Blisko pół tysiąca nieznanych fotografii z Kresów, wykonanych w czasach II Rzeczpospolitej znajdzie się w albumie wydanym przez Narodowe Archiwum Cyfrowe. Publikacja, która jak zapewniają jej autorzy - pozwala zanurzyć się w klimat oraz wielokulturowość tych niezwykłych terenów - będzie miała swoją premierę w czwartek. Już dziś udało nam się jednak zajrzeć do jego cyfrowej wersji.
Album pod tytułem "Kresy" w wersji drukowanej będzie ważył ponad 3 kilogramy. W tej niezwykłej księdze dostępne będą nie tylko fotografie, ale także ich szczegółowe opisy, wraz z informacjami o miejscach, w których zostały wykonane. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów NAC, a autorami sporej części z nich są uznani fotoreporterzy, pracujący dla ówczesnego, największego w II RP wydawnictwa prasowego - Kuriera Codziennego.
Znajdujące się w nim zdjęcia zostały starannie wyselekcjonowane, aby jak najwierniej oddać ich wyjątkowość, niepowtarzalność oraz koloryt kulturowy tamtych terenów okresu dwudziestolecia międzywojennego. Album ukazuje panoramy miast i wsi, postaci związane z życiem publicznym i kulturalnym, sceny z codzienności, momenty pracy i świętowania, a także różnorodne pejzaże charakterystyczne dla poszczególnych województw kresowych - informuje Narodowe Archiwum Cyfrowe w zapowiedzi wydawnictwa.
W albumie znajdują się m.in. fotografie z ulic Lwowa, kiedy w 1932 roku rozgrywano tam Grand Prix automobili w wyścigu ulicami miasta. Oprócz ówczesnych maszyn wyścigowych, widać na nich także publiczność - jak ubierali się mieszkańcy, jakie mieli zwyczaje.
Najbardziej zależało nam na tym, żeby pokazać codzienność i zwykłych ludzi. W tym albumie nie ma gwiazd, nie ma ludzi z pierwszych stron gazet - tłumaczy Monika Mossakowska-Biało z Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Obrazy zebrane w albumie pokazują też m.in. wileńskie Kaziuki, targ z ceramiką na Rynku w Wiśniowcu, transport koni rzeczną łodzią na Polesiu czy grupę Hucułów w strojach etnicznych. To jednak tylko kilka przykładów z tego kilkusetstronicowego zbioru. Z publikacji wyłania się też obraz wielokulturowej i zróżnicowanej etnicznie II Rzeczpospolitej.
Mamy tutaj zdjęcia różnych grup wyznaniowych i etnicznych. Na zdjęciach widzimy Żydów, katolików, prawosławnych, Karaimów, wyznawców islamu, staroobrzędowców. To są wspólnoty, które żyły obok siebie - wyjaśnia Monika Mossakowska-Biało.
Na jeszcze innej fotografii widać grupę dzieci, która próbuje wypchnąć z błota samochód osobowy. Obecność takich pojazdów, zwłaszcza na wsiach, była wówczas czymś niezwykłym.
Zaraz po deszczu widać mokre błoto. Jest to samochód wypychany przy udziale oczywiście też pewnie lokalnych mieszkańców. Natomiast należy on do fotografa Henryka Poddębskiego, który podróżował tym samochodem. Zrobił to zdjęcie. Fotografie z tej podróży znajdą państwo też w tym albumie - dodaje rozmówczyni RMF FM.
Oficjalna premiera albumu odbędzie się w czwartek, 19 grudnia o godz. 13:00 w warszawskim OCH-Teatrze. Publikacja, ale też jej zawartość w formie cyfrowej, będzie dostępna darmowo dla wszystkich chętnych.
Została wydana w wersji polskiej i angielskiej i dostępna będzie w wersji papierowej oraz jako bezpłatny e-book (PDF) na stronie www.nac.gov.pl.
