European Rover Challenge - więcej niż konkurs łazików

W wyniku eliminacji jury konkursu wybrało do udziału we wrześniowym finale zawodów reprezentantów 12 krajów: Szwajcarii, Grecji, Czech, Indii, Niemiec, Turcji, Włoch, Bangladeszu, Hiszpanii, Egiptu, Wielkiej Brytanii i Polski. Listę finalistów otwiera pięć drużyn z najwyższym dorobkiem punktowym:

1. AGH Space Systems (Polska) - 82,67 pkt

2. STAR Dresden e.V. (Niemcy) - 81,75 pkt

3. Team DIANA (Włochy) - 80,75 pkt

4. Frankfurt Robotics Science Team (Niemcy) - 79,75 pkt

5. Project RED (Włochy) - 79,50 pkt

Zawody łazików planetarnych to niejedyna atrakcja, jaka czeka na odwiedzających wrześniowe wydarzenie. W programie ERC 2023 jak co roku przewidziano interesujące interdyscyplinarne debaty dot. przetrwania pierwszych astronautów w stałych bazach księżycowych przyszłości, ludzkiego osadnictwa na Czerwonej Planecie. Wśród prelegentów  spotkamy przedstawicieli NASA, Europejskiej Agencji Kosmicznej, a także firm sektora kosmicznego i międzynarodowych organizacji. Goście wydarzenia będą mogli także samemu poprowadzić łazik i wykonać nim zadanie na miarę prawdziwej misji marsjańskiej.

European Rover Challenge od 2014 roku gromadzi w Polsce studentów, młodych konstruktorów, naukowców oraz entuzjastów technologii. Jest to nie tylko największe w Europie, ale i jedno z najważniejszych międzynarodowych wydarzeń kosmicznych, które stanowi punkt spotkania młodych umysłów zafascynowanych nowymi technologiami i różnymi naukami, wspierającymi eksplorację kosmosu.

Hasło przewodnie "Inspirujemy nowe pokolenie" idealnie oddaje misję ERC, które jest jednocześnie edukacyjnym przedsięwzięciem i środkiem uświadamiającym społeczeństwu ogromne znaczenie kosmosu oraz rosnącej roli innowacyjnych nauki w naszym codziennym życiu. European Rover Challenge to most, łączący świat nauki, biznesu i sektora kosmicznego, który tworzy niepowtarzalną przestrzeń do wymiany wiedzy, doświadczeń i inspiracji. Jak przekonują organizatorzy,  ERC przyczynia się do rozwoju polskiej nauki.

Udział w ERC to po pierwsze ogromna szansa dla uczestników na rozwijanie praktycznych umiejętności w obszarach takich jak robotyka, geologia planetarna czy nauki ścisłe. Drużyny nie tylko projektują i budują funkcjonalne roboty, ale również uczą się jak skutecznie zarządzać projektem, rozwiązywać problemy oraz pracować w zespole. To właśnie te kompetencje są niezwykle cenne w dzisiejszym dynamicznym środowisku pracy.

European Rover Challenge ukazuje w przystępny sposób możliwości wykorzystania i przydatności nabytej wiedzy naukowej, poddając konfrontacji przewidywania i założenia oparte na niej z wynikami obserwacji, pomiarów i eksperymentów w trakcie kolejnych etapów projektu: projektowania, budowania oraz testowania łazików marsjańskich w realnych zadaniach terenowych oraz popularyzowanie nauk ścisłych i geologicznych wśród publiczności, poprzez ukazanie szerokiego spektrum wykorzystania nauki i wiedzy z tych dziedzin.

Wśród licznych przykładów wykorzystania istniejących metod naukowych i technik, popularyzowanych dzięki ERC znajdziemy:

· wykorzystanie nowych technik wytwarzania do podzespołów łazika (m.in. druk 3D przy użyciu materiałów plastikowych i metalicznych, optymalizacja topologiczna elementów mająca na celu maksymalne zmniejszenie masy, wytwarzanie standardowych podzespołów innymi metodami w celu zmiany ich własności lub uproszczenia konstrukcji łazika),

· wykorzystanie zdjęć cyfrowych geologicznie odwzorowanego fragmentu powierzchni Marsa w celu wyszukiwania miejsc interesujących z badawczego punktu widzenia, do których następnie udaje się łazik, żeby zobaczyć je z bliska. Wymaga to od zespołów wcześniejszego przygotowania z zakresu geologii ziemskiej oraz zrozumienia podstaw geologii planetarnej,

· automatyzację poruszania się po terenie Mars Yardu z użyciem technik takich jak przetwarzanie obrazów, pomiary przyspieszeń, pomiary magnetyczne, dane z urządzenia laserowego LIDAR czy też obraz z kamer wideo,

· automatyzację pozyskania i analizy próbek skalnych na pokładzie łazika. Wyniki analiz służą następnie do przygotowania raportu oraz sprawdzenia hipotezy naukowej stawianej przed rozpoczęciem zawodów. Samo pobieranie próbek wpływa na popularyzację m.in. mechaniki planetarnej oraz trybologii, które mają znaczący wpływ na działanie łazika i ramienia robotycznego, w związku z tym wymagają od zespołów przygotowania dot. aktualnego stanu badań z tych dziedzin,

· automatyzację działań serwisowych w otoczeniu o ograniczonym dostępie bez możliwości ingerencji człowieka, symulującym działania na odległych planetach i Księżycu.

Każdy wspomniany wyżej rodzaj automatyzacji na ERC wiąże się z implementacją najnowszych wyników badań w obszarze programowania, algorytmiki i sztucznej inteligencji.

Przygotowując tor marsjański, ekipa ERC przybliża zarówno studentom biorącym udział w zawodach, jak i publiczności zagadnienia, którymi zajmuje się geologia planetarna, inspirując do poznawania również tej dziedziny nauki. Publiczność ERC może poznać różne formy geologiczne powierzchni Marsa dzięki obecności posterów popularnonaukowych rozmieszczonych koło Mars Yardu wyjaśniających elementy obecne na torze oraz dzięki możliwości bezpośredniej rozmowy publiczności z jurorami naukowymi. Działania w obrębie przygotowania toru do zawodów promują nauki geologiczne. Całość projektu ma charakter interdyscyplinarny, w którym różne dziedziny nauki przenikają się, pokazując w przystępny sposób ich wzajemne zależności.

Projektowanie, przygotowanie toru marsjańskiego, jak i rozgrywane na nim zawody opierają się na najnowszych trendach w nauczaniu. Zaczyna się na uczeniu poprzez praktyczną realizację projektu w czasie pracy w grupie, a prowadzenie zawodów na specjalnie zaprojektowanym torze umożliwia rozwijanie zainteresowań, uczenie się od siebie nawzajem i rozwijanie umiejętności poszukiwania potrzebnych zasobów i mentorów.

Zawody pozwalają kolejnym rocznikom studentów, biorącym w nich udział, na wykorzystanie w praktyce wiedzy (z wielu wspomnianych dziedzin nauki), zdobytej na uczelniach i uzupełnienie jej o nowe umiejętności i doświadczenia. Możliwość wzięcia udziału w tym konkursie zachęca studentów do rozwijania swoich zainteresowań i testowania ich w praktyce. Prowadzi to do skierowania studentów na tory kariery w rozwijającej się właśnie polskiej branży kosmicznej.

Uczestnicy ERC po studiach rozpoczynają karierę w uznanych firmach i instytucjach naukowych m.in. w Centrum Badań Kosmicznych PAN i Instytucie Lotnictwa, Astronika, KP Labs, Creotech, Exatel). Zakładają także własne firmy w szeroko rozumianej branży kosmicznej (jak np. Leo Rover, czyli robot inspekcyjny wykorzystywany zarówno w rolnictwie, jak i przemyśle, stworzony przez członków drużyny z Politechniki Wrocławskiej) czy Photon (robot edukacyjny, absolwentów drużyny z Politechniki Białostockiej).

Co najważniejsze, ERC inspiruje do rozpoczęcia kariery naukowej w temacie związanym z badaniem i eksploracją kosmosu. Na polskich i zagranicznych uczelniach spotkamy dzisiaj wiele doktorantek i doktorantów oraz osoby już ze stopniem doktora, które jako studenci uczestniczyły w ERC.

Dla przykładu, współtwórca toru marsjańskiego, Piotr Król, otrzymał amerykańską nagrodę LPSC Career Development Award za wkład w badanie Marsa, a zawodowo zajmuje się szeroko pojętymi technologiami satelitarnymi i GIS, realizując projekty dla instytucji takich jak Europejska Agencja Kosmiczna i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Inna współtwórczyni toru marsjańskiego, Magdalena Baranowska, dzięki swojej działalności w jury ERC dostała się na prestiżowy staż studencki w ESA, gdzie współtworzyła treningi dla astronautów w przyszłych misjach kosmicznych, z których będzie mógł korzystać również polski astronauta ESA Sławosz Uznański. Student z AGH, Kamil Serafin, na co dzień pracujący w warszawskiej firmie GMV Innovating Solutions, budujące rozwiązania technologiczne dla sektor kosmicznego, bierze udział w profesjonalnych szkoleniach oraz realizuje projekty dla NASA i ESA.

Co istotne, European Rover Challenge nie skupia się jedynie na rywalizacji i osiągnięciach technicznych drużyn. Jest również źródłem wiedzy i inspiracji dla szerokiej publiczności. Organizatorzy podejmują działania mające na celu przedstawienie problemów nauki w sposób przejrzysty i zrozumiały oraz promowanie działań uzupełniających i wzbogacających teorie prezentowane w procesie edukacji.

Dlatego w ramach wydarzenia organizowane są prelekcje, warsztaty, pokazy filmów kosmicznych oraz spotkania z ekspertami z dziedziny astronautyki i technologii kosmicznych. Te działania pomagają społeczeństwu zrozumieć nie tylko znaczenie badań kosmicznych, ale także wpływ, jaki ma technologia kosmiczna na naszą codzienność.

To właśnie dlatego organizatorzy umożliwiają publiczności obserwującej zawody zadawać pytania drużynom i ekspertom, aby pomóc im zrozumieć zagadnienia dotyczące eksploracji kosmosu i nowych technologii, wykorzystywanych także w różnych dziedzinach życia codziennego. Takie działania nie tylko inspirują najmłodsze pokolenie do rozwijania swoich zainteresowań w dziedzinie nauk ścisłych. Z dyskusji prowadzonych w trakcie naszych zawodów wynika, że osoby w nich uczestniczące jako obserwatorzy albo wolontariusze, zakładają potem nowe koła naukowe lub zasilają istniejące na swoich uczelniach i w kolejnych latach sami przystępują do rywalizacji.

Popularyzacja nauki wymaga działań, które umożliwią prezentację wiedzy w zrozumiałej i dostępnej formie dla osób w każdym wieku, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci, młodzieży oraz studentów. Zakres tematyczny nauk, które popularyzuje European Rover Challenge, jest szeroki i skomplikowany, ale organizacja wydarzenia w interaktywnej formie poprzez wydzielenie Stref: Zawodów i Inspiracji - pozwala na zaprezentowanie tych treści w sposób przystępny i zrozumiały.

Interdyscyplinarne, popularnonaukowe rozmowy z ekspertami ze świata nauki w Strefie Inspiracji oraz pokazy technologiczno-naukowe są nieodłącznym elementem zawodów. Właśnie taka forma wydarzenia przyciąga publiczność w każdym wieku przekazując merytoryczne naukowe treści w sposób przejrzysty i zrozumiały. ERC zyskało również uznanie największych agencji kosmicznych (ESA, NASA), organizacji międzynarodowych (International Astronautical Federation - Międzynarodowa Federacja Astronautyczna), jako wydarzenie popularyzujące najnowsze osiągnięcia nauki i technologii wśród szerokiego grona odbiorców.

Obecnie ERC jest również ważnym elementem polskiej oferty sprowadzenia do Polski Międzynarodowego Kongresu Astronautycznego (International Astronautical Congress) do Poznania w 2026 roku. Inicjatywę tę popiera polski rząd na czele z Premierem Mateuszem Morawieckim, Ministerstwem Edukacji i Nauki oraz Ministerstwem Rozwoju i Technologii. ERC przez 9 lat stało się rozpoznawalną na świecie marką, dzięki której do Polski przyjeżdżają najwyższej klasy eksperci, by dzielić się swoją wiedzą ze studentami-zawodnikami i szeroką publicznością, powstają nowe projekty naukowe między uczelniami i przemysłem. Przez lata ERC miało zaszczyt gościć wiele wybitnych postaci związanych z podbojem kosmosu. Wśród nich znaleźli się tak wyjątkowi goście jak Steve Jurczyk i Robert Cabana, byli wiceszefowie NASA, Robert Zubrin, uznawany za ojca idei kolonizacji Marsa, Harrison Schmitt, astronauta NASA z księżycowej misji Apollo 17 oraz brytyjski astronauta Tim Peake. Ich obecność dodaje wydarzeniu niepowtarzalnego wymiaru, inspirując uczestników do marzeń o gwiazdach.

Rozwój technologii, w tym kosmicznych, zyskuje coraz większe znaczenie, efekty badań naukowych, związanych z kosmosem zaczynają być powszechnie używane we wszystkich aspektach życia. Coraz więcej uczelni dostrzega potrzebę otwierania kierunków opierających się na wysokich technologiach z zastosowaniem rozwiązań oraz rozumie potrzebę edukowania nowych pokoleń studentów. ERC pomaga przełamywać stereotypy, pokazuje potrzebę korzystania z technologii w życiu codziennym, oswaja z trwającą zmianą technologiczną i popularyzuje zarówno rozwiązania naukowe, ułatwiające funkcjonowanie, jak i potrzebę pogłębiania wiedzy w celu rozwoju oraz podnoszenia kwalifikacji.

Sposób, w jaki ERC popularyzuje naukę został niejednokrotnie doceniony i wzbudził zainteresowanie takich organizacji i uczelni jak Polska Agencja Kosmiczna, Politechnika Świętokrzyska, AGH, Politechnika Poznańska, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Warszawski, CBK PAN, Centrum Nauki Kopernik, Europejski Uniwersytet Kosmiczny UNIVERSEH, polska Sieć Uczelni Kosmicznych, Śląski Festiwal Nauki oraz uczelni zagranicznych, m.in. Politechniki Turyńskiej, International Space University, King's College London, University of Basel, czy Ben Gurion University of the Negev, których naukowcy wielokrotnie brali udział zarówno w strefie pokazów, jaki i panelach dyskusyjnych i prelekcjach. Wartość popularyzacji projektu została wielokrotnie w ubiegłych latach doceniona m.in. również przez Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Rozwoju, czy Związek Pracodawców Sektora Kosmicznego, które udzielały patronatu nad ERC.

Europejska Fundacja Kosmiczna jako organizator ERC, jest członkiem założycielem Forum Organizatorów Polskich Festiwali Nauki. ERC otrzymało specjalne wyróżnienie Europlanet Prize for Public Engagement 2022 przyznawane za popularyzację nauki i społeczny wymiar projektu. W uzasadnieniu doceniono wydarzenie "...za niezwykłe osiągnięcie zespołu wysoce zmotywowanych osób do stworzenia ogromnego corocznego wydarzenia ERC, które umieszcza Polskę na mapie społeczności popularyzatorów nauk związanych z badaniami Układu Słonecznego".

European Rover Challenge to nie tylko konkurs techniczny, ale także inspirujące wydarzenie edukacyjne, które łączy w sobie naukę, innowacje i pasję. To miejsce, gdzie młodzi ludzie mają okazję nie tylko sprawdzić swoje umiejętności w praktyce, ale także wcielić się w rolę przyszłych liderów dziedziny kosmicznej i technologicznej. ERC nie tylko przyczynia się do promowania nauki i technologii, ale również umacnia pozycję Polski jako aktywnego gracza na międzynarodowej arenie eksploracji kosmosu, przyczyniając się nie tylko do rozwoju zaawansowanych technologii, ale także mając wpływ na kształt edukacji w dziedzinach około-kosmicznych i co najważniejsze dając dostęp do nauki szerokiemu gronu odbiorców.

_{Na podstawie materiału organizatora ERC}