Ciąża to niezwykły czas w życiu każdej kobiety. W tym okresie niezbędna jest ścisła współpraca z lekarzem prowadzącym, który za pomocą różnorodnych badań diagnostycznych czuwa nad prawidłowym rozwojem dziecka. Jedno z kluczowych narzędzi stanowi USG jamy brzusznej. Choć jest powszechnie stosowane, wciąż krążą na jego temat pewne mity i związane z nimi obawy. Dowiedz się, na czym polega USG jamy brzusznej, kiedy należy je wykonać oraz czy jest bezpieczne dla matki i dziecka.
USG, czyli ultrasonografia, to nieinwazyjna technika obrazowania, wykorzystująca fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości. W przypadku badania jamy brzusznej sonda przyłożona do skóry pacjentki wysyła impulsy ultradźwiękowe, które przenikają do wnętrza ciała i odbijają się od różnych struktur, tworząc na ekranie specjalistycznego aparatu szczegółowy obraz badanych narządów. Dzięki temu lekarz może ocenić ich budowę, rozmiar oraz funkcjonowanie, a także wykryć ewentualne nieprawidłowości.
W zależności od etapu ciąży oraz celu badania lekarz może wykonać dwa rodzaje USG jamy brzusznej:
- USG przezpochwowe (transwaginalne) - wykorzystywane najczęściej we wczesnej ciąży (do 10. tygodnia), służy do oceny położenia i wielkości pęcherzyka ciążowego oraz szyjki macicy;
- USG przez powłoki brzuszne - przeprowadzane na późniejszych etapach ciąży, pozwala na dokładną ocenę rozwoju płodu, jego anatomii, a także stanu łożyska i ilości wód płodowych.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego każda kobieta w ciąży powinna mieć wykonane co najmniej 3 badania ultrasonograficzne:
- USG genetyczne - przeprowadzane między 11. a 13. tygodniem ciąży, służy do oceny ryzyka wad rozwojowych płodu;
- USG połówkowe - wykonywane pomiędzy 18. a 22. tygodniem, pozwala na szczegółową ocenę anatomii i rozwoju dziecka;
- USG III trymestru - zlecane między 28. a 32. tygodniem, monitoruje dalszy wzrost i dojrzewanie płodu.
Ponadto we wczesnej ciąży (przed 10. tygodniem) lekarz może zalecić dodatkowe USG przezpochwowe w celu potwierdzenia ciąży i oceny jej prawidłowego rozwoju. W uzasadnionych przypadkach, np. przy podejrzeniu komplikacji, badanie USG może zostać wykonane w innym terminie.
W większości przypadków przyszła mama nie musi specjalnie przygotowywać się do USG jamy brzusznej. Jedynie w sytuacji, gdy lekarz chce uzyskać lepszą wizualizację układu moczowego, zaleca się, aby przed badaniem pacjentka wypełniła pęcherz moczowy. Również w celu poprawy obrazowania narządów trawiennych wskazane jest pozostawanie na czczo przez kilka godzin przed USG.
Jedną z najczęstszych obaw związanych z badaniem USG w ciąży stanowi kwestia bezpieczeństwa. Należy jednak wyraźnie podkreślić, że metoda ta jest uznawana za całkowicie bezpieczną zarówno dla matki, jak i dla rozwijającego się płodu.
W odróżnieniu od badań rentgenowskich czy tomografii komputerowej USG nie wykorzystuje szkodliwego promieniowania jonizującego. Zamiast tego opiera się na nieodczuwalnych dla człowieka falach dźwiękowych o wysokiej częstotliwości, które nie niosą ryzyka uszkodzenia tkanek.
Choć samo badanie USG jest bezpieczne, kluczowe znaczenie ma fakt, by było ono wykonywane przez doświadczonego i wykwalifikowanego specjalistę, posługującego się atestowanym sprzętem. Tylko taka sytuacja gwarantuje uzyskanie rzetelnych i wiarygodnych wyników przy jednoczesnym zminimalizowaniu potencjalnego ryzyka.
Regularne wykonywanie USG jamy brzusznej w trakcie ciąży niesie wiele istotnych korzyści zarówno dla matki, jak i dla dziecka.
Systematyczne USG umożliwia dokładne śledzenie rozwoju dziecka i wczesne zdiagnozowanie wszelkich nieprawidłowości w rozwoju, takich jak: wady wrodzone, zaburzenia wzrostu lub problemy z łożyskiem. Umożliwia to wdrożenie odpowiedniego leczenia jeszcze przed narodzinami dziecka.
Badanie USG dostarcza cennych informacji na temat ułożenia, wielkości i dojrzałości płodu, co ma kluczowe znaczenie przy planowaniu optymalnej drogi porodu (naturalnego lub przez cesarskie cięcie).
Możliwość obserwowania dziecka na ekranie USG i śledzenie jego prawidłowego rozwoju daje przyszłej mamie poczucie bezpieczeństwa i zmniejsza stres związany z oczekiwaniem na narodziny malucha.
