Podział prac na damskie i męskie utrwalił się w Europie w epoce neolitu, wraz z upowszechnianiem się rolnictwa - przekonują na łamach czasopisma "PLOS ONE" naukowcy z Hiszpanii, Francji i Wielkiej Brytanii. Ich twierdzenie opiera się na analizie przedmiotów znajdywanych w grobach z tego okresu na obszarach Europy Środkowej. Badacze przekonali się, że narzędzia w grobach kobiet i mężczyzn miały różne przeznaczenie i zapewne były symbolem tego, czym zajmowali się za życia.
Wcześniejsze badania wskazywały na to, że we wczesnym neolicie, gdy coraz więcej ludzi zaczęło się zajmować rolnictwem, kobiety i mężczyźni podzielili się obowiązkami. Do tej pory nie było jednak jasne, jak silnie poszczególne zajęcia zaczęły się kojarzyć jako męskie albo damskie. By to lepiej wyjaśnić, badacze z Consejo Superior de Investigaciones Científicas w Barcelonie, French National Center for Scientific Research w Nanterre, Universite de Strasbourg i University of York zbadali około 400 kamiennych narzędzi pochodzących z neolitycznych cmentarzy z Europy Środkowej sprzed około 5000 lat, od Nitry na Słowacji, po Vendenheim we Francji.
Badano m.in. mikroskopijne ślady zużycia wskazujące, jak dane narzędzie było wykorzystywane i kojarzono je z wynikami badań znajdujących się w grobie kości. Okazało się, że mężczyźni byli chowani w grobach wraz z kamiennymi narzędziami do polowań i uboju zwierząt, obróbki drewna czy bronią. W grobach kobiet znajdywano kamienne narzędzia, które mogły służyć do wyprawiania i obróbki zwierzęcych skór.
Kobiece i męskie narzędzia różniły się także rozmiarami i wagą. Zauważono przy tym, że znaleziska miały pewne uwarunkowania geograficzne, wskazujące na to, że wraz z upowszechnianiem się rolnictwa ze wschodu na zachód, podział ról ulegał pewnej zmianie. Zdaniem badaczy, narzędzia niekoniecznie należały przy tym do osób, w których grobach się znalazły. Mogły być dobrane tak, by pokazywać, czym się za życia zajmowały.
Archeolodzy do tej pory uważali, że większość narzędzi z kamienia gładzonego służyło w tym okresie do obróbki drewna. Okazuje się jednak, że zastosowań było więcej i były odmienne dla kobiet i mężczyzn. Prawdopodobnie ten podział obowiązków miał kluczowe znaczenie przy przestawianiu się społeczności ludzkich na rolnictwo. Obserwowany ówczesny podział obowiązków nie jest objawem nierówności, ale pokazuje, jak dynamiczne były ówczesne społeczności, jak dobrze zdawały sobie sprawę z tego, że należące do nich kobiety i mężczyźni mają różne zdolności - mówi współautorka pracy, dr Penny Bickle z University of York Department of Archaeology. Kobietom powierzano skomplikowane prace, które uzupełniały to, czym zajmowali się mężczyźni. Fakt, że te narzędzia umieszczano w grobach kobiet i mężczyzn wskazuje, że prace te były doceniane - dodaje Bickle. Role kobiet we dawnych ludzkich społecznościach były często w badaniach marginalizowane, ale nasze odkrycia wskazują na to, że aktywnie przyczyniały się do kształtowania wczesnych społeczeństw rolniczych. Jeśli zdecydowano, by znaczenie tych ról podkreślać i po śmierci oznacza to, że podział zajęć na kobiece i męskie faktycznie istniał, a wszystkie te prace miały kluczowe znaczenie dla prawidłowego rozwoju społeczności - dodaje pierwsza autorka pracy, dr Alba Masclans Latorre z Barcelony.
