W trakcie inwentaryzacji kamienic na Pradze Północ w Warszawie, odkryto bogate, historyczne dekoracje na ścianach jednej z nich. To polichromie – barwne, ozdobne malowidła, w tym wypadku mogą oznaczać, iż w kamienicy dawniej znajdował się żydowski dom modlitwy. Stołeczny konserwator zabytków zlecił szczegółowe badanie tego odkrycia.
Polichromie odnaleziono w kamienicy przy Ząbkowskiej 12. Znajdują się na trzech ścianach budynku, są zachowane w około 60%. Tak to znalezisko opisuje Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków:
Dekoracja naśladująca wzorzyste tapety ujęta jest obramowaniami z marmoryzowaniem, czyli imitacją marmuru. Nad nią biegnie fryz wypełniony dekoracją kwiatową, ujętą od dołu i góry wąskimi paskami z szablonu ze złoceniami. Całość zamyka dwubarwny fryz pozbawiony motywów ornamentalnych – czytamy na stronie Biura.
Według dokumentów, w miejscu, w którym obecnie znajduje się kamienica przy Ząbkowskiej 12, już w 1859 roku stał pierwszy murowany budynek. W latach 80 XIX powstał tam budynek dwupiętrowy, później rozbudowany. Już wcześniej odkryto ślady po wcześniejszych mieszkańcach, np. wgłębienia na futrynach drzwi, w których zamocowane były mezuzy, czyli umieszczane przy drzwiach niewielkie pojemniki, w których zgodnie z tradycją znajdują się dwa fragmenty Tory. To świadczy o żydowskim pochodzeniu dawnych lokatorów kamienicy.
Według ekspertów, obecność polichromii może wskazywać, iż budynek służył jako dom modlitwy. Na razie nie odkryto co prawda elementów charakterystycznych dla takiego miejsca, np. napisów w języku hebrajskim, czy cytatów z Tory, ale odsłonięto tylko fragmenty malowideł, a nie całość, poza tym część została bezpowrotnie zniszczona.
Typowa dla domów modlitwy jest natomiast kolorystyka polichromii – szaroniebieska w jednym z pomieszczeń, brązowa i zielona w innym.
