Przezroczyste urny wyborcze, korpus urzędników wyborczych czy podwójne komisje wyborcze – to tylko niektóre nowości przygotowane przez Państwową Komisję Wyborczą na nadchodzące wybory samorządowe. Pierwsza tura odbędzie się 21 października.
W całym kraju gotowe są już przezroczyste urny wyborcze. Po raz pierwszy pojawiły się one dwa lata temu i były jak do tej pory wykorzystywane w wyborach uzupełniających. Po raz pierwszy jednak zostaną użyte na skale ogólnopolską już 21 października.
Wykonane z tworzywa sztucznego urny, są obowiązkowe po zmianach w kodeksie wyborczym od lipca 2016 roku.
Jedna urna to koszt około 1 tysiąca złotych. W całej Polsce zmiana urn na przezroczyste kosztowała 28 milionów złotych. Ma to pomóc w wyeliminowaniu ewentualnych wyborczych fałszerstw.
Od najbliższych wyborów PKW wprowadza też drobne zmiany w sposobie głosowania. Na karcie będzie można postawić dowolny symbol, nie musi to być X jak do tej pory - tłumaczy Krzysztof Lorenc z PKW, ,Ustawa mówi w tej chwili że za znak X uznaje się nie tylko dwie przecinające się linie, ale także więcej tych linii. Głosujemy nadal stawiając znak X, ale ta zmiana przepisu ma na celu uratowanie ważności głosów, osób którym na przykład drgnęła ręka i te głosy nie były już uznawane - mówi Lorenc.
W każdym lokalu będą pracować też dwie komisje wyborcze. Pierwsza będzie nadzorować proces głosowania. Ona będzie pracować od momentu otwarcia lokali wyborczych do ich zamknięcia. Druga po zamknięciu lokalu i przejęciu protokołów i urn zajmie się zliczaniem głosów.
Jak informuje PKW, członkom obwodowych komisji wyborczych przysługuje zryczałtowana dieta w wysokości 300 zł. W przypadku przewodniczących obwodowych komisji wyborczych dieta wynosi 380 zł, a ich zastępców - 330 zł. Oznacza to, że porównaniu do poprzednich wyborów, członkowie komisji dostaną co prawda takie samo wynagrodzenia, ale będą pracować krócej, ponieważ komisja nie będzie już musiała pracować od momentu otwarcia lokali, do momentu zakończenia zliczania głosów.
Obwodową komisję wyborczą powołuje komisarz wyborczy, spośród osób zgłoszonych przez komitety wyborcze (czyli najczęściej partie polityczne). Przypomnijmy że kiedyś swoją kandydaturę do komisji wyborczej mógł zgłosić każdy do urzędu gminy. Kandydatów mogą zgłaszać tylko te komitety, które w ostatnich wyborach wprowadziły radnych do sejmiku województwa lub posłów do Sejmu.
Zmienił się także podział okręgów wyborczych w niektórych samorządowcach. Dotyczy to przede wszystkim gmin niebędących miastami na prawach powiatu. Do tej pory gminy do 40 tysięcy mieszkańców głosowały w systemie okręgów jednomandatowych. Teraz ten próg obniżono i okręgi jednomandatowe dotyczą gmin do 20 tysięcy mieszkańców. We wszystkich pozostałych okręgach wybory odbywać się będą w systemie proporcjonalnym.
Przepisy kodeksu wyborczego mówią, że karta do głosowania powinna być jednym arkuszem papieru, zadrukowanego jednostronnie. Jednak jak podkreśla Krzysztof Lorenc w przypadku dużej ilości kandydatów możliwe jest zrealizowanie broszur. Jeśli jedna karta była by niemożliwa do drukowania lub była by niewygodna dla wyborców, to będą drukowane broszury. Taka broszura powinna mieć tytuł i opis i dopiero od 3 strony będą listy kandydatów. Nowością będzie to, że komitety wyborcze będą mogły przy swoich listach wstawić grafikę, na przykład logo - zwraca uwagę Lorenc.
Nowością jest także powstanie korpusu urzędniczków wyborczych. Będą to pośrednicy pomiędzy komisarzami wyborczymi, a gminami które organizują wybory. Część zadań wykonywanych w urzędach gmin będą teraz wykonywać właśnie urzędnicy. W całej Polsce będzie też 100 komisarzy wyborczych, to o połowę więcej niż przy poprzednich wyborach.
Do 6 października poznamy pełne listy kandydatów na radnych, burmistrzów i prezydentów miast. Głosowanie odbędzie się 21 października w niedziele pomiędzy godziną 7 a 21. Ewentualne drugie tury odbędą się dwa tygodnie później, czyli 4 listopada.
(ag)
