LUDZIE SIERPNIA 80 - KIEDYŚ RAZEM, DZIŚ...

Lecha Wałęsa

Lech Wałęsa - symbol polskich przemian dla całego świata - już przeszedł do historii. Dziś bardziej popularny za granicą niż w Polsce. Skłócony z dawnymi kolegami i koleżankami z „Solidarności”, przez niektórych dawnych współpracowników oskarżany o zdradę i współpracę z SB.

Był członkiem stoczniowego komitetu strajkowego w czasie Grudnia ’70, później współtworzył Wolne Związki Zawodowe Wybrzeża, za co był prześladowany. Od 1980 do 1990 r. był przewodniczącym NSZZ "Solidarność", internowany. Przewodniczył stronie solidarnościowej podczas obrad Okrągłego Stołu. Drugi, po gen. Jaruzelskim, prezydent RP; laureat Pokojowej Nagrody Nobla. Gdy po raz drugi startował w wyborach prezydenckich, otrzymał tylko niewiele ponad 1%.

Dziś wygłasza wykłady na całym świecie i zbiera kolejne tytuły doktoratów honoris causa. Po wieloletnich "waśniach" z Aleksandrem Kwaśniewskim, któremu chciał podać nogę, w końcu pogodził się z nim po śmierci Jana Pawła II. I podał mu rękę, a nawet zaprosił na swoje imieniny. Kłóci się za to, i to coraz bardziej, z o. Rydzykiem. Po zakończeniu obchodów 25-lecia "Solidarności" zapowiada odejście ze związku. Mieszka w Gdańsku.

Anna Walentynowicz

Jej zwolnienie z pracy stało się w 1980 roku bezpośrednią przyczyną strajku w Stoczni Gdańskiej. Kilkadziesiąt lat pracowała tam jako suwnicowa. Od 1978 r. działała w Wolnych Związkach Zawodowych Wybrzeża. Internowana do lipca 1982. Miesiąc później ponownie aresztowana i skazana na 7 miesięcy więzienia. Wyszła na wolność w marcu 1983 r. W grudniu 1983 r. została aresztowana razem z Kazimierzem Świtoniem za próbę wmurowania na terenie kopalni "Wujek" tablicy upamiętniającej ofiary pacyfikacji zakładu. Sąd skazał ją na 4 miesiące aresztu. Dopiero w lutym tego roku dostała odszkodowanie. Dziś tak mocno skłócona z Wałęsą, że nawet się nie witają.

Andrzej Gwiazda

Legenda pierwszej "Solidarności", jeden z przywódców strajku w 1980 roku, dziś także mocno skłócony z Lechem Wałęsą. Współpracował z KOR-em, był członkiem Komitetu Założycielskiego Wolnych Związków Zawodowych na Wybrzeżu. W sierpniu 1980 r. został członkiem Prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej. Był współzałożycielem "Solidarności", współautorem 21 postulatów. Internowany. Aresztowany m.in. pod zarzutem "próby obalenia ustroju" (za co groziło od 15 lat więzienia do kary śmierci włącznie), wielokrotnie więziony. Ostatecznie zwolniony 15 maja 1985 roku. Według Gwiazdy, po 1989 roku zaprzeczono ideałom Sierpnia '80. Praktycznie zaniechał działalności publicznej, czasem zabiera głos, krytykując stronników Wałęsy, którzy, jego zdaniem, "sprzedali prawdziwą "Solidarność". Gorący krytyk Okrągłego Stołu i ustaleń z Magdalenki.

Bogdan Borusewicz

Jeden z liderów NSZZ "Solidarność" w 1980 roku, działacz Wolnych Związków Zawodowych. To on zdecydował o strajku w stoczni. Już jako uczeń liceum został skazany w Gdańsku na 3 lata więzienia za drukowanie i kolportaż ulotek w czasie wydarzeń marcowych 1968 roku. członek KOR, od 1978 roku kierował Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża oraz pismem "Robotnik Wybrzeża". Po zakończeniu protestu w Stoczni Gdańskiej w 1980 roku organizował struktury "Solidarności". 13 grudnia 1981 roku uciekł SB. Przez 4 lata ukrywał się, wpadł 1986 roku. Potem działał w OKP, UW; był sekretarzem stanu w MSWiA. Dziś jest wicemarszałkiem woj. pomorskiego, chce zostać senatorem, mając poparcie zarówno PO, jak i PiS.

Bogdan Lis

Jeden z najbardziej znanych gdańskich działaczy "Solidarności", uczestnik negocjacji z rządem, dziś prezes Fundacji Centrum Solidarności i polityk. Uczestniczył w wydarzeniach Grudnia'70, w wyniku których trafił do więzienia (1971-72). Był współorganizatorem Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Gdańsku oraz współautorem większości z 21 postulatów sierpniowych. Po wprowadzeniu stanu wojennego ukrywał się. Aresztowany w czerwcu 1984 r., został oskarżony o zdradę ojczyzny. Po pół roku zwolniony na mocy amnestii. Ponownie aresztowany w lutym 1985 r., skazany na 2,5 roku więzienia, został zwolniony we wrześniu 1986 r. na podstawie amnestii. Brał udział w rozmowach Okrągłego Stołu, potem został senatorem. Działacz Unii Wolności, dziś członek zarządu Partii Demokratycznej.

Lech Kaczyński

Jeden z najpoważniejszych kandydatów na prezydenta RP, Lech Kaczyński, działacz KOR-u i Wolnych Związkach Zawodowych, a następnie NSZZ "Solidarność". Internowany. Po uwolnieniu powrócił do działalności związkowej. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu. W wyborach czerwcowych 1989 r. wybrany na senatora, a dwa lata później na posła, tym razem z listy Porozumienia Centrum. Wcześniej blisko Wałęsy - dziś w konflikcie z historycznym przywódcą związku. Był też szefem NIK-u, potem ministrem sprawiedliwości, najpopularniejszym ministrem rządu Jerzego Buzka. Trzy lata temu został prezydentem Warszawy. Ubiega się o stanowisko prezydenta kraju. Cieszy się dużym poparciem.

Jarosław Kaczyński

Jarosław Kaczyński od lat 70. współpracował z Komitetem Obrony Robotników, a potem był doradcą i członkiem podziemnych władz krajowych NSZZ "Solidarność". Negocjował powołanie rządu Tadeusza Mazowieckiego. W 1989 r. został senatorem, w 1991 r. - posłem. Był założycielem i prezesem partii Porozumienie Centrum. Podczas tzw. wojny na górze był stronnikiem Lecha Wałęsy. W latach 1990-91 kierował jego kancelarią. Od 2003 roku szefem partii Prawo i Sprawiedliwość. Jest posłem.

Zbigniew Bujak

Zbigniew Bujak przeszedł długą drogę: od robotnika, poprzez członka solidarnościowego podziemia, aż do posła UP i UW. Pracował jako robotnik i w 1980 r. organizował strajk w Ursusie. Był jednym z założycieli tamtejszej komórki "Solidarności". Był także jednym z czołowych przywódców opozycyjnego podziemia. Ukrywając się, uniknął internowania w czasie stanu wojennego. Długo wodził bezpiekę za nos - został aresztowany w 1986 roku. Współtworzył Ruch Obywatelski - Akcję Demokratyczną. Rok później stanął na czele Ruchu Demokratyczno-Społecznego. Był jednym z założycieli Unii Pracy, potem prezesem Głównego Urzędu Ceł. Najwięcej kontrowersji wzbudził, gdy swą legitymację "Solidarności" wystawił na aukcji firmowanej przez żonę generała Kiszczaka. Publicznie przepraszał też za "Solidarność" w latach 90. i wydał nawet książkę pod tym tytułem.

Marian Jurczyk

Działacz polityczny, lider zakładowego strajku "Solidarności" w Stoczni Szczecińskiej, potem założyciel Solidarności '80, dziś bardzo kontrowersyjny prezydent Szczecina. Po wprowadzeniu stanu wojennego został internowany. Aresztowany, więzienie opuścił na mocy amnestii w 1984 r. Uchodzi za radykała - nie uznał porozumień zawartych przy Okrągłym Stole. Założył po nich Solidarność '80. W 1997 r. został senatorem. Rok później wraz z kilkoma radnymi zawiązał koalicję z SLD i objął urząd prezydenta Szczecina. Po wyroku Sądu Lustracyjnego - uznał, iż współpracował z bezpieką, a złożył fałszywe oświadczenie lustracyjne - stracił mandat senatora, odwołano go również z funkcji prezydenta miasta. W 2002 roku został oczyszczony z zarzutów przez Sąd Najwyższy i ponownie wybrany na prezydenta Szczecina.

Józef Pinior

Ten przywódca podziemnej "Solidarności" na kilka dni przed wprowadzeniem stanu wojennego uratował przed SB związkowe pieniądze -80 milionów złotych. Po wprowadzeniu w Polsce stanu wojennego był przywódcą podziemnej "S", był nawet poszukiwany listem gończym. Był wielokrotnie aresztowany i więziony z powodu niezależnej działalności związkowej w latach 1983-88. Aktywny uczestnik happeningów Pomarańczowej Alternatywy. Po 1989 roku Józef Pinior zajmuje się przede wszystkim pracą badawczą i dydaktyczną. Jest wykładowcą w Akademii Ekonomicznej oraz w Wyższej Szkole Zarządzania i Finansów we Wrocławiu.

Ks. Henryk Jankowski

Wieloletni proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku, związany z ruchem "Solidarności" i opozycją antykomunistyczną niemal od ich narodzin. Przyjaciel Lecha Wałęsy. 17 sierpnia 1980 r. odprawił mszę św. dla strajkujących robotników w Stoczni Gdańskiej. Od tego czasu związany był z późniejszą "Solidarnością" i z otoczeniem jej przywódcy - Lecha Wałęsy. Po roku ’89 postać mocno kontrowersyjna – antysemita, zaciekły wróg Unii Europejskiej z wielką słabością do zaszczytów. Za swoje wypowiedzi publiczne był kilkakrotnie upominany przez swoich zwierzchników. Rok temu został odwołany z funkcji proboszcza po skandalu obyczajowym w parafii.

Tadeusz Mazowiecki

Pierwszy niekomunistyczny premier Polski, Tadeusz Mazowiecki, były doradca "S", dziś zasiada w szeregach Partii Demokratycznej. Był też wśród protestujących robotników Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku. W czasie strajków przewodniczył grupie ekspertów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, a następnie kierował "Tygodnikiem Solidarność". Internowany, potem uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Był premierem pierwszego po II wojnie światowej niekomunistycznego rządu Polski. Kierował Unią Demokratyczną i Unią Wolności. W byłej Jugosławii Tadeusz Mazowiecki był specjalnym sprawozdawcą ONZ ds. praw człowieka. Podał się do dymisji na znak protestu przeciw bierności wspólnoty międzynarodowej. Dziś członek Partii Demokratycznej.

Jerzy Borowczak

25 lat temu dwaj młodzi robotnicy, Jerzy Borowczak i Ludwik Prądziński, spotykają się pod bramą Stoczni Gdańskiej. O szóstej zaczynają zmianę, to oni mają wywołać strajk... Przez wiele lat należał do grona bliskich współpracowników Lecha Wałęsy. Był współzałożycielem NSZZ "Solidarność" i wieloletnim działaczem związku w Stoczni Gdańskiej. W 2000 r. został posłem AWS, później przystąpił do Platformy Obywatelskiej.