Rozpoczął się tydzień noblowski, podczas którego poznamy laureatów Nagrody Nobla w pięciu dziedzinach. W tym roku wyjątkowo z powodu skandalu w Akademii Szwedzkiej nie zostanie przyznana literacka Nagroda Nobla.

Tradycyjnie tydzień noblowski rozpocznie się od ogłoszenia w sztokholmskim Instytucie Karolinska laureata lub laureatów Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny. We wtorek Komitet Noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk przyzna Nobla z fizyki, a dzień później z chemii.

W czwartek drzwi Sali Giełdy w gmachu Akademii Szwedzkiej na Starym Mieście w Sztokholmie pozostaną zamknięte. W ich progu nie stanie sekretarz Akademii i nie ogłosi laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Decyzja o nieprzyznawaniu w tym roku tej nagrody ma związek ze skandalem, jaki wybuchł jesienią ubiegłego roku, gdy francusko-szwedzki fotografik i reżyser Jean-Claude Arnault, mąż członkini Akademii Katariny Frostenson, został oskarżony o gwałty oraz o to, że był źródłem przecieków o laureatach literackiego Nobla. Arnault przebywa obecnie w areszcie, trwa jego proces.

Według pełniącego obowiązki sekretarza Akademii Szwedzkiej Andersa Olssona w 2019 roku poznamy dwóch laureatów literackiego Nobla, w tym za 2018 rok. Jednak stanie się tylko pod warunkiem, że Akademia załagodzi wewnętrzny konflikt, jaki wybuchł po aferze związanej z molestowaniem seksualnym, i wybierze nowych członków.

W związku z brakiem konsensusu w Akademii Szwedzkiej grupa ludzi kultury stworzyła Nową Akademię i postanowiła przyznać "alternatywnego Nobla". Sens powołania nowej nagrody jest jednak krytykowany, nie wiadomo też, jaka to będzie kwota pieniędzy. Laureat tego wyróżnienia ma zostać ogłoszony 12 października.

Wśród finalistów do alternatywnej nagrody znaleźli się: Haruki Murakami (poprosił o wycofanie swojej kandydatury) oraz Neil Gaiman, a także mniej znane w Polsce: Maryse Conde - francuska pisarka urodzona w Gwadelupie (na polski przełożono m.in. jej powieść "Ja, Tituba, czarownica z Salem") - oraz kanadyjska autorka wietnamskiego pochodzenia Kim Thuy. Początkowo w grupie nominowanych znalazła się także Olga Tokarczuk.

W piątek uwaga świata przeniesie się do stolicy Norwegii Oslo, gdzie Norweski Komitet Noblowski wskaże laureata Pokojowej Nagrody Nobla. To jedyny komitet noblowski, na który wpływ mają politycy - składa się on z pięciu osób wybieranych przez norweski parlament.

W poniedziałek 8 października w Sztokholmie poznamy laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. To dodatkowa nagroda, o której nie wspomina w swoim testamencie Nobel. Z tego powodu formalnie nazywana jest nagrodą banku Szwecji im. Alfreda Nobla.

(m)