Wiesz kiedy trzeba wezwać karetkę? Krakowskie pogotowie opublikowało listę objawów, które wymagają natychmiastowej interwencji ratowników medycznych. To nie tylko utrata przytomności i nagły, ostry ból w klatce piersiowej, ale także udar cieplny czy wyziębienie organizmu. Zawsze powinniśmy natomiast pamiętać dwa numery alarmowe - 999 i 112.

Po wykręceniu numeru 999 lub 112 na terenie Małopolski zostaniemy połączeni z jedną z dwóch Skoncentrowanych Dyspozytorni Medycznych: w Krakowie lub Tarnowie. Dla osoby wzywającej pomocy nie ma to jednak znaczenia - dyspozytor wyśle zawsze tę karetkę, która jest w stanie najszybciej dojechać do poszkodowanego.

Rozmowa z dyspozytorem

Dyspozytorowi należy krótko opisać, co się dzieje i podać - najdokładniej jak potrafimy - miejsce zdarzenia. Dyspozytor w pierwszej kolejności zapyta o adres, prosząc też o dodatkowe informacje, np. nr bloku, klatki, piętro czy np. drogę podjazdu pod blok. Pytania mogą wydawać się błahe i niepotrzebne, ale w praktyce są one niezwykle istotne, aby ratownicy mogli jak najszybciej dotrzeć do pacjenta.

Następna część rozmowy to wywiad dotyczący pacjenta i jego stanu. Zostaniemy poproszeni o podanie jego danych osobowych i przebytych chorób. Oczywiście, przygodne osoby odpowiadają po prostu: "nie wiem". Dyspozytor zapyta też o wiek chorego, jeśli tego nie wiemy, podajemy przybliżony wiek - wystarczy sama informacja, czy jest to dziecko czy np. osoba starsza.

Na zakończenie rozmowy dyspozytor zapyta o imię i nazwisko i poinformuje o swojej decyzji: czy karetka zostanie wysłana. Jeśli dyspozytor uzna, że nie ma podstaw do dysponowania ambulansu, udzieli niezbędnych wskazówek, gdzie i jak szukać dalszej pomocy. 

Już w trakcie rozmowy dyspozytor wprowadza niezbędne dane (m.in. lokalizację) do systemu komputerowego i wysyła karetkę. Powiadamia też inne służby, jeśli jest taka potrzeba. Może w tym czasie kontynuować rozmowę ze zgłaszającym i np. instruować go, jak pomóc poszkodowanemu. Taka rozmowa nie opóźnia przyjazdu ambulansu.

Pozostańmy z chorym

Polskie prawo nakłada na każdego obywatela obowiązek pomocy osobie rannej czy chorej w miejscu publicznym. Ratownicy apelują tutaj jednak do sumienia, nie do poczucia obowiązku. Nikt z nas nie chciałby przecież być pozostawionym bez pomocy - dlatego, nawet jeśli się spieszymy, pozostańmy z chorym do czasu przyjazdu karetki. Jego stan może się przecież pogorszyć.

Wezwania z innych województw (np. do krewnych)

To sytuacje bardzo rzadkie, ale od czasu do czasu się zdarzają. Ktoś z naszych krewnych, przebywający na terenie Małopolski, w momencie, gdy my jesteśmy w innej części Polski, nie potrafi sam wezwać pomocy i kontaktuje się z nami. W takiej sytuacji należy zadzwonić na lokalny numer 112 - dyżurny powinien pomóc nam w połączeniu z właściwą dyspozytornią pogotowia.

Udzielanie pierwszej pomocy

Nawet jeśli nie umiemy, nawet jeśli się boimy - nie wahajmy się udzielić choremu pierwszej pomocy. To są proste czynności i nie będziemy ich wykonywać długo - jedynie do momentu przyjazdu ratowników. Te kilka minut może jednak zaważyć na czyimś życiu.

Instrukcje, jak udzielić pierwszej pomocy, poda nam dyspozytor na bieżąco, przez telefon.

Kiedy wezwać karetkę?

W sytuacjach nagłego zagrożenia zdrowia i życia, szczególnie gdy zaobserwujemy poniższe objawy:

- Utrata przytomności

- Zaburzenia świadomości

- Drgawki

- Nagły, ostry ból w klatce piersiowej

- Zaburzenia rytmu serca

- Nasilona duszność

- Nagły ostry ból brzucha

- Uporczywe wymioty, zwłaszcza z domieszką krwi

- Masywny krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego

- Masywny krwotok z dróg rodnych

- Gwałtownie postępujący poród

- Ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta

- Zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami

- Rozległe oparzenia

- Udar cieplny

- Wyziębienie organizmu

- Porażenie prądem

- Podtopienie lub utoniecie

- Agresja spowodowana chorobą psychiczną

- Dokonana próba samobójcza

- Upadek z dużej wysokości

- Rozległa rana, będąca efektem urazu

- Urazy kończyny dolnej, uniemożliwiające samodzielne poruszanie się

(MRod)