Sejm zajmie się projektem o połączeniu funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratura generalnego

Projekt Prawa o prokuraturze został złożony w Sejmie w Wigilię. 30 grudnia skierowano go do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu. Propozycja jest realizacją zapowiedzi PiS z kampanii wyborczej. Oprócz połączenia stanowisk prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości przewiduje m.in. likwidację odrębnej prokuratury wojskowej, daje też więcej praw prokuratorowi generalnemu.

Według projektodawców zmiana "doprowadzi do odzyskania przez osobę kierującą prokuraturą silnej pozycji, zarówno wobec podległych prokuratorów, jak i organów zewnętrznych". Prokurator generalny uzyskuje prawo bezpośredniego kierowania prokuraturą, wydając zarządzenia, wytyczne i polecenia - głosi uzasadnienie propozycji. W miejsce Prokuratury Generalnej ma być powołana Prokuratura Krajowa; w miejsce prokuratur apelacyjnych - prokuratury regionalne.

Prokuratura została uniezależniona od resortu sprawiedliwości przed sześcioma laty - prokurator generalny Andrzej Seremet zaczął urzędowanie z początkiem kwietnia 2010 r. Oddzielenie tych funkcji było realizacją programu wyborczego PO. Rozdział od początku krytykowało PiS, wskazując, że minister za pośrednictwem prokuratury powinien móc wpływać na politykę karną.

Model funkcjonowania prokuratury obowiązujący od 1 kwietnia 2010 r. w dość powszechnym odczuciu społecznym, ale także w opinii ekspertów nie zdał egzaminu - napisali wnioskodawcy. Według nich jednym z głównych powodów takiego stanu rzeczy były regulacje prawne niezwykle ograniczające pozycje prokuratora generalnego. Aktualny model - ich zdaniem - poważnie ograniczył rządowi możliwość realizacji konstytucyjnych zobowiązań wobec państwa związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa jego obywatelom.

W Prokuraturze Krajowej będą mogły być prowadzone śledztwa w sprawach "o obszernym materiale dowodowym, a także zawiłych pod względem faktycznym lub prawnym" - niezależnie od ich właściwości miejscowej i rzeczowej, o czym będzie decydował Prokurator Generalny. Na jej poziomie funkcjonować też ma Wydział Spraw Wewnętrznych, którego zadaniem będzie prowadzenie postępowań przygotowawczych w sprawach "najpoważniejszych czynów przestępnych popełnionych przez sędziów, prokuratorów i asesorów.

Projekt znosi też obowiązującą obecnie kadencyjność funkcji kierowniczych w prokuraturze. Obecną Krajową Radę Prokuratury ma zastąpić - złożona wyłącznie z prokuratorów - Krajowa Rada Prokuratorów przy PG. Prokuratorskie postępowania dyscyplinarne mają stać się jawne.

Na rozpoczynającym się w środę posiedzeniu Sejmu, pierwsze czytanie ma mieć również - powiązany z nowym Prawem o prokuraturze - projekt zawierający przepisy przejściowe i wprowadzające reformę. W tym projekcie określono datę wejścia w życie reformy - 4 marca 2016 roku. Część przepisów, m.in. dotyczących likwidacji prokuratury wojskowej, miałaby wejść w życie 4 kwietnia.

Kadencja Andrzeja Seremeta trwa do 31 marca 2016 roku. Jeśli do tego czasu ustawa na powrót łącząca prokuraturę z rządem zostanie uchwalona, bezprzedmiotowy stanie się wybór następcy Seremeta. Jesienią tego roku Krajowa Rada Prokuratury i Krajowa Rada Sądownictwa wyłoniły kandydatów: Irenę Laurę Łozowicką i Krzysztofa Karsznickiego. Ostatecznego wyboru z tej dwójki miałby dokonać prezydent.

W okresie rządów PO-PSL przez kilka lat trwały prace nad projektem nowej ustawy Prawo o prokuraturze. Rozważano różne wersje przepisów, ostatecznie jednak żadna z nich nie została przyjęta przez ówczesny rząd. Obecnie obowiązująca ustawa o prokuraturze pochodzi z 1985 r. i była wielokrotnie nowelizowana.

Posłowie zajmą się też najprawdopodobniej przygotowanym przez PiS projektem zmian w ustawie o policji, który ma być wykonaniem wyroku TK o częściowej niekonstytucyjności zasad pobierania billingów oraz kontroli operacyjnej. Zakwestionowane przepisy przestaną obowiązywać 6 lutego 2016 roku.

Według projektu kontrola operacyjna ma polegać na: podsłuchu; podglądzie osób w "pomieszczeniach, środkach transportu lub miejscach innych niż publiczne"; kontroli korespondencji (w tym elektronicznej); kontroli przesyłek; uzyskiwaniu danych z "informatycznych nośników danych, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, systemów informatycznych i teleinformatycznych. Zasadą ma być, że łączny okres kontroli nie może przekroczyć 18 miesięcy - spod tego ograniczenia wyłączono kontrwywiad.

Posłowie omówią też poprawki Senatu do ustawy o podatku bankowym. Jedna z nich powoduje, że firmy ubezpieczeniowe nie będą mogły się dzielić, by zmniejszyć własne aktywa i w ten sposób uniknąć podatku. Ustawa przewiduje, że od lutego 2016 r. m.in. banki, firmy ubezpieczeniowe, SKOK-i i firmy pożyczkowe będą obłożone tzw. podatkiem bankowym, wynoszącym rocznie 0,44 proc. wartości ich aktywów.

Posłowie zajmą się również rządowym projektem nowelizacji ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zakłada on, że dziecko nie może trafić - wbrew woli rodziców, do pieczy zastępczej wyłącznie z powodu biedy. W projekcie jest również zapisane, że dziecko trafia do pieczy zastępczej dopiero wówczas, gdy różne formy pomocy rodzinie nie przyniosły skutku i zagrożone jest jego zdrowie czy życie.

Kodeks rodzinny w takich sytuacjach wskazuje na działania sądu opiekuńczego - zarówno wobec rodziców, jak i samego dziecka. Może on zobowiązać rodziców do pracy z asystentem rodziny czy skierować ich na terapię albo ograniczyć im władzę rodzicielską, poddać ją kontroli kuratora sądowego. Sąd może skierować dziecko do placówki wsparcia dziennego lub zdecydować o umieszczeniu w placówce sprawującej częściową pieczę nad dziećmi. Ma też możliwość umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej lub innej placówce tego typu.

Posłowie będą też dyskutować o projekcie zmian w ustawie o Karcie Polaka, który przygotowała sejmowa Komisja Łączności z Polakami za Granicą. Ma on wprowadzić ułatwienia w osiedlaniu się w Polsce posiadaczom karty oraz umożliwienie wydawanie jej wojewodom. Proponowane zmiany mają w pierwszej kolejności w sytuacjach wyjątkowych umożliwić traktowanie Polaków zamieszkałych za granicą na zasadach podobnych do obywateli polskich, z poszanowaniem prawa międzynarodowego. Osoby legitymujące się Kartą Polaka miałyby także prawo do pomocy konsula "w ramach jego kompetencji i z zastosowaniem i poszanowaniem zwyczajów i prawa międzynarodowego, w sytuacjach zagrożenia życia lub bezpieczeństwa".

Posiadacz Karty Polaka, który chce się osiedlić w Polsce, będzie mógł nieodpłatnie otrzymać kartę stałego pobytu. Po roku, jeśli wyrazi taką wolę, automatycznie otrzyma polskie obywatelstwo. Będzie mógł również ubiegać się o dofinansowanie do wynajęcia mieszkania, dofinansowanie intensywnej nauki języka polskiego czy kursów zawodowych.

Omawiane będą ponadto poselskie projekty ustawy o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. Zakładają one jednorazowy dodatek do emerytur i rent poniżej 2 tys. zł chcą przyznać posłowie przy waloryzacji świadczeń w 2016 r.

Dodatek mają dostać wszyscy otrzymujący świadczenia emerytalne lub rentowe do 2 tys. zł. Kwoty dodatków mają być zróżnicowane w zależności od wypłacanych emerytur czy rent. Propozycje PSL i PO są tożsame - 350 zł dla otrzymujących świadczenia do 900 zł, 300 zł przy świadczeniu 900-1100 zł, 200 zł między 1100-1500 zł i 100 zł dla otrzymujących pomiędzy 1,5 tys. a 2 tys. zł.

W pracach izby wróci także przygotowany przez klub PiS projekt zmian w Kodeksie karnym, który ma przywrócić zasady przedawniania karalności przestępstw sprzed reformy prawa karnego, która weszła w życie 1 lipca.

W Sejmie zaplanowano również pierwsze czytanie obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym. Obywatelski projekt sprowadza się do dopisania do obecnej listy czterech mniejszości etnicznych (karaimskiej, łemkowskiej, romskiej i tatarskiej), piątej - śląskiej.

Posłowie zajmą się również obywatelskim projektem ustawy o ustanowieniu 17 października Dniem Sprzedaży Bezpośredniej.

Oba projekty obywatelskie zostały złożone w poprzedniej kadencji Sejmu. Nie podlegają one zasadzie dyskontynuacji, więc prace będą kontynuowane w obecnej kadencji.

_(mal)