Prezydent Andrzej Duda zwrócił się do polskiego rządu o zapewnienie ochrony przed aresztowaniem premierowi Izraela Benjaminowi Netanjahu, jeśli weźmie on udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz - poinformowała agencja Bloomberg, na którą powołał się portal Times of Israel. Informację tę potwierdziła w studiu PAP szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka.
Portal, powołując się na informacje agencji Bloomberg, przekazał, że prezydent Andrzej Duda przesłał premierowi Donaldowi Tuskowi list, w którym stwierdził, że władze powinny zagwarantować "niezakłócony pobyt" Benjamina Netanjahu w Polsce. Jako argument przywołał "absolutnie wyjątkowe okoliczności" tego wydarzenia.
Obchody rocznicy wyzwolenia nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz zaplanowano na 27 stycznia. Rzecznik Netanjahu powiedział w poniedziałek, że nie otrzymał on żadnego zaproszenia.
Agencja Bloomberg przypomniała, że izraelski premier podlega nakazowi aresztowania wydanemu przez Międzynarodowy Trybunał Karny w związku z oskarżeniem o zbrodnie wojenne w Strefie Gazy. Trybunał wydał ten nakaz w listopadzie ub. roku.
Hamas najechał Izrael w październiku 2023 r., zabijając około 1,2 tys. Izraelczyków i uprowadził ok. 250 zakładników do Strefy Gazy. W rezultacie rozpoczętej wówczas wojny zginęło dotąd ok. 45,5 tys. Palestyńczyków - twierdzi kierowane przez Hamas ministerstwo zdrowia.
Prośba Dudy może postawić polski rząd w niezręcznej sytuacji - zauważył Bloomberg. Jako sygnatariusz traktatu ustanawiającego MTK Polska jest zobowiązana do przestrzegania jego orzeczeń. Oznacza to gotowość do pociągnięcia do odpowiedzialności oskarżonych o zbrodnie.
W liście do Tuska Duda wyraził przekonanie, że rząd będzie w stanie "opracować odpowiednią formułę", aby dać Netanjahu gwarancje, które pogodziłyby poszanowanie prawa międzynarodowego ze znaczeniem wyzwolenia Auschwitz.
W czwartek w Studiu PAP szefowa Kancelarii Prezydenta Małgorzata Paprocka powiedziała, że każda osoba z Izraela, a także przedstawiciel jego władz, "powinien mieć możliwość - jeżeli ma taką wolę - wzięcia udziału w tym wyjątkowym wydarzeniu (80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz - przyp. red.)". Wszelkie instrumenty związane z zapewnieniem możliwości pobytu premiera, czy każdego innego przedstawiciela państwa (...) ze względu na podległość służb są w rękach premiera i Rady Ministrów - dodała Paprocka.
Według relacji Paprockiej, Kancelaria Prezydenta czeka na reakcję ze strony rządu.
MSZ nie miało dotąd informacji, by premier Izraela Benjamin Netanjahu wybierał się na obchody 80. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz - przekazał rzecznik MSZ Paweł Wroński. Po drugie, Polska jest krajem bezpiecznym, a każdemu przywódcy przebywającemu do Polski przysługuje ochrona przyznawana przez MSWiA - powiedział PAP Wroński, pytany o tę sprawę.
Dopytywany, czy planowana jest odpowiedź dla prezydenta - czy to ze strony MSZ czy też premiera Donalda Tuska - Wroński zaznaczył, że resort "nie za bardzo może wypowiedzieć się na temat rzeczy, której nie ma, a o której pisze pan prezydent", ani na temat ewentualnej odpowiedzi, bo nie jest adresatem pisma. Ono skierowane jest do rządu, do premiera - zauważył.
Muzeum Auschwitz poinformowało w środę, że dziesięć delegacji państwowych, w tym polska, potwierdziło już udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz. Na czele delegacji staną koronowane głowy i prezydenci. Najważniejszymi gośćmi na ceremonii rocznicowej będą byli więźniowie niemieckich obozów. Organizatorzy spodziewają się, że z różnych zakątków świata przyjedzie ich kilkudziesięciu.
Główna ceremonia odbędzie się późnym popołudniem 27 stycznia w specjalnym namiocie rozłożonym nad bramą do byłego obozu Auschwitz II-Birkenau. Honorowy patronat nad obchodami objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 roku, aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz wyzwolili 27 stycznia 1945 r. żołnierze 60. armii I frontu ukraińskiego.
27 stycznia obchodzony jest na świecie jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.
