Pińczów: Pałac Wielopolskich, spływy kajakowe i sowy

Pińczów to 11-tysięczna miejscowość położna w dolinie Dolnej Nidy w województwie świętokrzyskim. Tereny te zamieszkane były już od czasów rzymskich - o czym świadczą odkrycia archeologiczne. W samym mieście zobaczyć można wiele zabytków. To m.in. zespół klasztorny ojców paulinów, pałac Wielopolskich czy jedna z najstarszych w Polsce synagog. Prawa miejskie Pińczowowi nadał Władysław Jagiełło we wrześniu 1428 roku. Miasto obchodzi właśnie 590. rocznicę nadania lokacji.

Początki osady związane są z kamieniołomem, który istniał już około XII wieku. To wtedy powstał gród obronny zniszczony prawdopodobnie przez Tatarów. Dopiero później zbudowano murowany zamek, wokół którego rozwinęła się osada. W średniowieczu Pińczów nazywano z tego powodu "białym miastem". W okolicy do dzisiaj wydobywa się wapień, który jest uważany za jeden z najlepszych do rzeźbienia i budowy. To z niego m.in. zbudowano siedzibę Sejmu RP, czy wyrzeźbiono niektóre z grobowców królów polskich na Wawelu. W XV wieku wzniesiono na Górze Zamkowej rezydencję należącą do rodu Oleśnickich. To oni ufundowali klasztor paulinów.

Nazwa miasta związana jest z kilkoma legendami. Jedna z nich opowiada o rycerzu, który po długiej podróży, w nocy zobaczył pięć sów koło ogniska. Towarzyszyły mu one do rana i wskazały bezpieczne miejsce pod budowę osady. Według tej legendy nazwa Pińczów pochodzi od zmienionej nazwy Pięć Sów.

Pińczów to także ważny ośrodek reformacji. W 1550 roku z miasta wypędzono paulinów, a ich klasztor przekształcono na kalwiński zbór. To wtedy powstało tam słynne na całą Europę gimnazjum pińczowskie, o którym mówiło się Sarmackie Ateny. Nauczał w nim Piotr Statorius-Stojeński, który do Pińczowa został skierowany przez samego Jana Kalwina. Tłumaczono też Biblię z aramejskiego, hebrajskiego i greki na język polski, ponieważ jedną z zasad reformacji było czytanie tekstów w językach ojczystych. W mieście odbyły się 22 synody. Z Pińczowem związany jest także Jan Łaski, najwybitniejszy działacz reformacji, pisarz, humanista, dyplomata, sekretarz króla Zygmunta Starego i założyciel polskiego Kościoła kalwińskiego. Pochowany jest w danym kościele kalwińskim, obecnie katolickim - im. św. Jana.

W mieście zamieszkiwało też wielu Żydów. Znajduje się tam jedna z najstarszych synagog na ziemiach polskich. Została zbudowana w latach 1594-1609.

W Pińczowie można znaleźć również pałac Wielopolskich z ogrodem na planie pięcioboku.

Są także dwa zespoły klasztorne ojców paulinów oraz ojców reformatorów - oba z XVI wieku.

Okolice Pińczowa to także rzeka Nida. Sam region zwany jest Ponidziem. Na rzece organizowane są spływy kajakowe, a kajakami można dopłynąć do Wisły.

W samym Pińczowie działa także aeroklub, który organizuje loty przelotowe motolotniami.

Reporter RMF FM mógł sprawdzić, jak Pińczów prezentuje się z góry. Zobacz zdjęcia!

^(mpw)