Brudne "sprzęty kuchenne" jaskiniowców stanowią dowód na to, że nasi przodkowie produkowali mąkę i przetwarzali warzywa na posiłki już co najmniej 30 tys. lat temu - informuje "Proceedings of the National Academy of Sciences". Dotąd dobrze wiadomo było o stosowaniu różnych technik obróbki żywności w środkowym i górnym paleolicie.
Nowe odkrycie sugeruje natomiast, że ludzie współcześni żyjący jeszcze wcześniej (a może nawet Neandertalczycy) włączali do swojej diety o wiele więcej produktów roślinnych, niż dotąd sądzono.
Dowodem na to są prastare kamienie, które mogły służyć jako moździerz i tłuczki, analizowane przez Annę Revedin z Włoskiego Instytutu Prehistorii i Protohistorii i jej zespół. Znaleziska pochodziły z trzech stanowisk: włoskiej doliny Megello Valley, rosyjskiej doliny Pokrovsky i z południa czeskich Moraw. Wiadomo, że tysiące lat temu żyli tam nie tylko ludzie współcześni, ale i Neandertalczycy. Naukowcy sugerują, że co najmniej jedna z tych grup znała kulinarne tajniki, o które jej nie podejrzewamy.
Na narzędziach do obróbki żywności znaleziono szczątki ziaren skrobi, pochodzącej z kłączy, liści i nasion różnych gatunków dzikich roślin, m.in. pałek, podejźrzonu, przywrotnika, łopianu, sałaty, żyta, trybuli, jak również fragmenty jadalnych traw itp. Szczególnie popularna wydaje się być mąka wyrabiana z pałek, nieco przypominająca smakiem kukurydzę.
Naukowcy sądzą, że dawni ludzie zbierali akurat te rośliny, ponieważ były one dostępne w pobliżu ich obozowisk, były też duże i dobrze wyglądały. Obecnie rośliny te nie figurują w ludzkim menu, gdyż znamy gatunki, np. różnych zbóż, które dają o wiele większe plony.
Eksperymenty pokazały, że mąkę z tamtych roślin można mieszać z wodą i zrobić z niej coś w rodzaju podpłomyka pieczonego na gorących kamieniach - mówi Revedin. Możliwe też, że mąki używano do gotowania polewek.
Gotowanie dobrze wpływa na proces trawienia żywności, poprawia też smak skrobi - zauważa główna autorka badań. Jej zdaniem przetworzona żywność mogła sprzyjać również bardziej aktywnemu trybowi życia naszych przodków, zajmujących się zbieractwem i polowaniami. Mąka stała się bowiem źródłem pokarmu dającego dużo energii podczas wędrówek, wzbogacając "wartość odżywczą" podstawowych posiłków, najczęściej dostępnych populacjom wędrowców.
