Na dużym obszarze Europy wzrasta stężenie ozonu przy powierzchni ziemi. Przed zjawiskiem, które wiąże się z wysoką temperaturą, ostrzegają eksperci z Copernicus Atmosphere Monitoring Service. Ozon blisko ziemi może szkodzić zdrowiu.

Naukowcy z Copernicus Atmosphere Monitoring Service (CAMS) ostrzegają przed bardzo wysokim poziomem zanieczyszczenia ozonem. W ciągu najbliższych kilku dni zanieczyszczenie, spowodowane falą upałów w południowej Europie, może także dotknąć regiony północno-zachodnie - przekazano w informacji prasowej.

CAMS, wdrażany przez Europejskie Centrum Prognoz Średnioterminowych na zlecenie Komisji Europejskiej przy wsparciu finansowym UE, monitoruje stężenie ozonu na powierzchni ziemi. Wzrost poziomu spowodowany jest falą upałów i niszczycielskimi pożarami.

Eksperci tego programu podkreślają, że w Europie Zachodniej i Południowej już wystąpiło ekstremalnie wysokie zanieczyszczenie powierzchniowe ozonem. Dotyczy to zwłaszcza półwyspu Iberyjskiego i części północnych Włoch.

Składnik zanieczyszczenia powietrza. Może szkodzić zdrowiu

Ozon na powierzchni ziemi jest głównym zanieczyszczeniem powietrza, które może wpływać na zdrowie, rolnictwo i całe ekosystemy. Ozon (O3) jest gazem reaktywnym w dwóch warstwach atmosfery, stratosferze (na wysokości od około 15 do 50 km) i troposferze (na wysokości około 15 km). Dobrze znana warstwa ozonowa w stratosferze chroni życie na Ziemi przed promieniowaniem ultrafioletowym Słońca. Na niższych wysokościach pełni jednak inne role. Jest głównym gazem cieplarnianym, regulującym skład atmosfery oraz składnikiem zanieczyszczenia powietrza (ozon jest jednym z głównych elementów smogu miejskiego). Eksperci podkreślają, że ograniczenie emisji ozonu ma kluczowe znaczenie. Jest to gaz wtórny, powstały w wyniku interakcji światła słonecznego z lotnymi związkami organicznymi i tlenkami azotu emitowanymi przez paliwa kopalne i inne źródła wytworzone przez człowieka.

Potencjalny wpływ bardzo wysokiego zanieczyszczenia ozonem na zdrowie ludzi może być znaczny zarówno w przypadku chorób układu oddechowego, jak i sercowo-naczyniowego. Wyższe wartości mogą prowadzić do objawów takich jak ból gardła, kaszel, ból głowy i zwiększone ryzyko ataków astmy. Organizacja Clean Air Alliance szacuje, że zanieczyszczenie ozonem powoduje około miliona dodatkowych zgonów rocznie. Dlatego tak ważne jest, abyśmy monitorowali poziom ozonu na powierzchni ziemi - komentuje Mark Parrington z CAMS. 

Ekstremalne zagrożenie pożarowe

Eksperci reprezentujący program Copernicus zwracają też uwagę na pożary, które rozprzestrzeniają się w Europie południowo-zachodniej. Europejska fala upałów zwiększa również skalę i intensywność pożarów szalejących obecnie w całej Europie południowej, zwłaszcza w południowo-zachodniej Francji, Hiszpanii i Portugalii. Najbardziej dotknięte zostały regiony Gironde na południe od Bordeaux, Estremadura i Galicja w Hiszpanii oraz część Portugalii - podkreślają. 

Przestrzegają też, że susza i ekstremalne upały zwiększają ryzyko dalszych pożarów: Prognozy zagrożenia pożarowego ECMWF, dostępne za pośrednictwem CEMS, ostrzegają, że duża część Europy Zachodniej znajduje się w skrajnym niebezpieczeństwie pożarowym. Niektóre obszary znajdują się w ekstremalnym zagrożeniu pożarowym. 

Program obserwacji Ziemi Copernicus jest zarządzany przez KE i realizowany m.in. we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, Europejską Organizacją Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych (EUMETSAT), Europejskim Centrum Prognoz Pogodowych Średniego Zasięgu (ECMWF), Agencje UE i Mercator Océan.