Zwyczaj malowania pisanek był znany już w czasach cesarstwa rzymskiego. Wspominali o nim już Owidiusz, Piniusz Młodszy i Juwenalis. Najstarsze pisanki pochodzą z terenów sumeryjskiej Mezopotamii. Na ziemiach polskich najstarsze pisanki pochodzą z końca X wieku. Odnaleziono je podczas wykopalisk archeologicznych w pozostałościach grodu na opolskiej wyspie Ostrówek. Współczesne pisanki mają symbolizować rodzącą się do życia przyrodę, a w chrześcijaństwie także nadzieję wynikającą z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa. Rodzajów pisanek jest co najmniej kilka. A czy ty wiesz, czym różni się drapanka od kraszanki?
Drapanki powstają przez drapanie ostrym narzędziem zewnętrznej barwionej powłoki jajka. Te technikę spotyka się bardzo często w Polsce i Austrii
Oklejanki zdobi się sitowiem, płatkami bzu skrawkami kolorowego, błyszczącego papieru, tkaniny oraz czasami nicią lub włóczką wełnianą
Nalepianki powstające przez ozdabianie skorupki jajka różnobarwnymi wycinkami z papieru, były popularne zwłaszcza w dawnym województwie krakowskim
Pisanki ażurowe - ażurki wykonywane są z wydmuszek jaj kurzych, kaczych, gęsich i strusich. Technika polega na nawiercaniu w skorupce otworów przy pomocy wiertarki i malutkiego wiertła. Wydmuszka z nawierconymi wzorami jest malowana najczęściej farbą akrylową.
Kraszanki nazywane też malowankami lub byczkami powstają przez gotowanie jajka w wywarze barwnym, dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników naturalnych, na przykład cebuli, kory dębu, olchy, łupiny orzecha włoskiego, kory młodej jabłoni.
Jak wskazują materiały archeologiczne pisanka miała w przeszłości wyraźne powiązania z magią oraz pierwotnymi wierzeniami Słowian. Odgrywała dużą rolę jako symbol płodności oraz utajonego i odradzającego się życia. U wielu ludów na różnych kontynentach jajek używano w magii leczniczej i oczyszczającej. Były one też często wykorzystywane do wykonywania różnych zabiegów służących ochronie człowieka przed szeroko rozumianym złem oraz występowało we wszelkich rytuałach mających na celu wyzwolenie lub wzmocnienie sił witalnych.
Samo jajko - nie tylko to pomalowane - odgrywa ważną rolę w wierzeniach religijnych jako symbol zmartwychwstania. W niektórych grobowcach antycznych umieszczano posążki Dionizosa trzymającego w dłoni jajko oznaczające powrót do życia. Jajka wkładano też do grobowców egipskich i rzymskich katakumb.
Jajko w czasie Wielkanocy jest symbolem nowego życia i odrodzenia. Ma oznaczać nowy początek, radość i nadzieję - właśnie dlatego jest malowane jest na jasne, wesołe kolory. Co ciekawe, klasyczna pisanka powinna być wykonana przez narysowanie na skorupce wzorów gorącym roztopionym woskiem, a następnie przez zanurzenie jajka w barwniku. Do rysowania wzorów na jajkach używano najczęściej szpilek, igieł, słomek i drewienek.
(md)
