Znajduje się 300 metrów pod ziemią, ale jej niesamowite piękno mogło dotąd podziwiać niewielu ludzi. I tak zapewne zostanie, bo Kryształowa Jaskinia jest trudno dostępna, a warunki w niej panujące są szkodliwe dla zdrowia. Co więcej, obecność turystów doprowadziłaby do nieodwracalnego zniszczenia tego niepowtarzalnego cudu natury.
Jaskinia znajduje się we wzgórzach wokół niewielkiej górniczej miejscowości Naica w meksykańskim stanie Chihuahua. Na jej ślad natrafili w 2000 r. bracia Juan and Pedro Sánchez, pracujący w pobliskiej kopalni.
Kryształowa Jaskinia jest komorą wapienną o długości ponad 100 metrów. Nie są to jednak wapienie znane z innych jaskiń, ale skrystalizowana forma gipsu - selenit.
Jak opisuje magazyn "Chemistry World" niezwykła jaskinia w Naica wypełniona jest ogromnymi, pryzmatycznych kształtów kolumnami selenitu. Przezroczyste filary o długości niekiedy ponad 11 m i szerokości około 1 m przecinają przestrzeń groty, spiętrzając się w nieregularne pryzmy i chaotycznie zachodzą na siebie. Jak podkreśla magazyn, selenitowe olbrzymy są zdecydowanie największymi znane kryształami gipsu. Blask tych przezroczystych kolumn w podświetlonej jaskini porównać można do światła księżyca - opisuje "Chemistry World".
Surrealistycznych kształtów kryształy powstały w wyniku wytrącania się gorącego, nasyconego solą płynu znajdującego się grotach i sąsiedztwo z wodą jest dla nich niezwykle istotne. Geologowie przypuszczają, że we wzgórzach wokół miejscowości Naica jest prawdopodobnie znacznie więcej trudno dostępnych jaskiń, z jeszcze większymi formami skrystalizowanego gipsu.
Jaskini Kryształowej nie można zwiedzać - jest ona niedostępna dla turystów. Do jej wnętrza mogą się dostawać naukowcy, szczególnie zajmujący się geologią, a niekiedy - za zgodą szefostwa kopalni - wpuszczane są tam np. ekipy przygotowujące filmy o tej niecodziennej atrakcji.
We wnętrzu grot panuje temperatura około 50° C i niemal 100 proc. wilgotność. Przebywanie w środku dłużej niż 10 minut jest niebezpieczne.
Geologowie zdają sobie sprawę, że gigantyczne kryształy z Naica są zagrożone. Jakakolwiek zmiana warunków panujących w jaskini, np. spadek wilgotności czy nawodnienia doprowadzi do wysuszenia krystalicznych wytworów, a konsekwencji do utraty właściwości i łamania się.
Z drugiej strony władze stanu Chihuahua są pewne, że udostępnienie Jaskini Kryształowej ściągnęłoby do regionu mnóstwo turystów. Z pewnością jednak nie wchodzi w grę uruchomienie trasy turystycznej prowadzącej wprost do wnętrza niepowtarzalnie pięknej groty. Pod uwagę bierze się natomiast zbudowanie - na wzór kopii jaskini z francuskiego Lascaux - jej łudząco podobnej imitacji, która byłaby przeznaczona dla turystów.