Około 20 milionów lat temu pechowa pchła wpadła w kroplę żywicy i została na zawsze utrwalona jako inkluzja w bursztynie. Wraz z nią w pułapkę dostała się niewielka bakteria, która dla naukowców stała się teraz prawdziwą sensacją. Wstępne badania wskazują, że to może być dawny przodek bakterii Yersinia pestis, pałeczki dżumy, sprawcy jednej z najbardziej śmiertelnych epidemii w dziejach człowieka.

Jeśli bakteria, opisana w artykule na łamach czasopisma "Journal of Medical Entomology", faktycznie jest pierwotnym szczepem pałeczki dżumy, oznacza to, że mikroorganizmy, które w XIV wieku doprowadziły do śmierci ponad połowy ludności Europy, ewoluowały miliony lat wcześniej niż człowiek w ogóle się pojawił.

Autor pracy, George Poinar, Jr., entomolog Oregon State University, który zauważył bakterię w tym bursztynie, podkreśla że nie choć nie sposób potwierdzić na 100 procent, że to pierwotny szczep Yersinia pestis, rozmiar, kształt i charakterystyka są niezwykle do współczesnych pałeczek dżumy zbliżone. Fakt znalezienia jej na pchle też potwierdza tę hipotezę, współcześnie jedyne roznoszone przez pchły bakterie o tym kształcie to właśnie pałeczki dżumy.

Współczesne badania wskazują, że cykl rozwoju bakterii Yersinia pestis z udziałem pcheł i kręgowców pojawił się w ciągu ostatnich 20 tysiecy, a nie milionów lat. Obecnie istnieje jednak kilka szczepów tej bakterii, wcześniej mogły istnieć inne, już wymarłe. To one mogły być przyczyną dawnych epidemii. "Jeśli to faktycznie pierwotny szczep Yersinii, sprawa jest nadzwyczajna, pokazuje, że dżuma jest w istocie bardzo starą chorobą, która mogła prowadzić do wymarcia gatunków zwierząt zanim jeszcze pojawili się ludzie" - mówi Poinar. "Jej rola w historii mogła być nawet większa, niż myśleliśmy".

Jak się obecnie uważa, kolejne fale epidemii nazywanej czarną śmiercią doprowadziły na terenie Azji i Europy do śmierci od 75 do nawet 200 milionów ludzi. Naukowcy są przekonani, że choroba doprowadziła do przemian religijnych, społecznych i ekonomicznych, które w praktyce zmieniły bieg historii świata.