Konstytucja to nie tylko słowo, to wartości. Żadna uchwała upolitycznionej KRS nie zakaże nam jej stosowania i nie zmusi nas do schowania jej w szafie – tak sędziowie ze stowarzyszenia Iustitia odpowiedzieli na uchwałę "koszulkową" Krajowej Rady Sądownictwa. Internet dostarcza zaś kolejne sposoby na skuteczne obejście uchwały.

Uchwała "koszulkowa"

Świat prawniczy żyje od kilku dni treścią uchwały, przyjętej 12 grudnia przez KRS. Dokonując wykładni przepisów etyki zawodowej sędziów Rada stwierdziła, że "zachowaniem mogącym podważyć zaufanie do niezawisłości i bezstronności sędziego jest publiczne używanie przez sędziego infografik i symboli, które w sposób jednoznaczny są lub mogą być identyfikowane z partiami politycznymi, związkami zawodowymi, a także z ruchami społecznymi, tworzonymi przez związki zawodowe, partie polityczne lub inne organizacje prowadzące działalność polityczną".

Sędziowie nie mają wątpliwości, że ten zawiły zapis zmierza do dyscyplinarnego karania ich za publiczne noszenie koszulek z napisem "KonsTYtucJA", czyli infografiki zaprojektowanej w ub. roku przez malarza i grafika Lukę Rayskiego.



Co to znaczy "używanie"?


Zapis jest mocno pogmatwany i niejasny. Po pierwsze KRS stwierdza, że zachowaniem "mogącym podważyć zaufanie" jest używanie infografik i symboli. Mogącym je podważyć, a więc niekoniecznie podważającym - precyzja tego przepisu jest dość... nieuchwytna.

Samo "używanie infografiki czy symbolu" z kolei może dotyczyć niemal wszystkiego, co da się skojarzyć z partiami, związkami zawodowymi albo ruchami społecznymi. Stwarza możliwość karania za całą gamę działań dość niedorzecznych jako przewinienia dyscyplinarne - od korzystania z długopisu z logo "Solidarności" przez chodzenie z czarną parasolką (jak uczestniczki Strajku Kobiet), publiczne noszenie białej róży lub np. świecy (zwłaszcza w okolicy budynku sądu), noszenie żółtej kamizelki (wzorem protestujących we Francji) po założenie koszulki pochodzącej ze sklepu z odzieżą patriotyczną; widoczne hasła "Bóg, honor i ojczyzna", upamiętnianie na nich Żołnierzy Wyklętych - wszystko to może stanowić opisane w uchwale KRS przewinienie dyscyplinarne sędziego.

A co "są lub mogą być"?

W kaskadowo spiętrzonych określeniach możliwości popełnienia wykroczenia zwraca też uwagę osobliwe sformułowanie, dotyczące niepożądanych przez KRS infografik i symboli: otóż w uchwale chodzi o te z nich, które "w sposób jednoznaczny SĄ LUB MOGĄ BYĆ identyfikowane" z partiami, związkami lub ruchami społecznymi. Nie dość więc, że używanie np. koszulki zaledwie MOŻE podważać zaufanie do bezstronności, ale też chodzi tylko o koszulki, które niekoniecznie SĄ, ale zaledwie MOGĄ BYĆ tak identyfikowane, choć identyfikacja ma być jednoznaczna.

Założenie brunatnej koszuli z pewnością jest lub może być jednoznacznie identyfikowane z ruchem faszystowskim, Czy zatem noszenie brunatnej koszuli podważa zaufanie do sędziego, czy tylko może je podważać? A jeśli tylko może - to czy podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej?

Jak na podstawie przedstawionej przez KRS interpretacji przepisów działać będą rzecznicy dyscyplinarni - określą więc oni sami. Jednoznaczność wykładni występuje w niej nie jako cecha, ale zaledwie słowo, którym jednak rzeczywistości nie da się zakląć i klarownie wyjaśnić.

Konsekwencje, czyli jak to obejść

Uchwalenie tego, co KRS nazwała wykładnią przepisów odbierane jest jako działanie, wymierzone w sędziów, publicznie noszących koszulki z napisem "KonsTYtucJA". Ta infografika składa się z charakterystycznego układu i użytej w nim czcionki, ich kolorystyki i wyróżnienia w słowie barwami białą i czerwoną jego cząstek JA i TY. Jeśli poważnie traktować wyjaśnienia, że KRS nie ma na myśli tępienia samego słowa "Konstytucja" (a trudno sobie wyobrazić, że o to jej chodziło), istnieje niemal nieograniczona liczba sposobów na "obejście" tak opisanego przepisu. Część z nich już się pojawiła w internecie;

- Zabronione jest zapisanie na koszulce całego słowa Konstytucja? Podzielmy je na poszczególne litery, umieszczone na osobnych koszulkach i ustawmy się w nich w odpowiedniej kolejności:


- Niedozwolona jest koszulkowa infografika wyróżniająca JA i TY? Można wyróżnić także ON, bo i takie słowo wchodzi w skład słowa Konstytucja:


- Nie wolno słowa Konstytucja pisać? Przedstawmy je jako samą grafikę, nawiązanie będzie wystarczająco czytelne, a odpowiedzialności nie będzie:



- Wolno słowo Konstytucja napisać, ale w inny sposób? Proszę bardzo:


Krajowa Rada Sądownictwa uchwalając i publikując wykładnię przepisów dotyczących etyki sędziowskiej niespecjalnie sędziów nastraszyła. Pobudziła za to ich wyobraźnię, w efekcie czego działania KRS w kilka dni zostały sprowadzone do absurdu, ośmieszone i zneutralizowane. Nie o to chyba chodziło, ale taki jest właśnie efekt.