Skarbiec Królewski na Wawelu w nowej odsłonie. Większy i pełen blasku

Nowy Skarbiec Koronny, znacznie powiększony i nowoczesny, to przede wszystkim wspaniała opowieść o historii Królestwa Polskiego i Rzeczpospolitej - podkreśla prof. Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu. I dodaje, że zwiedzający mogą być zaskoczeni tym, co zobaczą.

Wśród ponad tysiąca eksponatów są takie, które nigdy wcześniej nie były pokazywane, w tym wyjątkowe depozyty i najnowsze nabytki. Powierzchnia skarbca powiększyła się niemal trzykrotnie, a liczba sal z czterech do dwunastu. Można w niej zobaczyć około 800 obiektów: regalia, czyli symbole władzy królewskiej, klejnoty koronne i arcydzieła rzemiosła artystycznego.

Zwiedzający zobaczą ocalałe po grabieży dokonanej przez Prusaków w 1795 roku precjoza z królewskich i książęcych skarbców, pamiątki po monarchach, rodach magnackich i słynnych dowódcach. Są także paradne militaria świadczące o chwale oręża polskiego, dary dyplomatyczne, trofea z odsieczy wiedeńskiej oraz pokaźny zbiór klejnotów i naczyń ze srebra i złota, wytwarzanych na specjalne zamówienia od XV do XVIII wieku.

Część eksponatów została poddana konserwacji, tkaniny z powodu restrykcyjnych wymogów konserwatorskich czekały na zapewnienie im dobrostanu w najnowocześniejszych gablotach, z odpowiednim oświetleniem, temperaturą i wilgotnością.

Elementy ekspozycji są minimalistyczne, aby widz miał poczucie bezpośredniego obcowania z oryginalnymi dziełami sztuki. Służy też temu m.in. wysokiej klasy szkło antyrefleksyjne eliminujące niepożądane odbicia. Najważniejszą rolę w przestrzeni nowego Skarbca odgrywa światło, które buduje niepowtarzalną atmosferę wystawy - wyjaśnia Dariusz Nowacki, kurator nowego Skarbca Koronnego, autor koncepcji i scenariusza wystawy.

Co zobaczycie po wejściu do Nowego Skarbca Koronnego? Najstarszym wyeksponowanym dziełem jest ceramiczna, grecka amfora z tańczącym mężczyzną z VI wieku przed naszą erą, najmniej lat ma srebrny Orzełek Królestwa Polskiego, dodany w 1829 roku do miecza poświęcanego Jana III Sobieskiego, którego użył car Mikołaj I, koronując się na króla Polski. Ze Skarbca Katedry na Wawelu pochodzi berło wyjęte kilka lat temu z grobu Konstancji Austriaczki, drugiej żony Zygmunta III Wazy. Obok tego wyjątkowego zabytku pokazano także złoty łańcuch zdobiony emalią, wyjęty z trumny królowej w 1791 roku.

W pierwszej z dwunastu sal nowego Skarbca znajduje się zbiór staropolskich chorągwi, zaprezentowany po długo trwającej konserwacji. Wśród nich wyróżnia się najstarsza i największa zachowana do naszych czasów chorągiew, wykonana na ślub Zygmunta Augusta z Katarzyną Habsburżanką i jej koronację w 1553 roku. Chorągiew ta była używana podczas koronacji, hołdów lennych czy pogrzebów władców. A jeśli mowa o najcenniejszych polskich pamiątkach, to w skarbcu jest także Szczerbiec - miecz koronacyjny polskich władców prezentowany w gotyckiej sali Jadwigi i Jagiełły. Osobna sala mieści najcenniejsze pamiątki po Janie III Sobieskim.

Skarbiec mogą bez przeszkód zwiedzać osoby niepełnosprawne ruchowo i z dysfunkcjami wzroku. Przygotowano ścieżki zwiedzania i edukacyjne dla różnych odbiorców.

Po ponad rocznym remoncie otwierane są również Prywatne Apartamenty oraz Reprezentacyjne Komnaty Królewskie. W zamkowych salach wymienione zostały instalacje i przygotowana nowa aranżacji wnętrz, w których prezentowanych jest o ok. 30 proc. zabytków więcej.

Wszyscy, którzy przyjdą i zobaczą na I piętrze galerię dzieł z kolekcji Lanckorońskich, będą mieli możliwość zobaczenia wielkich arcydzieł sztuki renesansowej oraz wyjątkową przestrzeń nowego gabinetu Lanckorońskich oszałamiająca bogactwem zbiorów  - mówi prof. Betlej.     

Na I piętrze wyeksponowano wszystkie obrazy z kolekcji rodziny Lanckorońskich podarowane Zamkowi Królewskiemu na Wawelu w 1994 roku przez prof. Karolinę Lanckorońską. Dzieła o tematyce świeckiej: mitologicznej, historycznej i alegorycznej, malowane do wnętrz pałaców włoskich patrycjuszy zdobią dziś apartamenty mieszkalne polskich monarchów.