Minęły trzy lata od katastrofy samolotu Tu-154M w Smoleńsku. Zginęło 96 osób - wszyscy pasażerowie samolotu, udający się na uroczystości 70. rocznicy zbrodni katyńskiej, w tym prezydent Lech Kaczyński i jego małżonka, oraz załoga. Ofiary katastrofy były w środę wspominane podczas licznych uroczystości w całym kraju, a także w Katyniu i Smoleńsku. Tak relacjonowaliśmy ten dzień na żywo.
22:00 Marsz Pamięci dobiegł końca. Przed pałacem przemawiał Jarosław Kaczyński. Prezes PiS w swoim wystąpieniu przedstawił dwubiegunowy świat - tych, którzy walczą o prawdę smoleńską oraz wrogów zewnętrznych i tych w kraju, którzy chcą Polskę zniszczyć. Apelował też o pamięć o ofiarach katastrofy. Pamiętajmy o najbliższych przyjaciołach prezydenta, o posłach i senatorach Prawa i Sprawiedliwości, o tych wszystkich, którzy byli reprezentantami tej samej sprawy, którą i my reprezentujemy - mówił. Tysiące ludzi z entuzjazmem przyjęło obietnicę odsunięcia od władzy obecnego rządu.
Część zebranych przed Pałacem Prezydenckim po wysłuchaniu przemówień i modlitwie przeszła pod kancelarię premiera.
21:45 Uczestnicy Marszu Pamięci w drodze pod Pałac Prezydencki.
21:15 Sprzed warszawskiej archikatedry ruszył już marsz w stronę Pałacu Prezydenckiego. Na jego czele idą rodziny ofiar katastrofy smoleńskiej. Na trasie stoi kilkanaście tysięcy ludzi z biało-czerwonymi flagami. Największy tłum jest na Krakowskim Przedmieściu. Przed siedzibą prezydenta ze zniczy powstał wielki krzyż. Za kilkadziesiąt minut uczestnicy obchodów ruszą pod kancelarię premiera.
20:40 Msza w Archikatedrze św. Jana powoli dobiega końca. Jeszcze dziś odbędzie się pochód, który przejdzie m.in. koło Pałacu Prezydenckiego. Tam można się spodziewać kolejnego przemówienia Jarosława Kaczyńskiego.
20:04 Biskup polowy WP Józef Guzdek odprawił w Katedrze Polowej WP mszę św. w intencji biskupa polowego gen. Tadeusza Płoskiego i jego sekretarza ks. płk. Jana Osińskiego oraz wojskowych i mundurowych, którzy trzy lata temu zginęli w katastrofie smoleńskiej. Biskup Guzek zaapelował o jedność podczas modlitwy. Dodał, że nawet dzisiaj, gdy minęły trzy lata od katastrofy, nie mówimy o tych, którzy lecieli do Katynia, w czasie przeszłym. "My, jako chrześcijanie wierzymy, że oni żyją, że nam towarzyszą" - podkreślił.
19:53 Wiceminister Spraw Zagranicznych Jerzy Pomianowski zamieścił na Twitterze zdjęcie Donalda Tuska, który odbywa wizytę w Nigerii. "Wizyta premiera D.Tuska w Nigerii rozpoczęta. Jutro podpisuję porozumienie o polsko-nigeryjskim dialogu strategicznym" - napisał wiceminister na portalu społecznościowym.
19:44 O trzeciej rocznicy katastrofy prezydenckiego tupolewa pamiętali także mieszkańcy Smoleńska. Wielu z nich przybyło na miejsce tragedii z 10 kwietnia 2010 roku, by złożyć kwiaty i zapalić znicze.
19:23 Przed Pałacem Prezydenckim są setki ludzi. O godzinie 19 rozpoczęła się transmisja mszy rocznicowej z warszawskiej Archikatedry św. Jana. Śledzi ją na telebimach kilkaset osób. Po nabożeństwie jego uczestnicy przejdą - już tradycyjnie - w marszu przed Pałac Prezydencki. Późnym wieczorem mają się przenieść przed siedzibę rządu, gdzie zaplanowano pikietę.
19.00 Ulicami stolicy przeszedł Marsz Solidarnych. Jego uczestnicy wyruszyli z Placu Trzech Krzyży pod Pałac Prezydencki, niosąc portrety ofiar katastrofy smoleńskiej.
18.25 Oglądałam z jaką pieczołowitością wyjmowano z Atlantyku wrak Air France, jednocześnie mam przed oczami koparki, które niszczą ten nasz wrak - mówi w rozmowie z reporterem RMF FM Mariuszem Piekarskim matka Natalii Januszko - stewardessy Tu-154M, najmłodszej ofiary katastrofy smoleńskiej. Cały wywiad można przeczytać klikając na ten link
17:20 Coraz więcej wątpliwości, co do przyczyny katastrofy ma Lucyna Gągor, żona generała Franciszka Gągora, który zginął w katastrofie 10 kwietnia. W rozmowie z reporterem RMF FM przyznała: Przyczyny nie zostały dla mnie wyjaśnione do końca. Do końca naprawdę nie wiem, co się stało z tym samolotem i dlaczego ci ludzie zginęli. Cały wywiad możecie przeczytać tutaj
16:52 Zakończyło się przemówienie Jarosława Kaczyńskiego. Prezes PiS przywołał pamięć nieżyjącego prezydenta. Wspominając swego brata Lecha Kaczyńskiego, nawiązał do ostrych przeciwników jego polityki. Rechot przemysłu pogardy towarzyszył niejednemu polskiemu patriocie - stwierdził były premier. Tłum wielokrotnie przerywał wystąpienie brawami. Skandował też hasła: "Jarosław, Jarosław, tu jest Polska". Największy aplauz wywołały słowa, w których prezes PiS-u wyjaśniał przyczyny katastrofy smoleńskiej. Tłum skandował: "Zwyciężymy", gdy Jarosław Kaczyński przedstawiał swoją koncepcję Polski. Mamy kontynuować dzieło mojego brata, który walczył o społeczną sprawiedliwość - mówił polityk PiS. Więcej o przemówieniu byłego premiera możecie przeczytać tutaj
16:48 Naczelna Prokuratura Wojskowa zapewniła, że trwa proces badawczy próbek zabezpieczonych w Smoleńsku na przełomie września i października 2012 roku. "Powyższą informację potwierdził prokurator - referent śledztwa w rozmowie z biegłymi z Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego Policji" - napisano w komunikacie. To odpowiedź na informację mec. Piotra Pszczółkowskiego, który na posiedzeniu parlamentarnego zespołu ds. badania katastrofy smoleńskiej powiedział, że "Centralne Laboratorium Kryminalistyki w ogóle nie rozpoczęło jeszcze prac nad badaniem próbek z wraku tupolewa na obecność trotylu".
16:35 Rozpoczęło się przemówienie Jarosława Kaczyńskiego przed Pałacem Prezydenckim. Mamy obowiązek walczyć o prawdę o Smoleńsku i będziemy walczyć. Obowiązek ten wynika z szacunku do tych, którzy zginęli - mówi prezes PiS. Są w Polsce miliony patriotów, miliony mądrych ludzi, którzy nie dadzą się zmanipulować - dodaje.
16:04 Jeden z uczestników obchodów rocznicowych na Krakowskim Przedmieściu przyniósł ze sobą makietę-samolot w polskich barwach. Obok niej wbita jest rakieta.
15:43 Około 2 tysięcy ludzi zgromadzonych przed Pałacem Prezydenckim słuchało transmisji z Sejmu z posiedzenia zespołu Antoniego Macierewicza wyjaśniającego przyczyny katastrofy smoleńskiej. Tłum z flagami i transparentami na bieżąco komentował wystąpienia uczestników parlamentarnego zespołu. Co jakiś czas z różnych stron było słychać oklaski. Wśród zebranych, trudno znaleźć kogoś, kto wierzyłby, że delegacja z prezydentem lecąca trzy lata temu do Katynia, zginęła w katastrofie. W tej chwili to jest paradoks i ironia losu, że ci, którzy jechali w służbie prawdy, stali się ofiarą kłamstwa, niebywałego kłamstwa - mówili rozmówcy naszemu reporterowi.
15:14 Szokującą informację o analizach na obecność trotylu podał tymczasem pełnomocnik rodzin ofiar katastrofy smoleńskiej. Centralne Laboratorium Kryminalistyki w ogóle nie rozpoczęło jeszcze prac nad badaniem próbek z wraku tupolewa na obecność trotylu - tak twierdzi mecenas Piotr Pszczółkowski. W ten sposób odniósł się do wczorajszej wypowiedzi prokuratora generalnego na antenie RMF FM. Andrzej Seremet stwierdził, że obiecywany półroczny termin badania próbek przywiezionych z Rosji nie zostanie dotrzymany. I podał nowy czas zakończenia prac: Możemy lokować nasze oczekiwania w okresie miesięcy letnich - powiedział. Czytaj więcej na ten temat
15:00 W Sejmie trwa konferencja prasowa, na której zespół Antoniego Macierewicza przedstawia raport w sprawie katastrofy smoleńskiej.
14:51 W uroczystej mszy św. odprawianej w Świątyni Opatrzności Bożej uczestniczył m.in. minister kultury Bogdan Zdrojewski. Wciąż trudno uwierzyć, że to wszystko się wydarzyło, że to się stało, na tej ziemi smoleńskiej, gdzie dużo wcześniej pomordowano oficerów Wojska Polskiego, żołnierzy Wojska Polskiego, pracowników służb państwa polskiego II Rzeczypospolitej - mówił szef resortu kultury. Zrobimy wszystko, aby ta pamięć była pamięcią dobrą - zapewnił.
14:20 Bez miłości, miłosierdzia i przebaczenia nie odtworzymy trudnej rzeczywistości smoleńskiej - mówił metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz w homilii podczas uroczystej mszy św. odprawianej w Świątyni Opatrzności Bożej. Metropolita warszawski podkreślał, że wszyscy, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej byli wielkimi Polakami, jak każdy czynnie uczestniczący w życiu publicznym, musieli "przyjąć ten krzyż" i godzić swą działalność z poświęceniem dla własnej rodziny i bliskich. Ile trudu, poświęcenia i odpowiedzialności wymagało, aby spełniać te swoje role - mówił kard. Nycz.
14:00 W Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie został poświęcony pierwszy fragment pomnika, który ma stanąć na miejscu katastrofy smoleńskiej. W świątyni rozpoczęła się msza, której przewodniczy metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz.
13:20 Przed Pałacem Prezydenckim zgromadziły się prawdziwe tłumy. Na Krakowskie Przedmieście przybyli ludzie, którzy protestują przeciwko rosyjskim ustaleniom dotyczącym przyczyn katastrofy, a także wnioskom komisji Millera. Wiele osób przyniosło ze sobą biało-czerwone flagi.
12:10 Prezes PiS Jarosław Kaczyński wraz z delegacją złożyli kwiaty na Cmentarzu Powązkowskim na grobach ofiar katastrofy prezydenckiego tupolewa. Wcześniej odwiedził Świątynię Opatrzności Bożej.
10:50 Msza św. odprawiona przez o. Ptolemeusza, zapalenie zniczy oraz składanie kwiatów w rosyjskiej i polskiej części Kompleksu Memorialnego Katyń - to najważniejsze punkty uroczystości w 73. rocznicę zbrodni katyńskiej. Podczas mszy najwięcej słów padło nie na temat wydarzeń sprzed 73 lat, ale na temat katastrofy smoleńskiej. Mowa była o potrzebie wyjaśnienia jej przyczyn, zbadania wszystkich hipotez oraz konieczności sięgnięcia po opinie międzynarodowych ekspertów. Na miejscu jest kilkadziesiąt osób. Groby ofiar Katynia pokryte są półmetrową warstwą śniegu.
10:00 Prezes PiS Jarosław Kaczyński, który w Warszawie wziął udział w obchodach trzeciej rocznicy katastrofy smoleńskiej, nie wygłosił żadnego przemówienia. Brat zmarłego w katastrofie prezydenta złożył wieniec i odjechał na Powązki. Przed Pałacem Prezydenckim pozostało kilkaset osób. Jest tam kilkudziesięciometrowa flaga narodowa, a także krzyż ze zniczy.
9:00 W Warszawie na Krakowskim Przedmieściu przed Pałacem Prezydenckim zebrało się kilkaset osób. Są biało-czerwone flagi, nie brakuje też transparentów uderzających swoją wymową w rząd Platformy Obywatelskiej, prezydenta Bronisława Komorowskiego, a także prezydenta Rosji Władimira Putina.
8:30 Przed pomnikiem ofiar katastrofy smoleńskiej na warszawskich Powązkach zebrali się najbliżsi ofiar. Uroczystość ma charakter bardziej rodzinny. Zaczęła się w ciszy od wyczytania nazwisk wszystkich 96 ofiar katastrofy pod Smoleńskiem. Nie ma żadnych przemówień, tylko krótka ekumeniczna modlitwa oraz złożenie wieńców i zapalenie zniczy.
8:15 Kilka minut po godzinie 8:00 Marta Kaczyńska złożyła kwiaty na grobie swoich rodziców w krypcie katedry na Wawelu. Trzy lata minęły, ale tak naprawdę ból jest podobny do tego, który był na początku. Człowiek z czasem krzepnie, ale emocje wciąż są bardzo silne. Jest to dla mnie bardzo trudny dzień, bo wracają te najtragiczniejsze wspomnienia - powiedziała Marta Kaczyńska. Mówiła, że w sprawie katastrofy smoleńskiej wciąż jest wiele znaków zapytania, ale dzięki ludziom dobrej woli, specjalistom, osobom, które angażują się w sposób niezależny "jesteśmy bliżej wyjaśnienia jej okoliczności, choć wciąż daleko, bo kluczowe dowody pozostają na terenie Federacji Rosyjskiej".
Chciałabym prawdy. Jak każda rodzina chciałabym po prostu dowiedzieć się, co stało się z moimi rodzicami, w jakich okolicznościach zginęli. Sądzę, że podobne uczucie miewają osoby, które nie mogą odnaleźć swoich bliskich, to jest podobnie, gdy nie wiadomo, co się stało, dlaczego zginęli - powiedziała Marta Kaczyńska.
Córka pary prezydenckiej weszła do krypty w towarzystwie parlamentarzystów PiS m.in. Andrzeja Dudy, posła, byłego ministra w Kancelarii Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, wiceprezes PiS Beaty Szydło, posła Andrzeja Adamczyka i senatora Stanisława Koguta. Po złożeniu kwiatów przez chwilę pozostała sama przy grobie rodziców.
8:16 Członkowie prezydiów Sejmu i Senatu złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą posłów i senatorów, którzy zginęli w katastrofie smoleńskiej. Kwiaty zostały też złożone pod tablicą poświęconą marszałkowi Sejmu III kadencji Maciejowi Płażyńskiemu. Wcześniej, w kaplicy w Nowym Domu Poselskim, z udziałem parlamentarzystów odprawiona została msza święta w intencji ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku.
8:09 Delegacja rządowa przybyła na miejsce tragedii z 10 kwietnia 2010 roku w Smoleńsku, gdzie oddała hołd 96 osobom, które trzy lata temu zginęły w katastrofie lotniczej. Punktualnie o godz. 8.41 na ich cześć odegrany zostanie sygnał "Śpij kolego".
7:00 Rosjanie nie czekając na polską delegację złożyli kwiaty i wieńce przy głazie, w miejscu katastrofy, około godz. 7:00. Ci, którzy mieszkają w pobliży niechętnie mówią o tym, co wydarzyło się trzy lata temu. Też uważam, że nie wszystko jest jasne - usłyszał nasz wysłannik Przemysław Marzec od kobiety, która pracuje w stacji lotniczo-doświadczalnej.
5:55 Tuż przed godziną 6:00 rano kwiaty pod pomnikiem ofiar tragedii prezydenckiego tupolewa na warszawskich Powązkach złożył premier Donald Tusk. Wspominamy ludzi, tak jak wtedy, kiedy wspólnie jeszcze, bez złych emocji, tuż po katastrofie na uroczystościach pogrzebowych wszyscy Polacy myśleli w nadzwyczajnym skupieniu i z taką ludzką nadzwyczajną serdecznością o wszystkich ofiarach katastrofy smoleńskiej. Ich życie i ich śmierć warte są tego, aby w takim skupieniu i z osobistą refleksją ich wspominać - mówił premier przed pomnikiem ofiar katastrofy na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach. Taki dzień nadejdzie, myślę, że tego chcieliby także ci, którzy tam zginęli, gdyby dzisiaj byli z nami - powiedział szef rządu.
5:42 Delegacja rządowa, licząca ok. 35 osób, po wylądowaniu samolotu w Moskwie jest w drodze na uroczystości do Smoleńska i Katynia. Delegacji przewodniczy szef KPRM Jacek Cichocki, a towarzyszą mu m.in. minister obrony Tomasz Siemoniak i reprezentujący prezydenta szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Stanisław Koziej. Sejm reprezentuje wicemarszałek Cezary Grabarczyk.
W pielgrzymce biorą również udział krewni ofiar zbrodni katyńskiej. Dwugodzinny przelot samolotem z Warszawy do Moskwy odbył się bez zakłóceń. Po wylądowaniu delegacja w kolumnie samochodowej udała się na uroczystości do Smoleńska, skąd następnie wyruszy do Katynia.
Podczas uroczystości w Smoleńsku, która rozpocznie się po godzinie 8 czasu polskiego i przebiegnie w honorowej asyście żołnierzy Wojska Polskiego, zaplanowano złożenie kwiatów, zapalenie zniczy i modlitwę ekumeniczną. Punktualnie o godzinie 8:41 odegrany zostanie sygnał "Śpij Kolego".
W Katyniu odbędzie się msza święta, złożenie wieńców, zapalenie zniczy i wpis do księgi pamiątkowej w muzeum znajdującym się na terenie katyńskiego memoriału.
