Prezydent Andrzej Duda w poniedziałek powołał nową Państwową Komisję Wyborczą. Nową - bo po raz pierwszy w historii - siedmiu z dziewięciu jej przedstawicieli wybrał Sejm. Po jednym wskazały TK i NSA.
PKW jest jednym z podstawowych elementów gwarancyjnych funkcjonowania demokracji w jej najbardziej sztandarowym wymiarze, jakim są wybory - powiedział Andrzej Duda. W PKW zasiądzie siedmiu członków wskazanych przez Sejm, a dwóch pochodzących ze wskazania Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W poniedziałek prezydent podczas uroczystości powołania sędziów do PKW dziękował im za przyjęcie nominacji. To jest bardzo ważna Komisja, PKW jest jednym z podstawowych elementów gwarancyjnych funkcjonowania demokracji w jej najbardziej sztandarowym wymiarze, jakim są wybory. PKW de facto gwarantuje wszystkie prawa wyborcze w sensie ich rzeczywistego funkcjonowania, dba o to, by wybory odbyły się tak jak należy - mówił Andrzej Duda.
Jak podkreślił, PKW "przede wszystkim przeprowadza proces głosowania i pilnuje tego, aby jego wynik jak najszybciej i w jak najrzetelniejszy sposób został ustalony i dotarł do opinii publicznej". Jest to zatem rola fundamentalna z niezwykłą odpowiedzialnością - zaznaczył prezydent.
Jesteście wszyscy panowie bardzo doświadczonymi prawnikami, część z panów ma także już doświadczenie pracy w PKW, co bardzo istotne, część z państwa także ma dorobek naukowy na tle prawa wyborczego, i to prawa wyborczego nie tylko w naszym kraju, ale również także na tle porównawczym w innych krajach europejskich - dodał Andrzej Duda.
Jak podkreślił, "nie ma więc żadnych wątpliwości, że w tym sensie merytorycznym jesteście panowie doskonale przygotowani do tego, aby tę misję zrealizować". Dziękuję za przyjęcie tych nominacji jako, że państwa obecność w PKW, właśnie z punktu widzenia wiarygodności wyborów, z punktu widzenia tej wiarygodności, ich gwarancji, jest niezwykle istotna - powiedział Andrzej Duda.
Bez żadnych powodów wymienia się sędziów na osoby z nadania politycznego - mówi RMF FM Wojciech Hermeliński, były przewodniczący PKW. Jego największe wątpliwości budzi fakt, że członkowie PKW w większości nie będą już sędziami, co wcześniej było obowiązkowe. Zdaniem Wojciecha Hermelińskiego nie ma więc mowy o niezależności i niezawisłości sędziowskiej.
Po drugie - zdaniem byłego przewodniczącego PKW - wskazanie większości przedstawicieli Państwowej Komisji Wyborczej przez Sejm, może prowadzić do upolitycznienia PKW.
Jest to niekorzystne. Zawsze powtarzam, że politycy powinni trzymać się z dala od organów wyborczych. Powinni stwarzać ramy prawne, ale nie ingerować - tłumaczy Wojciech Hermeliński.
Jak podkreśla, dochodzi to pewnego paradoksu. Członkowie PKW, którzy kontrolują sprawozdana finansowe partii, są przez te partie wybierani. Nie można więc wykluczyć zarzutów o stronniczość.
Zobacz również:
Od powołania nowego składu PKW, prezydent Andrzej Duda będzie miał 110 dni na zwołanie pierwszego posiedzenia nowej Komisji. Do tego czasu, PKW będzie działać w dotychczasowym składzie.
Zgodnie z nowelizacją Kodeksu wyborczego, która weszła w życie w styczniu 2018 r., prezydent ma powołać nową PKW w ciągu 100 dni od dnia wyborów do Sejmu.
Zgodnie z nowymi przepisami: siedmiu na dziewięciu członków PKW wskazuje Sejm, a dwóch sędziów pochodzi z Trybunału Konstytucyjnego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przepisy mówią, że przewodniczący Komisji może zostać wyłoniony tylko spośród sędziów PKW wskazanych przez NSA i TK.
Kadencja sędziów PKW wskazanych przez Sejm będzie wynosić cztery lata, kadencja pozostałych dwóch sędziów wyniesie dziewięć lat.
Z rekomendacji PiS w PKW zasiądą: Zbigniew Cieślak, Dariusz Lasocki oraz Arkadiusz Pikulik. Koalicja Obywatelska zgłosiła do Komisji Ryszarda Balickiego oraz Konrada Składowskiego. Lewica wskazała Liwiusza Laskę, PSL-Kukiz'15 - Macieja Miłosza.
Prezes NSA wskazał do Komisji sędziego Sylwestra Marciniaka, z kolei prezes TK wskazała sędziego Wojciecha Sycha.
Przepisy mówią, że pierwsze posiedzenie nowej PKW zwołuje prezydent, wyznaczając jego termin najpóźniej na 110 dzień od dnia powołania nowego składu Państwowej Komisji Wyborczej.
Termin ten upływa na początku maja. Do czasu otwarcia pierwszego posiedzenia nowego składu Komisji, PKW działa w dotychczasowym składzie.
