Zabytkowy, niszczejący od wielu lat budynek Elektrociepłowni Szombierki w Bytomiu (woj. śląskie) ma szansę na ratunek. Od obecnego prywatnego właściciela, spółki Rezonator kupiła go Grupa Arche, która ma doświadczenie w rewitalizacji obiektów postindustrialnych. Jeszcze w tym roku, inwestor ma zabezpieczyć obiekt przed dalszą degradacją.
Wiem, jak postępuje degradacja takich obiektów w okresie zimowym, a tam mieliśmy do czynienia w ostatnich latach - nie boję się tego powiedzieć - z rozkradaniem tego budynku, z pełną dewastacją i brakiem kontroli. Wszystko zmierzało do tego, by ten obiekt się zawalił. Jestem przekonany, że teraz ten proces zostanie zatrzymany. Mam informację, że już są rozmowy z wojewódzkim konserwatorem zabytków, jak zabezpieczenia mają być zrobione, więc myślę, że ta zima dla tego obiektu - ale nie ukrywam, że też dla mnie - będzie już spokojniejsza - mówi prezydent Bytomia Mariusz Wołosz.
Grupa Arche kupiła Elektrociepłownię Szombierki za 10 mln zł. Nowy właściciel zapowiada, że po rewitalizacji budynek będzie pełnił m.in. funkcje edukacyjne, kulturalne, hotelowe i gastronomiczne. Ma to być też miejsce ogólnodostępne, w którym każdy będzie mógł poznać historię budynku nazywanego katedrą industrialu.
Teoretycznie od nas zależy reszta, czekamy bowiem na Krajowy Plan Odbudowy, na Fundusz Sprawiedliwej Transformacji. Mam nadzieję, że się tego doczekamy. My jesteśmy wytrwali w tym wszystkim, zabezpieczymy obiekt, który w końcu otrzyma drugie życie i będzie pełnił zupełnie nowe funkcje - podkreśla Władysław Grochowski, Prezes Arche SA.
W komunikacie na swojej stronie internetowej firma zaznacza, że ma bardzo duże doświadczenie w rewitalizacji tego typu obiektów. Przykładem może być zrewitalizowana fabryka Cukrownia Żnin.
Najważniejszy jest pomysł, ale my nieźle sobie radzimy z takimi obiektami i tu też sobie dobrze poradzimy. Pomysł jest. Stawiamy głównie na cele kulturalne, oczywiście planujemy także hotel, strefę konferencyjną i targową, a także gastronomię na przestrzeni około 5000 metrów kwadratowych. Sam w sobie obiekt jest “miastotwórczy" - dodaje Władysław Grochowski.
Budynek Elektrociepłowni Szombierki ma ponad 100 lat i ciekawą historię. Został zaprojektowany przez sławnych architektów, Georga i Emila Zillmannów, którzy są również autorami projektów m.in. zabytkowego osiedla Nikiszowiec w Katowicach.
W Bytomiu zaprojektowali także jeden z budynków kopalni Rozbark oraz piękny budynek dyrekcji dawnych zakładów Orzeł Biały, które znajdowały się przy ul. Siemianowickiej, a więc kilka tych obiektów w Bytomiu mamy, ale największy to właśnie budynek najpierw elektrowni, a później Elektrociepłowni Szombierki - mówi historyk Tomasz Sanecki.
Budynek EC Szombierki został oddany do użytku 29 listopada 1920 r. Obiekt jest monumentalny, uwagę przyciąga m.in. wieża zegarowa. Znajduje się tam zegar marki Siemens und Halske. Jest to do dzisiaj drugi, największy czasomierz na terenie naszego kraju. Jedna wskazówka waży ok. 100 kg. Kilka lat temu zegar został ponownie uruchomiony, był podświetlony, było go widać z daleka, ponieważ EC Szombierki jest miejscem szczególnym i charakterystycznym, widocznym praktycznie z każdego miejsca w Bytomiu - opowiada Tomasz Sanecki.
W czasie II wojny światowej, oddziały Armii Czerwonej ogołociły elektrownię z najważniejszych urządzeń. Polacy dość szybko przywrócili działalność zakładu. W latach 40. zapadła decyzja o rozbudowaniu elektrowni. Bytom będący miastem węgla i stali zaczął się dynamicznie rozwijać. Powstawały nowe osiedla. W latach 60. podjęto decyzję o utworzeniu elektrociepłowni. Wytwarzała więc nie tylko prąd, ale także ciepło dla największych osiedli na terenie miasta. Zasilała tez największe zakłady przemysłowe, m.in. dwie huty, siedem kopalń, wiele fabryk - mówi historyk.
W latach 90. restrukturyzacja przemysłu dotknęła także EC Szombierki. Najpierw zakład przestał produkować prąd, a w 2011 r. ostatecznie zakończył swoją działalność. Dwa lata później EC Szombierki została wpisana na listę zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
