W Zamku Królewskim na Wawelu po raz pierwszy od ponad 100 lat można zobaczyć uchodzący do tej pory za zaginiony obraz Jana Matejki "Zabicie Wapowskiego w czasie koronacji Henryka Walezego".
Obraz pochodzący z wczesnego okresu twórczości artysty został odnaleziony przez krakowski Salon Dzieł Sztuki CONNAISSEUR. Właściciele dzieła zastrzegli sobie anonimowość. Wiadomo jedynie, że obraz był za oceanem. Jego poszukiwania trwały kilka lat.
Matejko skończył malować ten obraz w 1861 roku. Miał wtedy 23 lata. Dzieło - olej na płótnie o wymiarach 132 x 101 cm - przedstawia scenę, która rozegrała się w jednej z sal zamku na Wawelu w 1574 roku. Podczas turnieju uświetniającego koronację Henryka Walezego doszło do sprzeczki między Samuelem Zborowskim i Jan Tęczyńskim. Towarzyszący Tęczyńskiemu kasztelan przemyski Andrzej Wapowski został ugodzony przez Zborowskiego czekanem w głowę.
Matejko przedstawił moment, w którym śmiertelnie rannego przyniesiono przed oblicze króla. Na pierwszym planie obrazu jest widoczna grupa z Wapowskim, w centrum stoi Jan Tęczyński, proszący króla o sprawiedliwy wyrok, a po prawej sprawca Samuel Zborowski z czekanem w dłoni. Zabójcę kasztelana skazano wówczas na banicję, a dziesięć lat później, za panowania Stefana Batorego, na karę śmierci. Wyrok wykonano 26 maja 1584 roku.
"Zabicie Wapowskiego w czasie koronacji Henryka Walezego" było pokazywane w 1861 roku w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych i zostało zakupione przez prezesa Towarzystwa księcia Władysława Sanguszkę. W 1883 roku obraz był eksponowany na Wawelu podczas wystawy jubileuszowej dzieł Matejki. Po raz ostatni publiczność widziała go w 1894 roku we Lwowie w Pawilonie Jana Matejki.
W Zamku Królewskim na Wawelu "Zabicie Wapowskiego w czasie koronacji Henryka Walezego" będzie prezentowane do 22 stycznia.
