Górowo Iławeckie Twoim Miastem w RMF FM

Górowo Iławeckie położone jest na terenie dawnej pruskiej Natangii - ziemi należącej do pruskiego plemienia Natangów. W XIII wieku tereny te zostały podbite przez Zakon Krzyżacki, z którym Prusowie przez wiele lat prowadzili bezskuteczną walkę.

Miasto założone zostało przez komtura bałgijskiego Heinricha de Murol, który w roku 1335 osadzie targowej nadał prawa miejskie . Początkowo miasto nazywano Landstrasse, później Landsberg. W 1410 Górowo przystąpiło do Związku Pruskiego, a w 1454 r. mieszczanie złożyli przysięgę królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi. Przez ponad trzy wieki Górowo było miastem prywatnym. Należało między innymi do rodów Schwerinów i Heydenów. Ich herby rodowe do dziś zdobią sufit górowskiego kościoła ewangelickiego - obecnie cerkwi greckokatolickiej. Podczas ich panowania w roku 1686 w Górowie doszło do procesu i egzekucji "czarownicy". Niejaka Englersche z Augam za rzekome czary i utrzymywanie kontaktów z diabłem skazana została na karę śmierci przez spalenie na stosie.

W czasie swojej wielowiekowej i trudnej historii Górowo Iławeckie doświadczało wielu nieszczęść. Miasto płonęło co najmniej siedem razy, przeżywało epidemie cholery, dżumy, tyfusu. W roku 1710 na dżumę zmarło 767 mieszkańców, których chowano na tzw. Górze Dżumy - dzisiejszym terenie gazowni miejskiej. W latach 1718 - 1779 Górowo było miastem garnizonowym. Stacjonowały tu kompanie grenadierów z pruskiego regimentu. Pamiątką po nich jest wykonany na ich prośbę ratuszowy zegar.

Ciężkim okresem dla Górowa były także czasy wojen napoleońskich. Wraz z oddziałami wojska do miasta wkroczyły głód i choroby. W dniach 7-8 lutego 1807 r. niedaleko Górowa pod Iławą Pruską (obecny Bagrationowsk) armia francuska dowodzona przez Napoleona Bonaparte stoczyła bitwę  z połączonymi wojskami rosyjskimi i pruskimi pod dowództwem generała Bennigsena. W czasie jej trwania miały miejsce jedne z największych szarż kawalerii w historii wojen. Była to także jedna z najkrwawszych bitew epoki napoleońskiej. Po obu stronach poległo 40 tysięcy ludzi. Zakończyła się taktycznym nierozstrzygnięciem i odwrotem wojsk rosyjsko-pruskich. 17 lutego 1807 roku na plebanii górowskiego kościoła przebywał sam Napoleon Bonaparte.

Druga połowa XIX wieku i przełom XIX i XX to okres szybkiego rozwoju miasta. W latach 1845-1868 zbudowano drogi do Iławy Pruskiej, Lidzbarka Warmińskiego i Pieniężna. Od roku 1898 zaczęła działać kolej. W 1908 oddano do użytku gazownię miejską, w 1910 wodociąg, a w 1924 doprowadzono prąd elektryczny. W czasie II wojny światowej w pobliskim Stablacku (obecnie Kamińsk) hitlerowcy wybudowali koszary i obóz jeniecki. Ostatni pociąg z niemieckimi mieszkańcami Górowa odjechał 1 lutego 1945 roku, a  7 lutego miasto zostało zdobyte przez wojska radzieckie. Przedstawiciele polskiej administracji przejęli je w czerwcu 1945 roku. Komisja nazewnicza, nawiązując do znaczenia nazwy niemieckiej utworzyła formę Górowo i dołożyła przymiotnik iławecki - od historycznej stolicy powiatu. Górowo Iławeckie zaczęło żyć nowym życiem. Zaczęli przybywać nowi mieszkańcy - Polacy z różnych regionów kraju, wielu z okolic Wilna.

Najbardziej wyjątkowym zabytkiem jest muzeum gazownictwa. To stara gazownia z przełomu XIX/XX wieku stara gazowania, która pozyskiwała gaz z węgla kamiennego. Została ona wygaszona na początku lat 90-tych. Jest to jedno z nielicznych w Polsce muzeów, gdzie można wszystkiego dotykać, przekręcać, włączać - mówi  Jacek Kostka, burmistrz Górowa Iławeckiego.

W 1947 w ramach akcji "Wisła" przesiedlono tutaj znaczną ilość ludności ukraińskiej. W latach 1945 - 1958 Górowo Iławeckie było siedzibą powiatu iławeckiego, którego nazwa pochodziła od wcześniejszej stolicy powiatu - Iławy Pruskiej, która po korekcie granic znalazła się na obszarze ZSRR, zmieniając nazwę na Bagrationowsk. Dopiero w roku 1958 powiat otrzymał nazwę górowski i funkcjonował do 1961, by ostatecznie znaleźć się w powiecie bartoszyckim.

Górowo Iławeckie to mieszanka wielu kultur - ukraińskiej, litewskiej i polskiej. Miasto wykształciło wielu muzyków m.in. z zespołów Enej i The Ukrainian Folk. Kuchnia górowska jest niepowtarzalna, gdyż łączy to co najlepsze z Polski, Ukrainy i Litwy - mówi Kostka.