1 marca 2008 roku Marcin Gortat po raz pierwszy zagrał w meczu ligi NBA. Broniący barw Orlando Magic polski koszykarz w trakcie wygranego spotkania z New York Knicks (118:92) na parkiecie przebywał 141 sekund. Uzyskał dwa punkty i zbiórkę, popełnił jeden faul. Gortat jest trzecim urodzonym w Polsce koszykarzem, któremu udało się zagrać w NBA. Cezary Trybański i Maciej Lampe kariery jednak w niej nie zrobili i wrócili do Europy, a o Gortacie śmiało można powiedzieć, że na przekór wszystkiemu odniósł sukces.
Syn Janusza Gortata, dwukrotnego brązowego medalisty olimpijskiego w boksie, sportem interesował się od dziecka, ale koszykówki spróbował dopiero w wieku 17 lat. Pierwsze kroki stawiał w ŁKS Łódź, ale tamtejsi trenerzy przekonywali go, że jeśli chce się rozwijać, musi jak najszybciej wyjechać za granicę.
Zaledwie 18 miesięcy po tym jak pierwszy raz miał w rękach piłkę do koszykówki, kontrakt zaoferował mu klub RheinStars Koeln, który wypatrzył go w Paryżu, gdzie przebywał z reprezentacją Polski do lat 20. Choć w Niemczech początkowo nie grał dużo, znaleźli się ludzie, którzy w mierzącym 211 cm zawodniku widzieli potencjał i namówili go, by w 2005 roku zgłosił się do draftu w NBA.
Z 57. numerem wybrali go Phoenix Suns, ale jeszcze tej samej nocy oddali do Orlando Magic. Ówczesny trener klubu z Florydy Brian Hill nie widział jednak dla niego miejsca w składzie i Gortat rozczarowany wrócił do Kolonii. Rok później Polak pojechał do USA na mecze ligi letniej, ale zdaniem Hilla wciąż był za słaby.
Najbardziej się wówczas bałem porażki i konieczności powrotu do Polski - wspomina Gortat na łamach portalu "The Players Tribune".
Jednak to, co na pewno można o mnie powiedzieć, to że jestem pracowity - dodaje.
Przez kolejny rok ciężko trenował, a jego zespół po raz pierwszy zagrał w Eurolidze. W Orlando natomiast zmienił się szkoleniowiec. Latem 2007 roku nowy trener Magic Stan Van Gundy poinformował Gortata, że znalazł się w składzie na kolejny sezon.
Po wspomnianym już debiucie do końca rozgrywek wystąpił jeszcze w pięciu meczach - łącznie 39 minut. W Magic nie miał łatwo, bo gwiazdą zespołu był występujący na tej samej pozycji Dwight Howard. Z drugiej strony miał od kogo się uczyć. Co więcej, w sztabie szkoleniowym znajdował się wówczas legendarny środkowy Patrick Ewing.
Na debiut w pierwszej piątce musiał czekać do 15 grudnia 2008 roku. Wówczas w wygranym spotkaniu z Golden State Warriors (109:98) godnie zastąpił kontuzjowanego Howarda, uzyskując 16 pkt i 13 zbiórek. W tym samym sezonie zasmakował gry w finałach NBA. Magic dość gładko przegrali jednak z Los Angeles Lakers 1-4, a Polak w pięciu spotkaniach uzbierał łącznie 16 pkt.
Po finałach Gortata zapragnął mieć w składzie właściciel Dallas Mavericks Mark Cuban. Zaproponował mu pięcioletni kontrakt opiewający na 34 mln dolarów, ale ponieważ był tzw. zastrzeżonym wolnym agentem, w momencie kiedy Magic wyrównali tę ofertę, musiał zostać na Florydzie.
Gortat nie krył rozczarowania takim obrotem sprawy, bo rola zmiennika Howarda już dawno go nie satysfakcjonowała. Jego sytuacja odmieniła się w grudniu 2009 roku, kiedy został oddany do Phoenix Suns.
Motorem napędowym "Słońc" był wówczas Steve Nash. Kanadyjski rozgrywający słynął z niesamowitych podań i zwykło się o nim mówić, że nawet z wieszaka jest w stanie uczynić zdobywającego punkty środkowego. Sezon 2011/12 wciąż pozostaje najlepszym w karierze Gortata. Obsługiwany podaniami przez Nasha średnio zdobywał 15,4 pkt.
Przed rozgrywkami 2013/14 klub z Arizony oddał go do Washington Wizards, gdzie występuje do dziś. Kilka miesięcy później ustanowił rekord kariery zdobywając 31 pkt w zakończonym trzema dogrywkami starciu z Toronto Raptors (134:129).
Jednym z jego największych atutów jest niesamowita odporność na kontuzje. Z ostatnich 388 spotkań opuścił zaledwie osiem. Nawet on nie jest jednak odporny na upływający czas i zmianę trendów w NBA, polegającą na odchodzeniu od gry z tradycyjnym centrem. W obecnym sezonie notuję średnio 8,9 pkt - najmniej od momentu opuszczenia Magic.
Czasami myślę o tych wszystkich chłopakach, którzy zostali wybrani w drafcie przede mną. Część z nich zrobiła świetne kariery. Inni po kilku sezonach popadli w zapomnienie. To z czego jestem najbardziej dumny, to że przez te 10 lat z roku na rok robiłem postępy. Kiedy zabierasz się za koszykówkę dopiero w wieku 17 lat, masz naprawdę dużo rzeczy do nadrobienia - podsumował Gortat.
Jego obecny, pięcioletni kontrakt, opiewający na kwotę 60 mln dolarów, wygasa z końcem sezonu 2018/19.
