W Krakowie zmarł Jerzy Grałek, wybitny aktor filmowy i teatralny. Występował m.in. w Teatrze im. Jaracza w Łodzi i Teatrze Polskim we Wrocławiu, ale największe sukcesy przyniosły mu role odgrywane na deskach krakowskich teatrów. Aktor odtwarzał bohaterów dramatów Szekspira, grał m.in. Klaudiusza i Macdufa. Zadebiutował w filmie "Dancing w kwaterze hitlera", wcielił się również w Stalina w zrealizowanym dla BBC filmie Tima Robinsona "Plot To Kill Stalin". Współpracował m.in. z Sophie Marceau.
Jerzy Grałek ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Katowicach. Studiował na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi.
Przez całe swoje życie występował na deskach kilku polskich teatrów - pracował w Teatrze Polskim w Bydgoszczy (1969-70), Teatrze im. Jaracza w Olsztynie (1969-70), Teatrze im. Jaracza w Łodzi (1972-73), Teatrze Polskim we Wrocławiu (1973-74).
W roku 1974 związał się z Krakowem, gdzie odnosił największe sukcesy, najpierw w Teatrze im. Słowackiego, a od roku 1986 w Starym Teatrze.
Grałek zadebiutował w 1969 roku na scenie Teatru Polskiego w Bydgoszczy rolą Wacława w "Zemście" Aleksandra Fredry, w reż. Kazimierza Łastawieckiego. Twierdził, że aktorstwa uczył się m.in. od Rudolfa Zioło, Tadeusza Bradeckiego i Andrzeja Wajdy.
Największe sukcesy odnosił, grając w dramatach Szekspira. Szekspir towarzyszy mi od początku kariery. Dwa lata po skończeniu szkoły teatralnej, w 1971 r., zagrałem Makbeta w Teatrze im. Jaracza w Olsztynie, potem, już w Krakowie, w Teatrze im. J. Słowackiego - Poliksena w 'Opowieści zimowej' w reżyserii Skuszanki, w 1978 r. Hamleta w spektaklu Jerzego Krasowskiego. Z 'Hamletem (IV)' (1989 r.) Andrzeja Wajdy w Starym Teatrze, gdzie grałem Klaudiusza, objechaliśmy pół świata. W 'Śnie nocy letniej' u Rudka Zioły grałem Podszewkę, potem Karola w 'Jak wam się podoba' i Pompejusza w 'Miarce za miarkę' - oba spektakle w reżyserii Tadeusza Bradeckiego. Cały czas gram Klaudiusza w 'Hamlecie' Krzysztofa Jasińskiego w Teatrze Scena STU. O licznych Teatrach Telewizji, z moim ukochanym Macdufem w telewizyjnym 'Makbecie' w reżyserii Krzysztofa Nazara, nie wspominając. Ma pan rację, Szekspir zawsze przynosił mi szczęście - mówił.
Aktor zagrał również Szekspira po angielsku. Wystąpił jako Shylock w spektaklu znanego irlandzkiego reżysera Pata Kiernana "Kupiec wenecki". Ja takiej recenzji nie miałem nigdy w życiu! Zresztą wszystkie irlandzkie dzienniki pochwaliły spektakl i moją rolę. Osobne komplementy zebrałem także w prestiżowym 'Guardianie' - wspominał Grałek.
Na dużym ekranie Jerzy Grałek zadebiutował niewielką rolą w filmie "Dancing w kwaterze Hitlera" Jana Batorego (1968). Wystąpił też w takich filmach, jak "Spowiedź dziecięcia wieku" (1985) Marka Nowickiego, "Na srebrnym globie" (1987) Andrzeja Żuławskiego, "Triumf ducha" (1989) Roberta M. Younga, "Światła" (2003) Hansa-Christiana Schmida. Wcielił się również w Stalina w zrealizowanym dla BBC filmie Tima Robinsona "Plot To Kill Stalin" (2004).
W 1995 roku został zaproszony przez aktorkę i reżyserkę Sophie Marceau do jej filmu krótkometrażowego "Świt na opak".
Aktor zagrał również w filmach Juliusza Machulskiego "Szwadron" (1992) i "Vinci" (2004), Jerzego Antczaka "Dama Kameliowa" (1994) i "Chopin. Pragnienie miłości" 2002). Pojawił się u Kazimierza Kutza w "Śmierć jak kromka chleba" (1994), Jarosława Żamojdy w "Młodych wilkach" (1995), "Panu Tadeuszu" (1999) Andrzeja Wajdy i biograficznym filmie o Władysławie Sikorskim "Generał. Zamach na Gibraltarze" (2009) Anny Jadowskiej.
Jerzy Grałek był też znany z serialowych ról m.in. w "Na dobre i na złe", "Samo życie". "Ekstradycja 3", "Świat według Kiepskich", "Na wspólnej" czy "Fala zbrodni".
Jego ostatnią rolą była kreacja Jerzego Roty, ojca Carmen - bohaterki serialu "Krew z krwi" w 2015 roku.
Aktor wystąpił również w kilkudziesięciu spektaklach Teatru Telewizji.
(dp)
