W kwietniu rozpoczną się ekshumacje szczątków polskich ofiar rzezi wołyńskiej pochowanych w dawnej miejscowości Puźniki w Ukrainie. Fundacja Wolność i Demokracja, która dwa lata temu odnalazła to miejsce pochówku, otrzymała od władz ukraińskich zgodę na wydobycie szczątków z ziemi i dalsze badania.
Puźniki leżą z pobliżu Tarnopola w Ukrainie. W kwietniu rozpoczną się tak ekshumacje szczątków polskich ofiar zbrodni wołyńskiej.
Przede wszystkim chodzi o ustalenie tożsamości osób, których szczątki ułożone warstwami odnaleziono w dole w okolicach dawnego cmentarza. Jak podkreślił Maciej Dancewicz, wiceszef Fundacji Wolność i Demokracja, szczątki po wydobyciu będą badane przez polskich archeologów i antropologów.
Specjaliści pobierają już materiał genetyczny od potomków. Na miejscu, gdzie są szczątki, ten materiał też będzie pobierany w taki fachowy sposób - mówi RMF FM Maciej Dancewicz.
Po badaniach planowany jest ponowny pochówek ofiar oraz upamiętnienie tego miejsca.
Do mordu mieszkańców wsi Puźniki doszło w lutym 1945 roku. Z rąk ukraińskich nacjonalistów zginęło wtedy około 80 osób.
W ostatni piątek premier Donald Tusk ogłosił przełom ws. ekshumacji ofiar rzezi wołyńskiej.
"Jest decyzja o pierwszych ekshumacjach polskich ofiar UPA. Dziękuję ministrom kultury Polski i Ukrainy za dobrą współpracę. Czekamy na kolejne decyzje" - napisał na platformie X.
Między Warszawą i Kijowem od wiosny 2017 r. trwał spór w sprawie zakazu poszukiwań i ekshumacji szczątków polskich ofiar wojen i konfliktów na terytorium Ukrainy, wprowadzonego przez ukraiński IPN. Zakaz został wydany po zdemontowaniu pomnika UPA w Hruszowicach w kwietniu 2017 r.
Decyzja o zniesieniu obowiązującego od 2017 r. moratorium na poszukiwania i ekshumacje szczątków polskich ofiar zbrodni wołyńskiej została ogłoszona pod koniec listopada 2024 r. podczas wspólnej konferencji prasowej ministrów spraw zagranicznych Polski i Ukrainy Radosława Sikorskiego i Andrija Sybihy.
Ukraina potwierdziła wówczas, że "nie ma żadnych przeszkód do prowadzenia przez polskie instytucje państwowe i podmioty prywatne we współpracy z właściwymi instytucjami ukraińskimi prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych na terytorium Ukrainy, zgodnie z ustawodawstwem ukraińskim" i zadeklarowała "gotowość do pozytywnego rozpatrywania wniosków w tych sprawach".
