Środa Popielcowa to tzw. święto ruchome. Nie ma stałej daty w kalendarzu. W tym dniu zaczyna się trwający 40 dni Wielki Post. Dlaczego akurat popiół (i skąd pochodzi) jest symbolem Popielca oraz w który dzień to święto wypada w 2022 roku - dowiesz się z poniższego artykułu.
Popielec dawniej zwany był również Wstępną (lub suchą) Środą. "Wstępną", ponieważ był pierwszym dniem Wielkiego Postu, a "suchą" ze względu na ścisły post tego dnia.
Środa Popielcowa ma ścisły związek z Wielkanocą, ponieważ Popielec jest pierwszym dniem trwającego 40 dni Wielkiego Postu poprzedzającego Święta Wielkanocne. W ten okres nie są wliczane niedziele, kiedy w Kościele rzymskokatolickim nie ma postu.
Wielkanoc wypada w pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, a więc jest obchodzona pomiędzy 22 marca a 25 kwietnia. Wielkanoc 2022 świętować będziemy 17 kwietnia (niedziela). Oznacza to, że Środa Popielcowa w 2022 roku wypadnie 2 marca.
"Z prochu powstałeś i w proch się obrócisz" lub "Nawracajmy się i wierzmy w Ewangelię" - te słowa wypowiadają kapłani podczas mszy świętych w Środę Popielcową, posypując głowy wiernych popiołem. Niektórzy przynoszą ze sobą również książeczki religijne, w których, między stronami, ksiądz umieszcza szczyptę popiołu do zaniesienia nieobecnym na mszy świętej.
Popiół to symbol przemijalności, a w znaczeniu biblijnym - znak pokuty i znakiem zniszczenia czegoś, aby mogło powstać coś nowego.
Popiół do posypywania głów pochodzi ze spalonych palm (poświęconych w Niedzielę Palmową). A te z kolei są symbolem powitania Jezusa w Jerozolimie, gdy na jego drodze ludzie kładli gałązki palmy, a kilka dni później skandowali "ukrzyżuj go!".
Zgodnie z instrukcją z Mszału Rzymskiego popiół na Środę Popielcową powinien pochodzić ze spalonych ubiegłorocznych gałęzi palm. Nie wystarczy jednak spalić ich w ognisku, bo wtedy popiół może mieć niską jakość. Odpowiedni na Popielec popiół uzyskuje się z powolnego spalania bez dostępu tlenu. Dlatego wiele parafii kupuje gotowy popiół w sklepach z dewocjonaliami.
Katolicy nie mają obowiązku uczestniczenia we mszy świętej w Środę Popielcową. Jest to wskazane, ale Popielec nie jest tzw. świętem nakazanym.
Poza każdą niedzielą obowiązkowe jest 5 świąt w roku:
- Święto Bożej Rodzicielki Maryi (1 stycznia),
- Objawienie Pańskie (6 stycznia),
- Boże Ciało (święto ruchome, w tym roku - 16 czerwca 2022),
- Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia),
- Wszystkich Świętych (1 listopada),
- Boże Narodzenie (25 grudnia).
W Środę Popielcową obowiązuje tzw. post ścisły. Oznacza to, że - według kodeksu prawa kanonicznego - należy powstrzymać się od pokarmów mięsnych, a w ciągu dnia spożyć nie więcej niż trzy posiłki, w tym tylko jeden do syta.
Ścisły post jest obowiązkowy dla wszystkich wiernych w wieku od 18 do 60 lat, a młodzi w wieku od 14 do 18 lat powinni zachować tylko wstrzemięźliwość od mięsa.
