Eksperci są zgodni - w zapobieganiu rozprzestrzeniania się koronawirusa szczególnie istotna jest jego diagnostyka. Liczba przeprowadzonych testów znacząco wpływa nie tylko na wykrywalność, ale również pozwala skutecznie izolować zakażonych i ograniczyć liczbę nowych zachorowań. Obecnie w diagnostyce koronawirusa wykorzystywane są testy antygenowe, molekularne i serologiczne. Jak działają i czym się różnią? Który jest najszybszy i najskuteczniejszy?

Sposób testowania na obecność wywoływanej koronawirusem choroby Covid-19 został określony w tymczasowym rozporządzeniu WHO. Wskazaniem do wykonania testu może być kontakt z osobą zakażoną koronawirusem lub objawy takie jak: podwyższona temperatura, kaszel, duszności i kłopoty z oddychaniem.  

Obecnie do diagnostyki koronawirusa wykorzystywane są trzy rodzaje testów: antygenowy, molekularny i serologiczny. Czym się różnią? Który z nich jest najskuteczniejszy i najszybszy? Specjalnie dla Was szukaliśmy odpowiedzi na te pytania.

Testy molekularne (genetyczne)

Testy genetyczne są podstawowym rodzajem testów zalecanych przez WHO, pozwalających wykryć zakażenie koronawirusem. Technika, którą wykonywane są badania, pozwala na wykrycie RNA koronawirusa w próbce pobranej od pacjenta.

Od pacjenta pobierana jest próbka śliny lub wymaz nosowo-gardłowy. Czasem pojawia się wskazanie do pobrania próbki z krwi, stolca lub moczu.

Testy genetyczne cechują się wysoką skutecznością, jednak często konieczne jest ich powtórzenie w celu potwierdzenia wyniku. Dużym minusem jest również długi czas oczekiwania na wyniki, które mogą być znane dopiero nawet po kilkudziesięciu godzinach.

Testy serologiczne (immunologiczne)

Testy serologiczne służą do wykrywania przeciwciał zwalczających koronawirusa. Wyniki takiego testu otrzymuje się z próbki krwi pobranej od badanego pacjenta. Testy serologiczne są szybsze i mniej skomplikowane niż testy genetyczne.

Test serologiczny wykrywa przeciwciała, które powstały po kontakcie organizmu z koronawirusem. Osoby, które chorowały na Covid-19, są seropozytywne, co oznacza, że ich organizm wytworzył przeciwciała po przebytej już chorobie. Wynik ujemny nie daje gwarancji, że badana osoba nie jest chora. Przeciwciała pojawiają się dopiero po kilku tygodniach od chwili zakażenia.

Z uwagi na wykrywalność przebytej już choroby, testy serologiczne traktowane są jako testy uzupełniające diagnostykę koronawirusa. Cały czas jednak trwają badania nad udoskonaleniem testów.


Szybkie testy antygenowe

Badanie tzw. szybkim testem antygenowym polega na wykrywaniu białek koronawirusa w wymazie pobranym z nosa i gardła - mówi dr Paweł Grzesiowski. To trzeci rodzaj badań diagnostycznych w chorobie COVID-19, jednak wciąż nie znana jest czułość ani swoistość testów sprowadzonych do Polski. Trwa walidacja szybkich testów sprowadzonych do Polski.


Testy antygenowe (białkowe) są przede wszystkim szybkie. Wynik testu można otrzymać już po kilkudziesięciu minutach. Testy nie wykrywają jednak obecności genów koronawirusa w pobranej od pacjenta próbce, a obecność białka.

Dr Paweł Grzesiowski ze Szkoły Zdrowia Publicznego CMPK podkreślił, że niezwykle ważna jest walidacja testów antygenowych. Ich skuteczność i czułość wymaga dokładnego sprawdzenia. Osoby, na których sprawdzana będzie skuteczność testów antygenowych, powinny zostać poddane równocześnie testom molekularnym. Tylko takie porównanie wyników pozwoli na wiarygodne potwierdzenie skuteczności testów antygenowych.

Ile testów wykonuje się w Polsce?

Polska jest na 22. miejscu spośród 27 europejskich krajów pod względem ilości testów wykonanych na milion mieszkańców - wynika z analizy serwisu Euractiv. Ostatnie miejsca zajmują Francja, Węgry, Rumunia, Grecja i Bułgaria.

Do niedzieli 26 kwietnia, w Polsce pobrano 278 994 próbek na obecność koronawirusa. 11 273 testów dało pozytywną diagnozę. W przeliczeniu na 1 milion mieszkańców przeprowadzonych zostało 7 327. To 22. wynik w unijnej dwudziestce siódemce.

Liczba testów na koronawirusa przeprowadzana w Unii Europejskiej
1. Malta – 63 371 testów / 1 mln osób (wykonano 27 981 testów, Malta liczy 493 559 osób)
2. Luksemburg – 61 526 testów / 1 mln osób (wykonano 38 514 testów, Luksemburg liczy 613 894 osób)
3. Litwa – 36 347 testów / 1 mln osób – łącznie 98 948 testów
4. Cypr – 36 064 testy / 1 mln osób – łącznie 43 542 testy
5. Estonia – 35 680 testów / 1 mln osób – łącznie 47,3 tys. testów
6. Portugalia – 32 414 testy / 1 mln osób – łącznie 330 512 testów
7. Włochy – 28 245 testów / 1 mln osób – łącznie 1 707 743 testy
8. Irlandia – 25 785 testów / 1 mln mieszkańców – łącznie 127 319 testów
9. Niemcy – 24 738 testów / 1 mln osób – łącznie 2 072 669 testów
10. Austria – 24 549 testów / 1 mln osób – łącznie 221 098 testów
11. Łotwa – 24 251 testów / 1 mln osób – łącznie 45 743 testy
12. Dania – 23 607 testów / 1 mln osób – łącznie 136 738 testów
13. Słowenia – 23 175 testów / 1 mln osób – łącznie 48,2 tys. testów
14. Hiszpania – 19 896 testów / 1 mln osób – łącznie 930 230 testów
15. Czechy – 19 676 testów / 1 mln osób – łącznie 210 705 testów
16. Belgia – 16 313 testów / 1 mln osób – łącznie 189 067 testów
17. Finlandia – 14 041 testów / 1 mln osób – łącznie 77 800 testów
18. Słowacja – 12 105 testów / 1 mln osób – łącznie 66 089 testów
19. Holandia – 11 319 testów / 1 mln osób – łącznie 193 950 testów
20. Szwecja – 9 357 testów / 1 mln osób – łącznie 94 500 testów
21. Chorwacja – 7 530 testów / 1 mln osób – łącznie 30 913 testów
22. Polska – 7 372 testy / 1 mln osób – łącznie 278 994 testy
23. Francja – 7 103 testy / 1 mln osób – łącznie 463 662 testy
24. Rumunia – 6 583 testy / 1 mln osób – łącznie 126 645 testów
25. Węgry – 6 574 testy / 1 mln osób – łącznie 63 505 testów
26. Grecja – 6 053 testy / 1 mln osób – łącznie 63 087 testów
27. Bułgaria – 3 886 testów / 1 mln osób – łącznie 27 000 testów


Względnie niska liczba przeprowadzonych testów może determinować to, że rzeczywista liczba osób zakażonych koronawirusem w kraju jest znacznie wyższa, niż wskazują na to oficjalne dane.

W Polsce koronawirusem zakażonych są obecnie 11 273 osoby z czego 524 zmarły.