Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej do likwidacji? Jak dowiedział się reporter RMF FM, los tej służby specjalnej utworzonej 1,5 roku temu przez Zbigniewa Ziobrę jest przesądzony. To jednak likwidacja polegająca na wygaszaniu, bo faktyczna likwidacja możliwa jest tylko w drodze ustawy.
Z nieoficjalnych informacji reportera RMF FM dotyczących tej tajnej służby w więziennictwie wynika, że część funkcjonariuszy została zmuszona do odejścia na emeryturę lub do innych formacji.
Chodzi mniej więcej o 30 etatów. Połowa tych osób wywodzi się z Centralnego Biura Śledczego Policji i pracowała przy pozyskaniu dla Polski antyszpiegowskiego systemu Pegasus.
Inspektorat miał docelowo liczyć 220 etatów, jednak dotychczas udało się zapełnić niespełna setkę.
Zgodnie z założeniami, Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej miał zwalczać korupcję za więziennymi murami. Uzyskał do tego bardzo szerokie uprawnienia operacyjno-rozpoznawcze.
Krytycy tej instytucji twierdzą, że to polityczna policja Zbigniewa Ziobry, w której schronienie znaleźli najcenniejsi funkcjonariusze poprzedniej władzy.
Oni sami twierdzą, że nie prowadzili żadnych działań politycznych, a jedynie zwalczali przestępczość wśród strażników i więźniów.
"Ministrowi sprawiedliwości nie jest potrzebna służba, która ma uprawnienia inwigilacyjne, zwłaszcza w stosunku do osób trzecich, co wprowadzono bez głębszego merytorycznego uzasadnienia" - tak resort Adama Bodnara odpowiada na pytanie o losy Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej.
W ocenie Ministerstwa Sprawiedliwości, skala i charakter przestępczości w polskich więzieniach nie uzasadnia tworzenia konkurencyjnych mechanizmów zwalczania przestępstw i prowadzenia postępowań karnych.
Przełożeni w Służbie Więziennej otrzymują rocznie około 50 zawiadomień prokuratorskich o wszczęciu postępowania karnego wobec funkcjonariuszy Służby Więziennej, przy czym większość z nich nie jest związana z wykonywaniem zadań służbowych. Jak twierdzi resort, nie ma żadnych przeszkód, by wykrywaniem przestępstw w więziennictwie zajmowały się tradycyjne służby, a szczególności policja i prokuratura.
Ministerstwo Sprawiedliwości jest zdania, że Służba Więzienna powinna skupić się na swoich ustawowych, tradycyjnych zadaniach z zakresu wykonywania kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania, w sposób efektywny dla bezpieczeństwa obywateli, humanitarny oraz zgodny z polskimi i europejskimi standardami.
"Nie oznacza to, że minister sprawiedliwości nie wykazuje należytej troski o wysoki poziom etyczny funkcjonariuszy Służby Więziennej. Wewnętrzne mechanizmy profilaktyki przestępczości, zwłaszcza korupcyjnej, zostaną przeanalizowane i poprawione, ale bez potrzeby uciekania się do uprawnień operacyjnych i inwigilacyjnych i z zastrzeżeniem, że kadra Służby Więziennej w zdecydowanej większości pracuje ciężko, z dużym zaangażowaniem i profesjonalizmem, zachowując właściwy poziom etyki zawodowej" - dodano w przesłanym nam komunikacie.
Odnosząc się do odejść funkcjonariuszy z tej służby, resort twierdzi, że to naturalny proces, który ma miejsce w większości służb mundurowych, w tym również w Służbie Więziennej. "Decyzję o złożeniu wniosku o przejściu na emeryturę każdy funkcjonariusz podejmuje indywidualnie" - zaznaczono.
Inspektorat Wewnętrzny Służby Więziennej jest komórką organizacyjną Służby Więziennej, utworzoną na mocy ustawy z dnia 22 lipca 2022 roku o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw. Formalnie funkcjonuje od dnia 14 grudnia 2022 roku. Komórka ta ma specjalny status w tym sensie, że została ustawowo wyłączona spod kompetencji dyrektora generalnego Służby Więziennej i podlega bezpośrednio ministrowi sprawiedliwości.
IWSW zostało wyposażone w bardzo szerokie, ofensywne kompetencje, głęboko ingerujące w prawa i wolności obywatelskie, właściwe dla służb specjalnych. Do zadań IWSW należy rozpoznawanie i wykrywanie przestępstw, zapobieganie im, oraz uzyskiwanie i utrwalanie ich dowodów, gdy popełnili je:
- osadzeni w zakładach karnych albo aresztach śledczych,
- funkcjonariusze i pracownicy w związku z wykonywaniem czynności służbowych,
- inne osoby przebywające na terenie zakładów karnych albo aresztów śledczych,
- inne osoby przebywające poza terenem zakładów karnych lub aresztów śledczych, których przestępstwo pozostaje w ścisłym związku z przestępstwem osób osadzonych lub funkcjonariuszy i pracowników Służby Więziennej.
Zakres uprawnień IWSW obejmuje stosowanie kontroli operacyjnej we wszystkich jej formach (w szczególności stosowanie podsłuchów oraz utrwalanie obrazu lub dźwięku osób z pomieszczeń, środków transportu lub miejsc innych niż miejsca publiczne), zakup kontrolowany (dokonanie w sposób niejawny nabycia, zbycia lub przejęcia przedmiotów pochodzących z przestępstwa, ulegających przepadkowi, albo których wytwarzanie, posiadanie, przewożenie lub którymi obrót są zabronione), kontrolowane przyjęcie lub wręczenie korzyści majątkowej, niejawne nadzorowanie wytwarzania, przemieszczania lub przechowywania przedmiotów przestępstwa i obrotu nimi, stosowanie kamuflażu (posługiwanie się dokumentami publicznymi lub innymi dokumentami, które uniemożliwiają identyfikację funkcjonariusza oraz środków, którymi posługuje się przy wykonywaniu zadań służbowych), uzyskiwanie i przetwarzanie danych telekomunikacyjnych, pocztowych i internetowych bez zgody i wiedzy osób, których dotyczą, korzystanie z pomocy osób niebędących funkcjonariuszami, również za wynagrodzeniem.
