15 lipca to rocznica Bitwy pod Grunwaldem. W Lublinie upamiętniono Franciszka Galerę- człowieka, który przez II wojnę światową ukrywał obraz Jana Matejki Bitwa Pod Grunwaldem i Kazanie Piotra Skargi. Od dzisiaj ma w Lublinie swój skwer. Franciszek Galera od 1934 r. był pracownikiem magistratu lubelskiego, pełnił funkcję kierownika Taborów Miejskich.
"Bitwa pod Grunwaldem" i "Kazanie Skargi" trafiły podczas II wojny do Lublina i były złożone w Muzeum Lubelskim. Kiedy Niemcy zajęli jego ówczesną siedzibę (przy ul. Narutowicza 4), trzeba było ukryć dzieła w innym miejscu, aby nie dopuścić do przejęcia ich przez okupanta. W zadaniu tym ważną rolę odegrał Franciszek Galera, który nadzorował akcję przewiezienia obrazów na wozie drabiniastym do siedziby Taborów Miejskich przy ul. Elektrycznej.
Ukryte w specjalnym wykopie pod podłogą budynku gospodarczego, doczekały bezpiecznie końca wojny.
Zrobiono wykop, w nim zwinięto obrazy, zawinęli w ceraty, obłożyli azbestem, zrobili odwodnienie i zakopali - mówi Grzegorz Figiel - zastępca Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie.
Franciszek Galera kazał wylać na ziemię betonową posadzkę, żeby nikt przez przypadek nie zorientował się, że ziemia była kopana. Tak też zrobiono i obrazy bezpiecznie doczekały końca wojny - dodaje Figiel.
Do końca września w sali wystawowej WBP w Lublinie można oglądać kopię Bitwy pod Grunwaldem praktycznie wielkości oryginału.
Za wybitne zasługi w dziele ratowania i ochrony dóbr polskiego dziedzictwa kulturowego pośmiertnie przyznano Franciszkowi Galerze Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Odznaczenie wręczono córce i wnukom Galery w lipcu 2016 r.
