Na Politechnice Krakowskiej otwarto dziś ultranowoczesne Laboratorium Aerodynamiki Środowiskowej, które pozwoli na zaawansowane badania w dziedzinie inżynierii wiatrowej. Laboratorium, wybudowane przy wsparciu ze środków unijnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego, pozwoli na prowadzenie badań, ekspertyz i analiz dotyczących m.in. przewietrzania miast i walki ze smogiem. Zainstalowane tam urządzenia będą służyć także badaniom w dziedzinie samego budownictwa, dotyczącym zarówno konstrukcji budynków i ich elementów, jak i wpływu nowych budowli na lokalny przrepływ powietrza. Będzie też możliwe testowanie konkretnych rozwiązań w trudnych warunkach klimatycznych, przy silnym wietrze, deszczu, czy zalodzeniu. Jak podkreśla w rozmowie z RMF FM dr inż. arch. Łukasz Flaga, zainstalowane w Laboratorium urządzenia i aparatura są w zdecydowanej większości dziełem naukowców PK i polskich firm.
Laboratorium, o możliwościach unikatowych w skali europejskiej, ma szanse stać się ważnym ośrodkiem naukowym dla mieszkańców Krakowa, Małopolski oraz innych regionów kraju w kontekście walki o czyste powietrze. Jego infrastruktura pozwoli specjalistom z Politechniki Krakowskiej na badania transportu zanieczyszczeń, dynamicznego oddziaływania na smog, systemów wymiany i regeneracji powietrza w konkretnych lokalizacjach.
To z kolei posłuży jednostkom samorządów do tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego i formułowania innych uwarunkowań formalno-przestrzennych dla rozwoju obszarów zurbanizowanych.
Wyniki badań prowadzonych w LAŚ PK dostarczą rynkowi budowlanemu wiedzy przydatnej do projektowania nowych osiedli lub modernizacji istniejących czy wznoszenia nowych, zwłaszcza wysokich, budynków. Na podstawie badań ekspertów z Politechniki można będzie m.in. ocenić efektywność proponowanych rozwiązań już na wczesnym etapie podejmowania decyzji.
W Laboratorium będzie można także testować innowacyjne rozwiązania dla energetyki wiatrowej, rynku materiałów i produktów budowalnych.
"Budowa trwała od 2019 roku, wtedy w lipcu podpisaliśmy z Urzędem Marszałkowskim umowę o dofinansowanie. Zakończyła się 30 października 2023 roku, po czym rozpoczęliśmy fazę użytkowania. Rozpoczęliśmy oczywiście od kalibracji, czyli dostosowania czy doprecyzowania warunków, które tutaj panują, do naszych wymogów badawczych, byśmy precyzyjnie uzyskiwali wyniki o jakości, jakiej sobie życzymy" - mówi RMF FM dr inż. arch. Łukasz Flaga.
Jak podkreśla, LAŚ będzie służyć przede wszystkim dla potrzeb budownictwa, dlatego główną jednostką, która je realizowała był Wydział Inżynierii Lądowej PK. Natomiast Politechnika Krakowska ma wiele wydziałów, które będą mogły wykorzystać je w badaniach dotyczących np. środowiska, czy energetyki wiatrowej.
Jak podkreśla dr Flaga, inwestorzy zdawali sobie sprawę, że Laboratorium, które może zapewnić wiatr o prędkości ponad 100 km/h i temperaturę nawet do -13 stopni Celsjusza będzie energochłonne, ale dzięki specjalistycznej wiedzy producentów poszczególnych elementów, a także współpracy naukowców i inżynierów PK udało się sprawić, że mimo dużej mocy zainstalowanej pobór energetyczny jest akceptowalny.
To rozwiązania, które są sprawdzone, ekonomiczne i spełniają wymagania takiego obiektu. Pozwalają na przeprowadzenie eksperymentów odpowiadających rzeczywistości, ale w skali laboratoryjnej. I co ważne, w zdecydowanej wiekszości urządzenia te zostały zaprojektowane i wykonane przez polskie firmy.
Możliwość badania budynków i ich elementów w ekstremalnych warunkach pogodowych ma kluczowe znaczenie, dla oceny funkcjonalności i bezpieczeństwa np. ślusarki okiennej, iglic, barierek, elementów fotowoltaicznych czy wreszcie siłowni wiatrowych działających w warunkach choćby wielokrotnego przejścia przez procesy zamarzania i rozmarzania.
W LAŚ jest możliwa symulacja opadów deszczu o różnym natężeniu a także mżawki powodującej zalodzenie. Jest też autorska instalacja do symulacji opadów śniegu. Jak podkreśla dr Flaga, pierwsze umowy na prowadzenie tego typu komercyjnych badań są już podpisywane.
Trzykondygnacyjny budynek nowoczesnego laboratorium (w tym jedna kondygnacja podziemna) ma powierzchnię ponad 1 tys. 600 mkw., kubaturę prawie 12 tys. m sześc. Wartość inwestycji to 34 mln zł - 17,5 mln zł to środki unijne (Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata 2020-2024), pozostała kwota to wkład własny uczelni.
Otwarcie nowego laboratorium wieńczy kilkadziesiąt lat doświadczeń badawczych ekspertów PK z prof. Andrzejem Flagą na czele. Twórca polskiej szkoły inżynierii wiatrowej, aerodynamiki budowli i inżynierii śniegowej 25 lat temu stworzył na krakowskiej politechnice Laboratorium Inżynierii Wiatrowej z tunelem aerodynamicznym, ale w związku z rozwojem nauki i zmianami klimatycznymi parametry tamtego laboratorium nie są już wystarczające.
