KE odblokuje nie tylko KPO, ale też miliardy dla polskich regionów

Jak ustaliła dziennikarka RMF FM, dopiero w przyszłym tygodniu Komisja Europejska formalnie wyda pozytywną decyzję ws. pierwszego złożonego przez polskie władze wniosku o płatność. Chodzi o wniosek o wypłatę 6,3 mld euro, który złożył w Brukseli premier Donald Tusk 15 grudnia 2023 r.

KE wyda pozytywną ocenę ws. spełnienia przez Polskę tzw. praworządnościowych kamieni milowych, dotyczących niezawisłości sądownictwa (a konkretnie zniwelowania skutków tzw. ustawy kagańcowej). Stała się ona możliwa dzięki przygotowanemu przez ministra sprawiedliwości Adama Bodnara planowi działań ws. przywrócenia praworządności w Polsce. 

Spotkanie unijnych komisarzy przewidziane jest we wtorek. Jak jednak usłyszała dziennikarka RMF FM w KE, "wciąż dopracowywane są drobne szczegóły i terminy są bardzo napięte". Dlatego decyzja komisarzy zapadnie w drodze pisemnej w czwartek 29 lutego - w ostatnim możliwym terminie. Procedura przewiduje, że następnie Rada UE ma miesiąc na akceptację i w końcu środki będą mogły być wypłacone. Pieniądze powinny trafić na konto w Warszawie na początku kwietnia - tak jak zapowiadały polskie władze.

Pozytywna ocena będzie oznaczać także, że otwiera się przed Polską cała pula środków z KPO, a więc 60 mld euro (35 mld euro w formie pożyczek i 25 mld euro w formie dotacji). Oczywiście trzeba będzie wypełniać warunki w postaci reform i inwestycji, jednak pieniądze nie będą już dłużej blokowane przez kwestie związane z praworządnością. 

Polska zmierza złożyć w tym roku dwa razy po dwa wnioski o wypłaty. Zgodnie z unijnym rozporządzeniem każdy kraj może składać wnioski tylko dwa razy do roku.

To nie wszystko. Jak usłyszała w KE korespondentka RMF FM, odblokowane wkrótce mają być także fundusze spójności opiewające na 76 mld euro. Zostały wstrzymywane, bo rząd PiS deklarował, że Polska nie spełnia warunku związanego z Kartą Praw Podstawowych, dotyczącego niezależności sądownictwa. Nowy rząd w połowie grudnia 2023 r. zmienił tę ocenę i zapewnił, że spełnia warunek zapisany w Karcie.

Jak usłyszała w KE Katarzyna Szymańska-Borginon, decyzja ws. odblokowania funduszy regionalnych może nawet zapaść w tego samego dnia, co ta ws. wniosku o 6,3 mld euro z KPO, czyli w czwartek w przyszłym tygodniu. Rozważane są różne opcje. Jedno jest pewne, że środki na regiony zostaną także bardzo szybko odblokowane - usłyszała nasza korespondentka. W ten sposób KE poszłaby bardzo na rękę polskim władzom - teoretycznie ma na ocenę polskiej deklaracji o spełnieniu warunku Karty czas do połowy marca.

Podsumowując - pozytywna ocena KE ws. pierwszej płatności otworzy Polsce dostęp do środków z KPO i funduszy regionalnych, czyli do 136 mld euro.