Izraelski parlament przyjął przeważającą większością głosów ustawę zakazującą działania agencji ONZ ds. palestyńskich uchodźców (UNRWA) na terenie tego kraju. Izrael od dawna krytykował tę organizację i oskarżał jej pracowników o udział w ataku Hamasu 7 października. Zaniepokojenie nowymi przepisami ws. UNRWA wyraziła Unia Europejska i Stany Zjednoczone.
Kneset przyjął dwa projekty ustaw. Pierwsza zakazuje UNRWA prowadzenia "jakiejkolwiek działalności i świadczenia jakichkolwiek usług" na terenie Izraela lub z jego terytorium. Druga zrywa formalne więzi z tą organizacją i zakazuje izraelskim urzędnikom i instytucjom współpracy z UNRWA.
Agencja Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (UNRWA) zatrudnia ponad 30 tys. pracowników, z czego 13 tys. w Strefie Gazy. Większość z nich to Palestyńczycy. Finansowana przez rządy innych państw UNRWA zajmuje się m.in. prowadzeniem szkół, zapewnianiem opieki medycznej czy świadczeń socjalnych. Obecnie odgrywa dużą rolę w niesieniu pomocy humanitarnej mieszkańcom ogarniętej trwającą od roku wojną Strefy Gazy.
Na początku roku Izrael zarzucił 12 pracownikom UNRWA bezpośredni udział w ataku z 7 października, później dodano, że do Hamasu i sprzymierzonego z nim Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu należy znaczny odsetek - ponad 10 proc. - gazańskiego personelu organizacji. UNRWA odpierała oskarżenia o związki swoich pracowników z Hamasem, twierdząc, że Izrael nigdy nie przedstawił przekonujących dowodów.
Pracownicy UNRWA zaangażowani w działalność terrorystyczną przeciwko Izraelowi muszą zostać pociągnięci do odpowiedzialności - przekazało w oświadczeniu biuro premiera Benjamina Netanjahu. Podkreślono też konieczność utrzymania pomocy humanitarnej dla Strefy Gazy i zaznaczono, że nowe prawo wejdzie w życie po 90 dniach, a Izrael jest otwarty na współpracę z innymi międzynarodowymi organizacjami pomocowymi.
Boaz Bismuth, poseł Likudu, partii Netanjahu, który był jednym z współautorów pierwszego projektu ustawy, oświadczył, że jej przyjęcie to wezwanie do sprawiedliwości i sygnał ostrzegawczy, że "UNRWA to nie agencja pomocowa dla uchodźców, to agencja pomocowa Hamasu".
To bezprecedensowe głosowanie narusza Kartę Narodów Zjednoczonych i zobowiązania Izraela wynikające z prawa międzynarodowego - skomentował szef UNRWA Philippe Lazzarini w serwisie X. Dodał, że nowe izraelskie prawo pogłębi cierpienie Palestyńczyków, szczególnie w Strefie Gazy i jego przyjęcie należy traktować jako "zbiorową karę".
Zaniepokojenie nowym prawem wyraziła też Unia Europejska i USA.
Ustawy dotyczące UNRWA uchwalono w pierwszym dniu zimowej sesji Knesetu, który zebrał się w poniedziałek na obradach po wakacyjnej przerwie.
Sesji izraelskiego parlamentu towarzyszyły protesty rodzin porwanych przez Hamas do Strefy Gazy zakładników, które domagają się od rządu jak najszybszego przyjęcia porozumienia o zawieszeniu broni, które uwolniłoby przetrzymywanych.
Wieczorem przed rezydencją Netanjahu w Jerozolimie odbyła się antyrządowa demonstracja, której uczestnicy, oprócz uwolnienia zakładników, żądali również m.in. ustanowienia niezależnej komisji badającej działania rządu w związku z atakiem 7 października. Policja przekazała, że aresztowano dziewięć osób.
Zaniepokojenie uchwalonymi przez izraelski parlament przepisami wyraził szef unijnej dyplomacji Josep Borrell. W wydanym jeszcze przed głosowaniem w imieniu UE oświadczeniu ostrzegł, że jeśli ustawy zostaną przyjęte, de facto sparaliżują one pracę UNRWA, uniemożliwiając agencji prowadzenie kluczowych operacji i poważnie utrudniając jej świadczenie usług zdrowotnych, edukacyjnych i socjalnych na okupowanym Zachodnim Brzegu Jordanu. Przepisy znoszą również przywileje i immunitety dyplomatyczne UNRWA w Izraelu.
Szef unijnej dyplomacji podkreślił, że te ustawy stoją w jawnej sprzeczności z prawem międzynarodowym i humanitarnym. Zaalarmował również, że tylko zaostrzą one i tak już poważny kryzys humanitarny, bo mogą utrudnić dostawy żywności i wstrzymać podstawowe usługi, jak zapewnienie schronienia, edukacji i opieki zdrowotnej dla milionów palestyńskich uchodźców na tych terytoriach. Polityk dodał, że UE od dawna powtarza, że UNRWA jako jedyny dostawca krytycznych usług ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia doraźnej pomocy uchodźcom.
Polityk przypomniał też, że wszystkie agencje ONZ "ucieleśniają międzynarodowy porządek", którego zobowiązane są przestrzegać państwa członkowskie ONZ.
Podobne stanowisko przedstawił amerykański Departament Stanu. Jego rzecznik Matthew Miller powiedział na konferencji prasowej na krótko przed przyjęciem ustaw przez Kneset, że w obecnej sytuacji UNRWA odgrywa w ogarniętej wojną Strefie Gazy "niezastąpioną rolę" w dostarczaniu niezbędnej pomocy humanitarnej. Nie ma nikogo, kto mógłby ją zastąpić w środku kryzysu - podkreślił.
Bez UNRWA cywile, w tym dzieci i niemowlęta, nie będą mieli dostępu do żywności, wody i leków, to niedopuszczalne - zaznaczył Miller i zaapelował do izraelskich parlamentarzystów o nieprzyjmowanie ustaw.
