Bytów był dziś Twoim Miastem w Faktach RMF FM. To pomorskie miasteczko kusi nie tylko ciekawą historią i zabytkami, ale także przepiękną okolicą - licznymi jeziorami i bogatymi lasami. To także jedno z ważniejszych kaszubskich miast, w którym szczególną rolę odgrywa kaszubska muzyka.

Bytów leży w zachodniej części województwa Pomorskiego, nad rzekami Bytową i Borują, a także jeziorem Jeleń. Miasto przecina droga krajowa nr 20.

Bytów to stolica jednego z pomorskich powiatów, zamieszkiwana na co dzień przez niespełna 17 tysięcy osób. Pierwsze wzmianki o dawnym grodzie w tym miejscu sięgają jeszcze XII wieku i kroniki Galla Anonima.

Bytów został poważnie zniszczony w czasie II wojny światowej

W pierwszej połowie XIV wieku tak zwaną Ziemię Bytowską kupił Zakon Krzyżacki, co skutkowało między innymi nadaniem praw miejskich w lipcu 1346 roku. Przez wieki Bytów bywał w różnych rękach. Władali nim książęta zachodniopomorscy, bywał polskim lennem, miastem pod zarządem Rzeczpospolitej, a od 1772 częścią Prus. W 1945 roku Bytów wrócił do granic Polski. Miasta nie ominęły jednak poważne zniszczenia związane z walkami podczas II wojny światowej.

Zamek wizytówką Bytowa

Ze wspomnianymi Krzyżakami wiążą się jednak ważne momenty w historii miasta. Między 1398 a 1405 rokiem wzniesiony został w Bytowie gotycki zamek. Średniowieczna budowla była między innymi siedzibą krzyżackiego prokuratora. Pełnił również rolę strażnicy granicznej i zajazdu rycerzy zakonnych zmierzających do Malborka - stolicy dawnego państwa krzyżackiego.

Przez wieki zmieniało się przeznaczenie zamku. Po wojnie, z przerwami przez wiele lat trwała jego odbudowa. Dziś w zamkowym budynkach mieszczą się między innymi: biblioteki - dla dzieci i dla dorosłych, hotel, restauracja czy Muzeum Zachodniokaszubskie.

Sam zamek jest wizytówką miasta i zarazem jego najbardziej rozpoznawalnym zabytkiem. Można go zwiedzić z zewnątrz, dzięki ścieżce edukacyjnej i podziwiać również po zmroku, co umożliwia zainstalowana w ostatnich latach iluminacja.

Architektoniczna perełka - most kolejowy

Innym bytowskim zabytkiem, który po latach odzyskał świetność, jest most kolejowy nad rzeką Borują. Kilka lat temu przeprawa przeszła gruntowną renowację. To ceglano-kamienna konstrukcja wzniesiona w drugiej połowie XIX wieku, inspirowana rzymskimi akweduktami. Na filarach mostu umieszczono wtedy herby Prus, Pomorza, Bytowa i niemieckich kolei. 

Most miał być elementem linii kolejowej prowadzącej z Bytowa do Miastka. Miał, bo są różne wersje dotyczące jego rzeczywistego wykorzystania. Jedna z nich - najpewniej nieprawdziwa - mówi o tym, że przez most nie przejechał nigdy żaden pociąg. To ze względu na to, że budowana linia kolejowa miała zostać źle poprowadzona i ostatecznie nie zbiegła się ze zbudowanym już mostem. 

Inne przekazy mówią o tym, że most wykorzystywany był zgodnie z przeznaczeniem do momentu wybudowania na początku XIX wieku, kilkaset metrów dalej, nowej linii kolejowej. Nie zmienia to faktu, że dziś most jest architektoniczną perełką i często fotografowanym bytowskim zabytkiem. Podobnie jak zamek, po zmroku również jest on oświetlony.

Części zabytków nie udało się odbudować

Nie wszystkie bytowskie zabytki miały tyle szczęście. Po średniowiecznym kościele św. Katarzyny została dziś już tylko wieża. Choć kościół na przestrzeni wieków był kilka razy niszczony, choćby przez pożary, to okoliczni mieszkańcy zawsze go odbudowywali. Nie udało się tego jednak zrobić po II wojnie światowej. Pozostałości kościoła zostały ze względów bezpieczeństwa rozebrane. Przy stojącej nieopodal rynku wieży widać obrys dawnych, kościelnych murów. W samej wieży natomiast mieści się dziś oddział Muzeum Zachodniokaszubskiego.

Tuż obok mieści się bytowski rynek, a właściwie plac ks. kard. Stefana Wyszyńskiego. Obecny formę zyskał kilka lat temu. Stoi na nim chociażby ciekawa fontanna, ale przede wszystkim dawny, ewangelicki kościół, kolejny ważny dla Bytowa zabytek. Jego charakterystyczna wieża widoczna jest z daleka. Trójnawowy, halowy kościół po II wojnie światowej został przejęty przez katolików.

Serce Kaszub

Bytów to także ważny ośrodek kultury kaszubskiej. Od 10 lat odbywa się ta wyjątkowy festiwal Cassubia Cantat. Jego uczestnicy - zespoły i soliście - przygotowują we własnych aranżacjach tradycyjną kaszubską muzyką czy kaszubskie pieśni.

Bytów leży oczywiście w samum sercu Kaszub. To w jego okolicy znajduje się najwięcej tak zwanych jezior lobeliowych, uważanych często za zbiorniki o wręcz krystaliczno-czystej wodzie. Ponad połowę powierzchni całego powiatu bytowskiego stanowią natomiast lasy.

Uwielbiacie stare zamczyska? Zapraszamy Was także na wirtualny spacer po Bolkowie.

Opracowanie: