Wśród dziesięciu książek nominowanych w tym roku do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki jest siedem pozycji polskich autorów. Półfinalistów poznamy w kwietniu, a laureata - 19 maja.
"Ganbare! Warsztaty umierania" Katarzyny Boni (Agora) to reportaże z Japonii, którą dotknęły tsunami i katastrofa Fukushimy. Autorka pokazuje różne sposoby, zbiorowe i indywidualne, przechodzenia przez kolejne fazy żałoby.
"Polska odwraca oczy" Justyny Kopińskiej (Świat Książki) - to zbiór 16 reportaży w tym znany tekst "Czy Bóg wybaczy siostrze Bernadetcie?", a "Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka" Cezarego Łazarewicza (Czarne) przypomina jedną z najgłośniejszych zbrodni stanu wojennego - śmiertelne pobicie przez milicję warszawskiego maturzysty Grzegorza Przemyka, syna Barbary Sadowskiej, poetki związanej z opozycją antykomunistyczną.
Inne nominowane do nagrody książki polskich autorów to: "Zabić smoka. Ukraińskie rewolucje" Katarzyny Kwiatkowskiej-Moskalewicz (Czarne) - 13 reportaży z współczesnej targanej wojną Ukrainy, "Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy" Anety Prymaki-Oniszk (Czarne), której autorka przypomina mało znany epizod I wojny światowej, kiedy kilka milionów mieszkańców dzisiejszej środkowej i wschodniej Polski ruszyło na Wschód w ucieczce przed wojskami niemieckimi; oraz "Sprawiedliwi zdrajcy. Sąsiedzi z Wołynia" Witolda Szabłowskiego (Znak), w której reporter próbuje odnaleźć ukraińskich Sprawiedliwych pomagających prześladowanym przez ich współbraci Polakom.
O nagrodę ubiega się także książka "Fałszerze pieprzu. Historia rodzinna" Moniki Sznajderman (Czarne) - autorka opowiada losy dwu gałęzi swojej rodziny - żydowskiej inteligencji i polskich ziemian. "Nie mogę przestać myśleć o nas jedzących w 1941 wystawny obiad i o nas głodujących w getcie" - pisze Monika Sznajderman.
Poza tym do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki nominowano: "Wojna umarła, niech żyje wojna. Bośniackie rozrachunki" Eda Vulliamy' ego, dziennikarza, który w 1992 r. zrobił film o serbskich obozach koncentracyjnych w Bośni. Od tamtej pory Ed Vulliamy śledzi dalsze losy ocalonych. Nominowane są tez książki "Delhi. Stolica ze złota i snu" Rany Dasgupty (Czarne) - opis metropolii, w której sterowana z góry gospodarka ustąpiła globalnemu kapitalizmowi oraz "Głód" Martina Caparrosa (Wydawnictwo Literackie) - opis różnorodnych twarzy głodu w dzisiejszym świecie - od ludzi umierających z braku pożywienia, po amerykańskich grubasów, którzy tyją, bo stać ich tylko na najtańsze, niezdrowe produkty.
Nagrodzie Kapuścińskiego za najlepszy reportaż literacki towarzyszy także nagroda dla tłumacza książki reporterskiej. Jury postanowiło dopuścić do konkursu nie tylko tłumaczenia Janusza Ochaba ("Wojna umarła, niech żyje wojna. Bośniackie rozrachunki" Eda Vulliamy), Barbary Kopeć-Umiastowskiej ("Delhi. Stolica ze złota i snu" Rana Dasgupty) i Marty Szafrańskiej-Brandt ("Głód" Martina Caparrósa), ale także jeden przekład spoza nominowanej dziesiątki. Jest nim tłumaczenie "Legendy żeglujących gór" Włocha Paolo Rumiza dokonane przez Joannę Malawską (Czarne).
Do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki 2016 zgłoszono 108 pozycji. Ich autorami są 44 kobiety i 74 mężczyzn, a 14 książek zostało napisanych w autorskich duetach. 75 książek napisali Polacy. 33 pozycje to książki autorów zagranicznych.
W tym roku w jury nagrody pod przewodnictwem Olgi Stanisławskiej zasiadają: Mariusz Kalinowski, Katarzyna Nowak, Elżbieta Sawicka i Tadeusz Sobolewski. Finałowa piątka zostanie ogłoszona w kwietniu, a laureata poznamy 19 maja br. Zwycięzca otrzyma nagrodę w wysokości 50 tys. złotych. Jury - nagrodą 15 tys. zł - wyróżni także autora najlepszego przekładu.
Nagroda im. Kapuścińskiego za Reportaż Literacki została ustanowiona w 2009 r. Wśród dotychczasowych laureatów są m.in.: Swietłana Aleksijewicz (nagrodzona dwukrotnie - w 2015 r. za "Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka" i w 2010 r. za książkę "Wojna nie ma w sobie nic z kobiety"), Jean Hatzfeld (za "Strategię antylop"), Liao Yiwu za książkę "Prowadzący umarłych. Opowieści prawdziwe. Chiny z perspektywy nizin społecznych", Ed Vulliamy za "Ameksyka. Wojna wzdłuż granicy", Elisabeth Asbrink za "W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa" oraz Michał Olszewski za "Najlepsze buty na świecie".
(mn)
