnej bezkonkurencyjni byli Holendrzy. Polacy zajęli dopiero 4. miejsce.
W 1992 roku najlepsze drużyny Starego Kontynentu gościła Szwecja. Z powodu wojny w Bośni z turnieju została wykluczona Jugosławia. Jej miejsce zajęli Duńczycy. Do mistrzostw przystąpili bez przygotowań, niemal "z marszu", ale nie przeszkodziło im to zadziwić piłkarskiej Europy i zająć 1. miejsca, bijąc w finale Niemców 2:0. Polacy, mimo niezłej postawy, nie zdołali wyprzedzić w grupie eliminacyjnej Anglików i Irlandczyków.
W 1996 roku w Anglii doszło do powtórki finału sprzed 20 lat. Tym razem lepsi okazali się Niemcy, którzy po "złotej bramce" zdobytej w piątej minucie dogrywki przez Olivera Bierhoffa pokonali Czechów 2:1, zapewniając sobie trzeci tytuł mistrzów Europy (poprzednio w 1972 i 1988 roku, gdy istniały dwa państwa niemieckie). Po raz pierwszy w turnieju finałowym uczestniczyło 16 zespołów. Reprezentacja Polski kolejny raz zawiodła. Z grupy eliminacyjnej do finałów awansowali Francuzi i Rumuni.
Po kolejnych czterech latach turniej finałowy ME po raz pierwszy organizowany był przez dwa kraje. Na boiskach Holandii i Belgii faworytami byli Francuzi, którzy dwa lata wcześniej zdobyli mistrzostwo świata. Przewidywania sprawdziły się i "Trójkolorowi" zostali najlepszym zespołem Starego Kontynentu, pokonując w finale po dogrywce Włochy 2:1. W finałach ME znów nie było Polski, która przegrała eliminacje z Anglią i Szwecją.
W 2004 roku mistrzostwa po raz pierwszy zawitały do Portugalii. Obfitowały w niespodzianki – w półfinałach zabrakło Niemców, Włochów, Hiszpanów, Anglików i Francuzów. W finale gospodarze podejmowali Greków, którzy po sensacyjnym zwycięstwie 1:0 zostali mistrzami Europy. Polacy tradycyjnie zawiedli. W słabej grupie eliminacyjnej zajęli 3. miejsce, za Szwecją oraz Łotwą i nie zakwalifikowali się nawet do gier barażowych.
