Janicki o wojnie z bolszewikami: Gdybyśmy ją przegrali, nie byłoby niepodległej Polski

Problemy z interpretacją Bitwy Warszawskiej zaczęły się właściwie 19 sierpnia 1920 roku, gdy tylko ruszyliśmy do działań pościgowych. Było jasne, że zwyciężyliśmy, więc podjęto zażarte kłótnie nad tym, kto naprawdę zapewnił zwycięstwo - wspomniał.

"Cud nad Wisłą" to nie jest wcale pochwała, to nie jest określenie, które ma symbolizować skalę sukcesu, to jest atak pod adresem Piłsudskiego i dowódców wojsk z 1920 roku pokazujący, że rzekomo to nie ich talenty i nie ich plany doprowadziły do zwycięstwa, ale tylko interwencja boska. Te dyskusje toczące się przez całe dwudziestolecie, paraliżowały w pierwszych latach jakiekolwiek możliwości upamiętnienia, a potem prowadziły do pewnych fałszerstw, do manipulowania pamięcią historyczną - stwierdził.

Polska miała bardzo złą prasę. Już od listopada 1918 r. Piłsudskiego postrzegano de facto jako inną twarz komunizmu - mówił Kamil Janicki w internetowej części "Rozmowy w samo południe w RMF FM." Depesza, w której Piłsudski ogłaszał, nawet nie powstanie, ale istnienie państwa polskiego została zignorowana przez wszystkie mocarstwa zachodnie. Tylko Niemcy w pierwszych miesiącach zaakceptowały polską niepodległość, licząc na ustępstwa graniczne, na to, że Wielkopolska i Pomorze zostaną w ich obszarze - dodał historyk.

Janicki mówił też, jak mieszkańcy Warszawy reagowali na bitwę toczącą się na przedmieściach: Mamy wyobrażenie, że Polacy, gdy tylko dowiedzieli się o ofensywie bolszewickiej, natychmiast zgromadzili się pod jednym sztandarem. Sytuacja wcale nie była tak prosta. Ofensywa sowiecka rusza 10 czerwca - już od 8 czerwca trwa w Warszawie wielki strajk zakładów publicznych. Nie działają tramwaje, elektrownia, gazownia. I ten strajk trwa nadal, ofensywa wcale go nie przerywa. Przez cały miesiąc Warszawa jest kompletnie sparaliżowana. Podobne strajki wybuchają w innych miastach. Setki tysięcy Polaków w większym stopniu myślą o własnej biedzie, nędzy, problemach codziennego życia niż o wojnie. Warszawa budzi się do tej walki dopiero w lipcu.

Historyk wskazywał też, że nie wszystkie możliwości zostały wykorzystane. Niechętnie sięgano np. po wsparcie kobiet. Kobiety chciały brać udział w tej walce, natomiast w Warszawie nie chciano ich wykorzystywać, pokazywać, że kobiety tez mogą bronić ojczyzny. Zostały ustawione w ostatniej linii i miały, w razie przerwania wszelkich linii obrony, bronić Pragi. Natomiast już po bitwie, gdy doszło do działań pościgowych, kobiety też biorą w nich udział i są pamiętniki, w których można przeczytać o bolszewickich żołnierzach, którzy w wielkim zdumieniu wpadają w ręce kobiet, są przez nich ostrzeliwani i brani o niewoli - mówił Janicki.