Uchwałą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 października 2021 r. ustanowiono roku 2022 Rokiem Wandy Rutkiewicz. W maju 2022 roku minęło trzydzieści lat od śmierci Wandy Rutkiewicz. W 30. rocznicę śmierci Wandy Rutkiewicz Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddał hołd jednej z najwybitniejszych himalaistek świata. Na 27. Festiwalu Górskim im. Andrzeja Zawady w Lądku-Zdroju odbył się panel poświęcony tej wyjątkowej osobie.
Wielka postać światowego himalaizmu, pierwsza zdobywczyni Mount Everest i K2, a jednocześnie postać niezwykle złożona, czasem kontrowersyjna, według uczestniczek panelu wielowymiarowa. Anna Kamińska, autorka biografii pt. "Wanda" potwierdza, że gdyby nie jej cechy, to nie byłoby jej sukcesów i dziś nie rozmawialibyśmy o Wandzie. Trwają prace nad dokumentem poświęconym Wandzie Rutkiewicz. Eliza Kubarska, reżyserka filmu dotarła do wyjątkowych, nieznanych dotąd nagrań audio, filmów i dokumentów przekazanych przez rodzinę himalaistki. Film ma być gotowy w przyszłym roku. Dla Wandy liczył się cel - mówi Daria Sieracka, założycielka Fundacji Wandalistki, której celem jest propagowanie dokonań Wandy Rutkiewicz. "Ona przebijała kamienny sufit, miała podwójnie pod górkę, musiała się przebijać w zdominowanym przez mężczyzn himalajskim świecie" - mówi szefowa Fundacji.
Monika Witkowska, która jako druga Polka po Wandzie Rutkiewicz weszła w tym roku na K2, potwierdza, że cele sportowe Wandy, nie zawsze pokrywały się z celami grupy, z którym realizowała swoje wyprawy. Smutne jest to -podkreśla himalaistka- że Wanda jest mało znana na świecie, Znany jest Kukuczka, Wielicki, czasem ktoś tylko wymienia nazwisko Rutkiewicz, najczęściej przekręcone jako Rutkowska.
Wanda pozostawiła po sobie zagadkę jej śmierci. Zginęła wchodząc na Kanczendzongę (8586 m n.p.m.) w maju 1992 roku realizując swój projekt "Karawana marzeń" - zdobycie pozostałych ośmiu ośmiotysięczników w 2 lata. Jej ciała nigdy nie znaleziono. Przez wiele lat krążyły opowieści, że może himalaistka może przeżyła, zeszła na stronę tybetańską i zaszyła się gdzieś w buddyjskim klasztorze. Sąd w Polsce oficjalnie uznał, że Wanda Rutkiewicz zginęła 13 maja 1992 roku. W 30.rocznicę jej śmierci Fundacja Wandalistki organizuje w październiku b.r. wyprawę 14 polskich alpinistek do bazy pod Kanczendzongą. Cel - upamiętnienie najsłynniejszej polskie himalaistki.
"Na podstawie historii Wandy Rutkiewicz możemy się wiele dobrego nauczyć" - pisze w swojej książce Krzysztof Wielicki. Eliza Kubarska, twórczyni filmu dokumentalnego o Wandzie Rutkiewicz celnie podsumowała tę tragiczną postać cytując jedną z osób znających Wandę: "Jeśli jesteś na szczycie, to nie brakuje ci tylko tlenu, ale także przyjaciół".
Festiwal górski w Lądku-Zdroju trwa do 11 września 2022.
Więcej na www.festiwalgorski.pl.
