Odwiedzamy Śląską Fabrykę Materiałów Wybuchowych produkująca wynalazek Alfreda Nobla od prawie 150 lat. Szwed wynalazł i opatentował dynamit w 1867 roku. Śląska Fabryka Materiałów Wybuchowych w Bieruniu w oparciu o patent Nobla zaczęła produkcję cztery lata później w 1871. Lokalizacja nieprzypadkowa - w samym centrum zagłębia górniczego. Była to ósma fabryka dynamitu na świecie.

Dziś należące do KGHM Polska Miedź zakłady Nitroerg S.A. są jednym z pięciu produkujących dynamit w Europie. Dzieje się to już nie w samym Bieruniu, a Krupskim Młynie - do drugiej z fabryk Nitroergu przeniesiono również produkcję materiałów wybuchowych na bazie nitrogliceryny dla górnictwa węglowego.

Szwed bez dynamitu chodzi...

Największym odbiorcą tego klasycznego materiału wybuchowego jest Skandynawia - Finlandia, Norwegia i Szwecja, przy czym kraj Nobla fabryki dynamitu na swoim terytorium już nie ma.

O tym co produkuje się w Bieruniu i Krupskim Młynie, jak Alfred Nobel ujarzmił nitroglicerynę, jak bardzo zmienił się sposób produkcji dynamitu rozmawiamy ze Sławomirem Kwiatkowskim - dyrektorem do spraw produkcji i handlu, członkiem zarządu zakładów Nitroerg S.A. Zaczynamy "filmowo" przypominając amerykański thriller z 1977 roku, "Cena Strachu" z nitrogliceryną i dynamitem w roli głównej...

Do kontrolnych eksplozji mieszkańcy Bierunia zdążyli się przyzwyczaić - choć nie detonuje się tu już ładunków dynamitowych. W Bieruniu w tej chwili produkowane są nowoczesne emulsyjne materiały wybuchowe, przewrotnie nazywane "bezpiecznymi", które mogą być wykorzystywane w kopalniach metanowych i na pokładach, gdzie utrzymuje się wysokie stężenie pyłu węglowego. 

Do tego materiały inicjujące i zapalniki, ale je również trzeba przetestować. Dlatego fabryka materiałów wybuchowych Nitroerg w Bieruniu prowadzi kontrolowane eksplozje doświadczalne. Niemal każdego dnia od 9:30 do 12:00 - mówi dyrektor Zakładu Materiałów Wybuchowych Nitroerg S.A. W ten sposób testuje swoje wyroby - losowo, każdego dnia dobierając materiały do próby parametrów strzałowych.

Linia produkcyjna dynamitu bardzo zbliżona jest do linii produkcyjnych stosowanych w przemyśle spożywczym. Specjaliści z fabryki w Bieruniu porównują ją do hybrydy piekarni z masarnią - mieszalniki, gniotowniki, walce, maszyny tnące, klipsiarki, nabojarki. Jak działa ich ostateczny produkt? Przekonujemy się na terenie placu strzelań laboratorium kontrolnego.

Nobel w Bieruniu

Śląski Bieruń ma Plac Alfreda Nobla, ale też Alfred Nobel ma tam jedyny swój pomnik w Polsce. Urodzony w Sztokholmie szwedzki wynalazca dynamitu w Bieruniu usiadł w fotelu na placu swojego imienia, ale zgubił rękawiczkę... historię pomnika przybliżył nam Krzysztof Maciejczyk, rzecznik prasowy Nitroerg S.A.


Opracowanie: