Teleskop Hubble'a zarejestrował rzadkie kosmiczne zjawisko, równoczesne przejście przed tarczą Jowisza aż trzech z jego czterech tak zwanych galileuszowych księżyców. Seria zdjęć opublikowanych właśnie przez Europejską Agencję Kosmiczną pokazuje Europę, Kalisto i Io oraz ich cienie na powierzchni otaczających Jowisza chmur. Wykonano je 23 stycznia bieżącego roku, z pomocą kamery Wide Field Camera 3.
Galileo Galilei odkrył cztery księżyce Jowisza podczas obserwacji planety z pomocą skonstruowanego przez siebie teleskopu, w styczniu 1610 roku. Dlatego właśnie Io, Europa, Kalisto i Ganimedes zyskały sobie przydomek galileuszowych. Księżyce te obiegają swoją planetę w czasie od 2 do 17 dni. Obserwacje cienia rzucanego przez nie na chmury otaczające Jowisza są częste, ale przypadki, gdy aż trzy z nich równocześnie przechodzą przed tarczą planety zdarzają się tylko raz lub dwa w ciągu dekady.
Na zdjęciu po lewej widać Europę, Kalisto (nieco w prawo i do góry), a także Io blisko wschodniej krawędzi Jowisza. Na powierzchni chmur otaczających planetę widać też cienie Europy (po lewej) i Kalisto.
Poniżej z kolei zdjęcie wykonane około 40 minut wcześniej, kiedy na tle Jowisza widać dwa ksieżyce Kallisto (po lewej) i Io. Europa jeszcze nie weszła w kadr. Widać już jednak jej cień (po lewej) podobnie, jak cienie Kallisto i Io.
Księżyce Jowisza mają wyraźnie inne barwy. Gładka, lodowa powierzchnia Europy jest żółto-biała. Pokryta wulkanicznym oparami siarki Io jest pomarańczowa. Kallisto ma jedną z najstarszych i najgęściej pokrytych kraterami powierzchni w Układzie Słonecznym, dlatego wydaje się brązowawa.
Ganimedes, czwarty z księżyców galileuszowych, był w chwili wykonywania tych zdjęć zbyt daleko, by mógł zmieścić się w polu widzenia kamery teleskopu Hubble'a. Io jest położona najbliżej planety, Kallisto najdalej, wyraźnie widać związaną z tym różnicę "ostrości" cieni, rzucanych przez nie na Jowisza.
Poniżej symulacja (można odnieść wrażenie, że nie do końca precyzyjna) ułożenia wszystkich czterech galileuszowych księżyców w czasie, gdy teleskop Hubble'a wykonywał ich zdjęcia.
