Sejm odrzucił wszystkie 14 poprawek senackich do nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym. Nowela trafi teraz do prezydenta Andrzeja Dudy. Znowelizowana ustawa - zdaniem PiS - ma doprowadzić do odblokowania dla Polski funduszy z Krajowego Planu Odbudowy.

Za odrzuceniem poprawek wniesionych przed tygodniem przez Senat zagłosowało 233 posłów, 207 było przeciw, a 12 osób wstrzymało się od głosu.

Sejm uchwalił nowelizację ustawy o Sądzie Najwyższym 13 stycznia. Według jej autorów, posłów PiS, nowela ta ma wypełnić kluczowy "kamień milowy" dla odblokowania przez Komisję Europejską pieniędzy na Krajowy Plan Odbudowy.

Zgodnie z nowelizacją w wersji uchwalonej przez Sejm, która ostatecznie trafi do prezydenta, sprawy dyscyplinarne i immunitetowe sędziów miałby rozstrzygać Naczelny Sąd Administracyjny, a nie - jak obecnie - Izba Odpowiedzialności Zawodowej SN. 

NSA ma przejąć także m.in. kompetencje do rozstrzygania tzw. spraw immunitetowych sędziów wszystkich sądów. Nowela przewiduje też zasadnicze zmiany dotyczące tzw. testu niezawisłości i bezstronności sędziego, którymi też miałby częściowo zajmować się NSA.

Senackie poprawki znacząco przekształcały nowelizację - zakładając zniesienie Izby Odpowiedzialność Zawodowej SN i przeniesienie rozpatrywania spraw dyscyplinarnych - m.in. sędziów, prokuratorów, adwokatów, notariuszy i radców prawnych - do Izby Karnej SN. Zgodnie z tymi poprawkami, do Izby Karnej trafiłyby także sprawy immunitetowe sędziów i prokuratorów. 

Ponadto na mocy tych poprawek, orzeczenia wydane przez poprzedniczkę Izby Odpowiedzialności Zawodowej - Izbę Dyscyplinarną SN - uznano by za nieważne i pozbawione skutków prawnych, a toczące się postępowania wszczęte w tej izbie zostałyby umorzone. W poprawkach zaproponowano, żeby z wnioskiem o przeprowadzenie "testu bezstronności" mogli wystąpić też poszczególni sędziowie, a nie tylko składy sędziowskie.

Komentarz Komisji Europejskiej: Przeanalizujemy ustawę o SN, gdy stanie się ostateczna

"Nowy projekt ustawy o sądownictwie przygotowany przez polski rząd w grudniu 2022 r. jest ważnym krokiem w kierunku wypełnienia zobowiązań wynikających z polskiego Krajowego Planu Odbudowy" - przekazało korespondentce RMF FM z Brukseli Katarzynie Szymańskiej-Borginon biuro prasowe Komisji Europejskiej po decyzji Sejmu w sprawie senackich poprawek do ustawy o SN.

"Nie będziemy komentować każdego etapu procesu legislacyjnego. Jak już powiedzieliśmy, będziemy nadal uważnie śledzić kolejne etapy trwającego procesu przyjmowania, a następnie przeanalizujemy ustawę, gdy stanie się ona ostateczna i przekazana Komisji. Pozostajemy w kontakcie z polskimi władzami, aby zapewnić pełną zgodność polskiego ustawodawstwa z zobowiązaniami podjętymi w ramach Krajowego Planu Odbudowy w zakresie niezawisłości sądów" - dodano w komentarzu biura prasowego KE.

"Ważne będzie, aby ostateczna ustawa (o Sądzie Najwyższym - przyp. red.) podniosła standardy zarówno w zakresie ochrony sądowej, jak i niezawisłości sędziowskiej" - brzmi komentarz.

Rzecznik SN: Konstytucyjność nowelizacji ustawy wciąż budzi zasadnicze wątpliwości

Dobrze się stało, że jaskrawie gwałcące Konstytucję poprawki Senatu zostały odrzucone. Nie zmienia to jednak zasadniczej opinii na temat nowelizacji, której konstytucyjność wciąż budzi zasadnicze wątpliwości - powiedział w komentarzu dla PAP sędzia Aleksander Stępkowski, rzecznik SN.

Podkreślił, że SN czeka teraz na decyzję prezydenta. Ufamy, że znajdzie w niej wyraz troska o integralność ładu konstytucyjnego Rzeczpospolitej, w tym również troska o dobro wymiaru sprawiedliwości - dodał sędzia Stępkowski.

Szef gabinetu prezydenta Paweł Szrot zapytany, kiedy można spodziewać się decyzji Andrzeja Dudy ws. zmienionej ustawy o SN, odparł: Teraz, gdy już nie ma wątpliwości, że kształt ustawy się nie zmieni i przybrał w parlamencie postać ostateczną, można powiedzieć, że prezydent poinformuje o swojej decyzji w jej sprawie w najbliższym czasie.

Od chwili przedstawienia mu ustawy, prezydent ma 21 dni na podjęcie decyzji - może ją podpisać, zawetować lub skierować do Trybunału Konstytucyjnego.