Przygotowywanie świątecznych potraw na ostatnią chwilę może kosztować nie tylko wiele nerwów. Może też zakończyć się kulinarną katastrofą. Podstawowym składnikiem niektórych dań jest bowiem... czas. Mowa przede wszystkim o bigosie, ale też czerwonym barszczu, którego bazę stanowi zakwas.

Koneserzy bigosu wiedzą, że najlepiej smakuje odgrzewany, a jego przygotowanie wymaga cierpliwości. Lepiej nie odkładać więc gotowania w czasie, a już na pewno nie czekać z tym na ostatnią chwilę. 

Bigos im wcześniej jest ugotowany, im więcej razy jest odgrzewany, tym jest lepszy - zapewnia Maria Włodarczyk z Koła Gospodyń Wiejskich w podlubelskiej Kozubszczyźnie. 

Pytana o to, ile czasu trzeba sobie zarezerwować na zrobienie tej potrawy, by goście cmokali z zachwytu, odpowiada: Pierwszego dnia - gotujemy przez trzy godziny. Studzimy, chowamy do lodówki, wyjmujemy, następnego dnia podgrzewamy. Znów odstawiamy, studzimy i kolejnego dnia powtarzamy... Tutaj nie można działać na skróty - podkreśla.

Bigos najlepiej przygotowywać przez 5 dni - wtedy najbardziej zachwyca smakiem i aromatem. Wszystko musi być dopracowane. Mięso duszone do bigosu dodajemy partiami, trzeba je doglądać. I wtedy już na święta mamy luksus na stole - zapewnia pani Maria.

Sukces tkwi też w proporcjach

Ekspertka zdradza też, że to właśnie w dobrze przygotowanym mięsie tkwi sekret udanego bigosu. A jak powinny wyglądać w tym daniu proporcje?

Potrzebujemy trzech kilogramów kapusty, w tym (oprócz kiszonej - przyp. red.) dodajemy połowę niedużej białej kapusty. Do tego dodajemy przynajmniej 1,5 kilograma mięsa. Musi być kiełbasa wędzona, cebulka, śliwki i dużo różnych ziół, takich jak majeranek, kminek. Ja daję dużo grzybów, które nadają bigosowi smaku i karmelowego koloru - mówi pani Maria.

Barszcz z uszkami? Bez zakwasu ani rusz

Inną potrawą, za którą warto zabrać się już teraz, jest barszcz czerwony. To już ostatni dzwonek dla tych, którzy chcą go przygotować na zakwasie

To jedna z potraw wymagających nieco wcześniejszego przygotowania, ale warto się za to zabrać, żeby uzyskać smak zachwycający gości - przekonuje Grzegorz Boras, szef kuchni w jednej z lubelskich restauracji.

Zakwas należy robić przynajmniej tydzień wcześniej. Daje smak, aromat, kwasowość. To tak naprawdę prosta praca, na przygotowanie zakwasu potrzebujemy pół godziny - dodaje Boras.

Kromka razowego chleba. Jeden ze składników zakwasu

A co jest nam potrzebne do przygotowania zakwasu

Potrzebujemy surowych buraków, przegotowanej wody letniej, kromki razowego chleba na zakwasie, czosnku, ziela angielskiego, trochę cukru i odrobinę soli. Można dodać suszone lub wędzone śliwki albo suszone grzyby - zaleca szef kuchni. 

Ekspert radzi, by wszystkie wymienione składniki zalać wodą, przykryć ściereczką i odłożyć w ciepłe miejsce. 

Musimy poczekać aż buraki się ukiszą, potrwa to około tygodnia. Trzeba spróbować, czy zakwas ma kwasowy aromat i smak - jeśli tak, to przecedzamy go, przelewamy do butelek i ostawiamy w chłodne miejsce - zaleca Boras.

Poniżej przedstawiamy też przepis na barszcz z uszkami i na same uszka:

Składniki na barszcz czerwony: ok. 1 kg buraków, suszone grzyby (około 100 g), włoszczyzna (bez kapusty), ziele angielskie, liść laurowy, 2 ząbki czosnku, sól, pieprz i przygotowany zakwas.

Przygotowanie: Grzyby namaczamy na noc, gotujemy i odcedzamy. Wywar zostawiamy do zupy. Dodatkowo przygotowujemy wywar warzywny - z włoszczyzny i buraków. Dodajemy do niego przyprawy i gotujemy przez 20-30 minut. Przecedzamy przez sito i mieszamy z wywarem grzybowym. Następnie dodajemy kwas buraczany (proporcje: około ¼ kwasy, reszta wywaru). Barszcz podgrzewamy na małym ogniu, ale uwaga! - nie można go zagotować, bo straci kolor. Możemy jeszcze doprawić solą i pieprzem. Podajemy z uszkami lub krokietami.

Składniki na uszka: 0,5 kg mąki pszennej (najlepiej typu 450-500), woda, pół łyżeczki soli

Składniki na farsz: 40 g suszonych grzybów, 1 cebula, 1 szklanka wody, 3 łyżki oleju, sól i pieprz

Przygotowanie ciasta: Mąkę przesiewamy do miski przez sito, dodajemy sól. Stopniowo dolewamy wodę i ugniatamy, aż ciasto będzie miało odpowiednią konsystencję.

Przygotowanie farszu: Grzyby zalewamy wodą i gotujemy pod przykryciem (na małym ogniu, około 40 minut). gotować na bardzo małym ogniu. Siekamy cebulę i podsmażamy kilka minut na rozgrzanym oleju. Cebula ma się lekko zarumienić. Ugotowane grzyby dodajemy do cebuli, mieszamy, doprawiamy solą i pieprzem. Farsz szatkujemy i studzimy. 

Przygotowanie uszek: Ciasto rozwałkowujemy, małą szklanką wycinamy kółka, na środek nakładamy 1/3 łyżeczki farszu. Zlepiamy, posypujemy mąką. Gotujemy na małym ogniu w osolonej wodzie około 2 minut.