Krakowska dzielnica Nowa Huta otrzymała tytuł "Pomnika Historii". "To formalne usankcjonowanie wieloletnich starań społeczności lokalnej, ekspertów oraz wszystkich osób i instytucji, którym zależało na tym, by chronić i informować o wyjątkowości tego kulturowego krajobrazu" - powiedział prezydent miasta Jacek Majchrowski. Ma on otrzymać 3 lutego z rąk Prezydenta RP Andrzeja Dudy rozporządzenie nadające Nowej Hucie tytuł "Pomnika Historii".
"Kraków - zespół architektoniczny i urbanistyczny dzielnicy Nowa Huta" - to nazwa rozporządzenia prezydenta Andrzeja Dudy, które Jacek Majchrowski ma otrzymać 3 lutego.
Jak przypomina krakowski urząd miasta, tytuł "Pomnika Historii" to jedna z form ochrony zabytków w Polsce, którą dotychczas zostało objętych 117 obiektów i miejsc w kraju, szczególnie cennych dla kultury narodowej. W Krakowie są to: Stare Miasto, Opactwo Benedyktynów w Tyńcu i kopiec Kościuszki, a teraz także zespół architektoniczny i urbanistyczny Nowej Huty - dodaje magistrat.
Kraków o tytuł dla Nowej Huty stara się od wielu lat. Rada Miasta Krakowa w 2004 r. podjęła uchwałę kierunkową, a w 2010 r. został przygotowany pierwszy wniosek o uznanie Nowej Huty za Pomnik Historii. Od tego czasu miasto zrealizowało wiele działań skoncentrowanych na trosce o ochronę krajobrazu kulturowego tego obszaru - informuje Urząd Miasta Krakowa.
Prezydent Krakowa podkreśla, że "uznanie Nowej Huty za 'Pomnik Historii' to formalne usankcjonowanie wieloletnich starań społeczności lokalnej, ekspertów oraz wszystkich osób i instytucji, którym zależało na tym, by chronić i informować o wyjątkowości tego kulturowego krajobrazu'. My w Krakowie nie mamy wątpliwości, że Nowa Huta ma szczególne znaczenie dla dziedzictwa, historii i kultury naszego kraju, ze wszystkimi jego wartościami materialnymi i niematerialnymi. Dzielnica tworzy spójny krajobraz kulturowy, będący miejscem ważnych wydarzeń historycznych, terenem z wyjątkową architekturą, miejscem akcji dla ważnych dzieł literackich i filmowych; jest także jedną z najbardziej aktywnych przestrzeni kultury z cenionymi teatrami, galeriami sztuki, alternatywnymi festiwalami. Uhonorowanie Nowej Huty wpisem na listę Pomników Historii traktuję jako ważny gest, pozwalający opowiadać o dzielnicy w kontekście historii polskiej i światowej - mówi Jacek Majchrowski.
W dokumencie złożonym w 2022 r., oprócz wskazania na wyjątkową architekturę nowohuckiego centrum, zostały uwzględnione także związane z dzielnicą wydarzenia, m.in. narodziny ruchu solidarnościowego, działalność opozycyjna w PRL, znaczenie dzieł literackich i filmowych, polityka kulturalna, prace rewaloryzacyjne, wprowadzone formy ochrony, a także zaangażowanie społeczności lokalnej.
Za przygotowanie uaktualnionej wersji wniosku odpowiadał dyrektor Ośrodka Kultury im. C.K. Norwida dr Jarosław Klaś. Wniosek posłużył do opracowania dokumentacji przez Narodowy Instytut Dziedzictwa - zajmował się tym zespół pod kierunkiem dyrektorki NID, dr hab. Katarzyny Zalasińskiej.